MotionTeam

Ο Ελισαίος Βαγενάς

-- Πρόσφατα, στις 20 Μάρτη, η ΚΕ του ΚΚΕ έδωσε στη δημοσιότητα Απόφασή της, σχετικά με τις εξελίξεις στην περιοχή μας. Ωστόσο, οι εξελίξεις τρέχουν. Τι έχει αλλάξει μέσα σ' αυτές τις βδομάδες;

-- Σαφώς και οι εξελίξεις τρέχουν! Δεν παύουν, όμως, να ισχύουν τα κύρια συμπεράσματα, στα οποία κατέληξε η ΚΕ του ΚΚΕ: Στην περιοχή μας (Βαλκάνια, Ανατολική Μεσόγειος, Μέση Ανατολή, Βόρειος Αφρική, Καύκασος) εκτυλίσσονται σοβαρές, επικίνδυνες εξελίξεις, που χαρακτηρίζονται από την ένταση των αντιθέσεων ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, σε μια περιοχή που διαθέτει ενεργειακό πλούτο και αποτελεί «πέρασμα» των πρώτων υλών από την Κεντρική Ασία, την Κασπία, τη Μέση Ανατολή, τόσο προς τη Δύση, όσο και προς τις γοργά ανερχόμενες δυνάμεις της Ασίας (Κίνα, Ινδία κ.ά.). Σ' αυτήν την περιοχή διαπλέκεται ένα «κουβάρι» αντιθέσεων, όπου εμπλέκονται ισχυρότατα μονοπώλια, ιμπεριαλιστικές ενώσεις και ανερχόμενες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Στα πλαίσια του ιμπεριαλιστικού συστήματος, οι αστικές τάξεις της περιοχής επιδιώκουν να συγκροτήσουν συμμαχικούς «άξονες», προχωρούν σε συμμαχίες, αλλά και σε συμβιβασμούς, για να επωφεληθούν από τη διαπάλη για το φυσικό πλούτο και τα μερίδια των αγορών.

Ταυτόχρονα, βλέπουμε πως σ' αυτήν τη διαπάλη χρησιμοποιούνται ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ, αστυνομικά και στρατιωτικά σώματα της ΕΕ, οι στρατιωτικές βάσεις, οι ναυτικοί στόλοι, ενώ αξιοποιείται κάθε είδους πρόσχημα.

Από την ώρα που δημοσιεύτηκε η Απόφαση της ΚΕ του Κόμματός μας είχαμε αρκετά γεγονότα, με πιο σημαντικά την ανοιχτή ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Λιβύη, με απόφαση του ΣΑ του ΟΗΕ, την ανοιχτή ιμπεριαλιστική στρατιωτική επέμβαση των δυνάμεων του ΟΗΕ και της Γαλλίας στην Ακτή Ελεφαντοστού, καθώς και τις αιματηρές εξελίξεις στην Υεμένη και στη Συρία. Βλέπουμε πως οι εξελίξεις τρέχουν, σ' ό,τι αφορά επιμέρους πλευρές, στη μια ή στην άλλη χώρα ή περιοχή! Δεν παύουν, όμως, να θέτουν συνεχώς και πιο επίμονα τη σχέση καπιταλισμός - κρίση - πόλεμος. Δηλαδή, αυτό που έχουμε σημειώσει θεωρητικά και από την ιστορική πείρα, επιβεβαιώνεται και με τις πρόσφατες εξελίξεις.

Οι διαδηλώσεις που γίνονται στη Συρία έχουν τη ρίζα τους στο εσωτερικό της χώρας. Στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, που βιώνουν η εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Ωστόσο, είναι φανερό ότι αξιοποιούνται από αστικές δυνάμεις και ιμπεριαλιστικά κέντρα

-- Παρακολουθούμε με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις στην περιοχή, κι όχι μόνον από μια πηγή. Το ΚΚΕ έχει συνηθίσει να τοποθετείται με υπευθυνότητα και με μεγάλη προσοχή να ενημερώνει τους εργαζόμενους της χώρας μας, τόσο για τις εσωτερικές, όσο και για τις διεθνείς εξελίξεις.

Εξετάζουμε τις κινητοποιήσεις, που συμμετέχουν λαϊκές δυνάμεις, από τους στόχους που βάζουν οι κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που δραστηριοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας, καθώς και οι εξωτερικές δυνάμεις που εμπλέκονται σ' αυτήν την κινητοποίηση. Αυτό δε φαίνεται πάντα από τα συνθήματα που χρησιμοποιούνται. Να θυμίσω πως στο πρόσφατο σχετικά παρελθόν έχουμε εμπειρίες από μεγάλες λαϊκές και εργατικές κινητοποιήσεις, που, στο όνομα της «δημοκρατίας» και της «ελευθερίας», ήταν σε αντιδραστική, αντεπαναστατική κατεύθυνση, π.χ. στην Πολωνία, την περίοδο της λεγόμενης «Αλληλεγγύης».

Πολύ περισσότερο, που σήμερα υπάρχουν αρκετά στοιχεία, που μιλούν για μεγάλη παραποίηση των γεγονότων από τα διεθνή αστικά ΜΜΕ, ενορχηστρωμένη από το γνωστό «Αλ Τζαζίρα», που έχει έδρα το Κατάρ, και αναδεικνύεται ως ηλεκτρονικός «δούρειος ίππος» της αστικής τάξης της περιοχής, που στηρίζει αστικούς εκσυγχρονισμούς, στο επίπεδο της πολιτικής και της οικονομίας στις χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής και, ταυτόχρονα, τα ιμπεριαλιστικά σχέδια της λεγόμενης «Μεγάλης Μέσης Ανατολής».

-- Τι είναι αυτό το σχέδιο; Ποιους σκοπούς εξυπηρετεί;

-- Οπως σημειώνουμε και στην Απόφαση της ΚΕ, βασικοί στόχοι των ιμπεριαλιστών και όχι οι προσχηματικοί (περί «δημοκρατίας» και της «μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων»), οι οποίοι προωθούνται με αυτό το σχέδιο, είναι:

Ο αστικός εκσυγχρονισμός των καθεστώτων της περιοχής, τόσο στην οικονομική βάση, όσο και στο νομικό - πολιτικό εποικοδόμημα, για να εξασφαλίσουν κατά το δυνατόν σταθερή βάση για την εξάπλωση των μονοπωλιακών ομίλων στις αγορές της περιοχής και την ενίσχυση του ρόλου τους σε διεθνές επίπεδο.

Η διασφάλιση της πρόσβασής τους στις πηγές ενέργειας της περιοχής και στα νέα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο έλεγχος μιας μεγάλης περιοχής, που αποτελεί «πέρασμα» για το εμπόριο και τις μεταφορές.

Εννοείται πως κάθε ιμπεριαλιστική δύναμη έχει και τους επιμέρους στόχους της. Ετσι οι προσπάθειες των ΗΠΑ, αναμφισβήτητα, συναντούν και θα συναντήσουν την αντίθεση των ανταγωνιστικών δυνάμεων (κυρίως ηγετικών χωρών της ΕΕ, της Κίνας, της Ρωσίας). Αφού θέτουν σε κίνδυνο τα δικά τους σχέδια για διείσδυση στην περιοχή, για να έχουν ανάλογα οφέλη για τα δικά τους μονοπώλια από την περιοχή. Στα πλαίσια αυτών των ανταγωνισμών θα πρέπει να αναγνωσθεί και ο προωθούμενος διαμελισμός του Σουδάν, όπως και η ξένη επέμβαση στην Ακτή Ελεφαντοστού, η ιμπεριαλιστική στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη και το σχέδιο του πιθανού διαμελισμού της.

Οι εξελίξεις αυτές μπορούν ακόμα να οδηγήσουν σε ένα συνολικότερο σενάριο αποσταθεροποίησης μιας μεγάλης περιοχής, το οποίο θα δημιουργήσει προβλήματα στην τροφοδοσία σε ενέργεια της - ανταγωνιστικής με τις ΗΠΑ - ΕΕ, καθώς και στη διείσδυση των κινεζικών κεφαλαίων και εμπορευμάτων στην ΕΕ και στην Αφρική.

Ο ιμπεριαλισμός, ως ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, γίνεται πιο επιθετικός στις συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης. Μπορεί, επίσης, να αξιοποιεί την κατάσταση που δημιουργείται για την άμβλυνση των συνεπειών της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης και τη διοχέτευση κεφαλαίων σε πολεμικές συγκρούσεις στην περιοχή.

Καθόλου έξω απ' αυτά τα σχέδια δεν είναι οι εξελίξεις στη Συρία. Κάτι που σαφώς φαίνεται και από τις δηλώσεις και τοποθετήσεις αξιωματούχων των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, των ΗΠΑ και της ΕΕ, αλλά και την εμπλοκή και περιφερειακών δυνάμεων, όπως είναι η Τουρκία και το Ιράν.

-- Δηλαδή τα γεγονότα στη Συρία είναι κατασκευασμένα από τα έξω; Αποτελούν «εργαλείο» για την ανατροπή της κυβέρνησης και του Προέδρου Ασαντ;

-- Σαφώς και τα γεγονότα, που διαδραματίζονται στη Συρία, έχουν τη ρίζα τους στο εσωτερικό της χώρας. Στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα που βιώνουν η εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Προβλήματα που οξύνονται τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων, της συρρίκνωσης των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων και εισοδημάτων, που προωθούνται προς όφελος της ντόπιας αστικής τάξης. Το ΚΚΕ υποστηρίζει λαϊκές κινητοποιήσεις που διεκδικούν την επίλυση λαϊκών προβλημάτων, υποστηρίζει το δικαίωμα των λαών να αγωνίζονται, όπως αποδεικνύει η πολύχρονη πορεία του Κόμματός μας. Σ' αυτήν την κατεύθυνση το Κόμμα μας προσπαθεί να μελετάει καλά τις σύνθετες, όπως οι σημερινές, εξελίξεις.

Ετσι, πρέπει να σημειώσουμε πως σήμερα έχουμε και πολλά στοιχεία που μας δείχνουν ότι γίνεται προσπάθεια ιμπεριαλιστικής επέμβασης στα εσωτερικά της Συρίας από το εξωτερικό, όπως και χειραγώγησης των εργαζομένων στις άλλες χώρες με ψεύτικα στοιχεία για τις εξελίξεις στη Συρία. Π.χ., πολλά από τα δήθεν «βίντεο - ντοκουμέντα», που μας δείχνουν, έχουν γυριστεί σε άλλες χώρες κι είναι από άλλες καταστάσεις. Η γραμμή αυτή χειραγώγησης της κοινής γνώμης οδήγησε τις τελευταίες μέρες ακόμη και σε παραιτήσεις δημοσιογράφων από το «Αλ Τζαζίρα».

Καθημερινά έρχονται στο φως της δημοσιότητας στοιχεία που αποκαλύπτουν παρεμβάσεις γειτονικών χωρών (Σαουδική Αραβία, Τουρκία), στοιχεία που αποκαλύπτουν την προσπάθεια όξυνσης και εκμετάλλευσης θρησκευτικών αντιθέσεων, στοιχεία που μιλούν για εξοπλισμό ομάδων, για εκπαιδευμένες δυνάμεις από το εξωτερικό. Ολα αυτά πρέπει να τα πάρουμε υπόψη.

Είναι φανερό πως οι ΗΠΑ, η ΕΕ, το Ισραήλ ενδιαφέρονται για την αποσταθεροποίηση και την αποδυνάμωση ενός αστικού καθεστώτος, που είχε αντιιμπεριαλιστικές αναφορές και αποτελεί σύμμαχο άλλων αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων στην Παλαιστίνη, στο Λίβανο κ.ά. Ας μην ξεχνάμε πως σήμερα εδάφη της Συρίας είναι κάτω από ξένη (ισραηλινή) κατοχή! Η αποδυνάμωση αυτού του καθεστώτος, ή ακόμη κι η ανατροπή του μπορεί να ανοίξει την «όρεξη» σε ιμπεριαλιστικά σχέδια επίθεσης κατά του Ιράν, με το πρόσχημα του πυρηνικού του προγράμματος. Μπορεί ακόμη να οδηγήσει σε νέους διαμελισμούς κρατών της περιοχής και σε ντόμινο αποσταθεροποίησης και αιματοχυσιών, κάτι που θα φέρει νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και επεμβάσεις.

-- Στο παρελθόν η Σοβιετική Ενωση είχε στενές σχέσεις με τη Συρία και το κυβερνητικό κόμμα του Μπάαθ. Πώς κρίνετε τη στάση αυτή και πόσο αυτό το γεγονός επηρεάζει τη σημερινή στάση του ΚΚΕ απέναντι στη Συρία;

-- Μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, χάρη στην ακτινοβολία της ΕΣΣΔ, εξαιτίας της συνεισφοράς της στην Αντιφασιστική Νίκη, της υπεροχής του σοσιαλισμού στην ανοικοδόμηση της χώρας, της δημιουργίας λαϊκών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη, την κατάρρευση της αποικιοκρατίας, συντελέστηκαν θετικές διεργασίες στον παγκόσμιο συσχετισμό δύναμης. Βεβαίως, το διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα παρέμενε ισχυρό, παρά την αναμφισβήτητη ενίσχυση των δυνάμεων του σοσιαλισμού. Αμέσως μετά το τέλος του πολέμου, ο ιμπεριαλισμός, υπό την ηγεμονία των HΠA, ξεκίνησε τον «ψυχρό πόλεμο» και επεξεργάστηκε τη στρατηγική υπονόμευσης του σοσιαλιστικού συστήματος και της ανασυγκρότησης των δυνάμεών του. Αναπτύχθηκε ένας ανταγωνισμός των δυο συστημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Την ίδια περίοδο σε μια σειρά χώρες, όπως στη Συρία, κυριάρχησε το ζήτημα της εθνικής ανεξαρτησίας και της συσπείρωσης γύρω απ' αυτόν το στόχο. Αναμφίβολα, η κατάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας αποτέλεσε για τις αποικιοκρατούμενες χώρες μια πρώτη και βασική προϋπόθεση για το ξεπέρασμα της καθυστέρησης που επικρατούσε σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Η ΕΣΣΔ και τα άλλα σοσιαλιστικά κράτη διαμόρφωσαν μια πολιτική οικονομικής και άλλης συνεργασίας και στήριξης των νέων καθεστώτων, μεταξύ άλλων και της Συρίας, με στόχο να μην ενσωματωθούν στη διεθνή καπιταλιστική αγορά, στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, αλλά να ενισχυθούν οι δυνάμεις, που στο εσωτερικό του κυβερνητικού μετώπου τοποθετούνταν υπέρ του σοσιαλιστικού προσανατολισμού.

Η προσπάθεια αυτή της Σοβιετικής Ενωσης να αναπτύξει οικονομικές σχέσεις, ακόμη και συμμαχίες, με κάποια καπιταλιστικά κράτη, ενάντια σε ισχυρότερες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ήταν θεμιτή, κατανοητή, αφού αδυνάτιζε το ενιαίο μέτωπο των ιμπεριαλιστών, αποσπούσε απ' αυτούς δυνάμεις, έστω προσωρινά, χρησιμοποιούσε αντιθέσεις στο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο. Το πρόβλημα ήταν όταν αυτή η συγκυριακή (κρατική) επιλογή της ΕΣΣΔ, που εκδηλωνόταν σε οικονομικό, διπλωματικό ή άλλο επίπεδο με ορισμένες χώρες, αναγόταν σε αρχή, όταν θεωρητικοποιούνταν και γινόταν λόγος για το λεγόμενο «μη καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης» σ' αυτές τις χώρες, που καλλιεργούσε συγχύσεις στο διεθνές επαναστατικό κίνημα. Οπως αποδείχτηκε και στην πράξη, τέτοιος, «τρίτος δρόμος για το σοσιαλισμό», δεν υπάρχει!

Εννοείται πως το Κόμμα μας επιδιώκει να αντλεί συμπεράσματα από την Ιστορία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Ετσι, η σημερινή στάση του ΚΚΕ, πχ. ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στη Λιβύη, σε καμία περίπτωση δε σημαίνει αποδοχή του καθεστώτος Καντάφι, με το οποίο άλλωστε δεν είχε καμία σχέση. Ούτε, βέβαια, η αντίθεσή μας στη διαφαινόμενη ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Συρία, ή την πιθανή ιμπεριαλιστική επίθεση στο Ιράν, σημαίνει παραίτηση από την κριτική στάση που διατηρεί τη Κόμμα μας απέναντι στα αστικά καθεστώτα αυτών των χωρών.

Μ' αυτόν τον προσανατολισμό οι κομμουνιστές συγκεντρώνουμε την προσοχή στο κύριο, που αυτή τη στιγμή είναι ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος και οι ανάλογες επεμβάσεις στην περιοχή, με τη συμμετοχή μάλιστα και της χώρας μας.

-- Πόσο βαραίνει στη στάση του ΚΚΕ η συμμετοχή των Συριακών ΚΚ στο «Πατριωτικό Μέτωπο» του κυβερνητικού κόμματος ΜΠΑΑΘ;

-- Το ΚΚΕ παίρνει υπόψη του τις θέσεις, τις εκτιμήσεις που κάνουν τα ΚΚ στις άλλες χώρες. Εκτιμούμε τη συνεπή αντιιμπεριαλιστική στάση των κομμουνιστών της Συρίας, καθώς και τη συμβολή τους στην προσπάθεια ανασυγκρότησης του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Πρόσφατα και λίγο πριν ξεσπάσουν τα συγκεκριμένα γεγονότα, τη χώρα μας, με πρόσκληση του ΚΚΕ, είχε επισκεφτεί ο σ. Αμάρ Μπαγντάς, ΓΓ της ΚΕ του Συριακού ΚΚ, κι είχαμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε εκτιμήσεις για τις εξελίξεις στην περιοχή μας. Ξέρουμε κι εκτιμούμε τη δράση των κομμουνιστών της Συρίας ενάντια στη χειροτέρευση των εργασιακών σχέσεων, στην «απελευθέρωση» των απολύσεων, για την καθιέρωση του δικαιώματος της απεργίας, ενάντια στα σχέδια ιδιωτικοποίησης της γης και στο νόμο για την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων οργανισμών κοινωνικής ωφέλειας, γενικότερα ενάντια στην ενσωμάτωση της Συρίας στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς. Σαφώς και υπολογίζουμε τις θέσεις τους, ωστόσο, το ΚΚΕ επιδιώκει πάντα να διαμορφώνει τη δική του εκτίμηση για τα γεγονότα, συνυπολογίζοντας τη δική μας εμπειρία και εκτιμήσεις.

Εμείς, π.χ., από την ιστορική εμπειρία του κόμματός μας και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, έχουμε εκτιμήσει πως είναι λάθος να διαχωρίζουμε την αστική τάξη σε «ξενόδουλη» και «πατριωτική» και να επιδιώκουμε συμμαχίες με τη δεύτερη. Εχουμε ακόμη ξεκαθαρίσει πως η εξουσία είτε θα είναι στα χέρια της αστικής τάξης, είτε στα χέρια της εργατικής. Ενδιάμεση εξουσία δεν μπορεί να υπάρξει!

Ετσι, στη βάση της ταξικής ανάλυσης και χωρίς εξιδανικεύσεις, προσεγγίζουμε το αστικό καθεστώς του ΜΠΑΑΘ (του «Αραβικού Σοσιαλιστικού Κόμματος») της Συρίας, που για τους δικούς του λόγους βρέθηκε σε πολύχρονη, σκληρή κι ένοπλη αντιπαράθεση με το ιμπεριαλιστικό κράτος του Ισραήλ, συνεπακόλουθα και με τις ΗΠΑ, καθώς και μ' άλλα ιμπεριαλιστικά σχέδια στην περιοχή.

Υποστηρίζουμε το αίτημα της άμεσης αποχώρησης του Ισραήλ από τα συριακά, κι όλα τα αραβικά εδάφη, που ο ισραηλινός στρατός έχει καταλάβει, με την αμέριστη στήριξη των ΗΠΑ κι άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Επιπλέον στηρίζουμε ανεπιφύλακτα το δικαίωμα του κάθε λαού, εννοείται και του λαού της Συρίας, να αποφασίζει για το μέλλον του χωρίς ξένες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Είτε αυτές είναι καθαρά στρατιωτικού χαρακτήρα, είτε οικονομικού ή ιδεολογικο-πολιτικού χαρακτήρα και χειραγώγησης.

-- Τι προτάσσει σήμερα το ΚΚΕ στον ελληνικό λαό και στους λαούς της περιοχής;

-- Το ΚΚΕ απευθύνεται στην εργατική τάξη, στους λαούς της περιοχής και τονίζει πως τα συμφέροντά τους ταυτίζονται με τον κοινό αντιιμπεριαλιστικό - αντιμονοπωλιακό αγώνα, για την αποδέσμευση από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, την απομάκρυνση των ξένων στρατιωτικών βάσεων και των πυρηνικών, την επιστροφή των στρατιωτικών δυνάμεων από τις ιμπεριαλιστικές αποστολές και την ένταξη αυτού του αγώνα στον αγώνα για την εξουσία.

Στο έδαφος αυτό μπορούν να ζήσουν οι λαοί ειρηνικά, δημιουργικά και να αξιοποιήσουν για δικό τους όφελος, για την ικανοποίηση των δικών τους αναγκών, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές που θα είναι λαϊκή περιουσία.

Καταδικάζουμε τους άδικους, ιμπεριαλιστικούς πολέμους και παλεύουμε για την απεμπλοκή της χώρας μας απ' αυτούς! Γνωρίζουμε, ωστόσο, ότι οι πόλεμοι, που είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα βίαια μέσα, είναι αναπόφευκτοι, όσο η κοινωνία είναι χωρισμένη σε τάξεις, όσο υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, όσο κυριαρχεί ο ιμπεριαλισμός.

Η αντικατάσταση του πολέμου από την ειρήνη προς όφελος των λαών δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την αντικατάσταση του καπιταλισμού από το σοσιαλισμό, γιατί η ιμπεριαλιστική ειρήνη προετοιμάζει τους νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους.