Την ενίσχυση του δικομματισμού επιβάλλουν οι αλλαγές στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο χρηματοδότησης και προβολής των πολιτικών κομμάτων και υποψηφίων βουλευτών, που κοινοποίησε χτες στα κόμματα της Βουλής η αρμόδια υπουργός Εσωτερικών, Βάσω Παπανδρέου. Οι προτάσεις της υπουργού, που έχει εγκρίνει ομόφωνα η Κυβερνητική Επιτροπή, δεν επιφέρουν καμία θετική αλλαγή στην υπάρχουσα νομοθεσία, η οποία προωθεί τη φίμωση της φωνής των μικρότερων κομμάτων και κατά συνέπεια τον περιορισμό των απόψεών τους στην κοινωνία.

Αντίθετα, οι εν λόγω προτάσεις - που θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης σε επιτροπή υπό την υπουργό Εσωτερικών - επιχειρούν να εξοβελίσουν τα μικρότερα κόμματα ακόμα και από την εκπροσώπησή τους σε θεσμοθετημένα όργανα ελέγχου της προεκλογικής δράσης υποψηφίων κομμάτων και βουλευτών. Χαρακτηριστική είναι στην κατεύθυνση αυτή η θέση πως ο σχετικός έλεγχος πρέπει να ανατεθεί σε επιτροπή αποτελούμενη, στην πλειοψηφία της, από εν ενεργεία δικαστικούς λειτουργούς ή από το Ελεγκτικό Συνέδριο (θέση της ΝΔ). Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει πως ο έλεγχος διενεργείται από τη Διακομματική Επιτροπή της Βουλής. Επίσης, χαρακτηριστική είναι η πρόταση να καταργηθούν οι υφιστάμενες Διακομματικές Επιτροπές Εκλογών που λειτουργούν σε περιφερειακό επίπεδο - ελέγχουν την προεκλογική συμπεριφορά των υποψηφίων και εισηγούνται κυρώσεις - και να αντικατασταθούν από τριμελείς επιτροπές με «πρόσωπα κοινής αποδοχής». Η διακομματική εκπροσώπηση στις επιτροπές αυτές καταργείται.

Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στη μείωση της χρηματοδότησης των κομμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Προτείνεται η αγορά από το ίδιο το κράτος ραδιοτηλεοπτικού χρόνου που θα διατίθεται αναλογικά στα κόμματα και αντίστοιχα θα περικόπτεται από το κονδύλι που αυτά δικαιούνται.

Σε ό,τι αφορά στην ιδιωτική χρηματοδότηση, η κυβέρνηση προτείνει να απαγορευτούν οι επιχορηγήσεις από νομικά πρόσωπα. Τα κόμματα υποχρεούνται στην έκδοση απόδειξης είσπραξης για κάθε ποσό άνω των 100.000 δραχμών που εισπράττουν. Ενώ εξετάζεται να θεσμοθετηθεί η υποχρέωση των κομμάτων να συγκεντρώνουν σε έναν ή μερικούς τραπεζικούς λογαριασμούς όλες τις χρηματοδοτήσεις από όλες τις πηγές. Η ονομαστική αναγραφή κάθε εισφοράς θα είναι υποχρεωτική. Τα όρια χρηματοδότησης από κάθε ιδιωτική πηγή προτείνεται να μειωθούν (σήμερα το ανώτατο όριο προσδιορίζεται στα 10 εκατομμύρια δραχμές).

Σύμφωνα με τις προτάσεις, απαγορεύεται επίσης η χρηματοδότηση υποψηφίου βουλευτή από νομικά πρόσωπα, ενώ κάθε εισφορά ή δαπάνη που ξεπερνά τις 100.000 δραχμές θα πρέπει να γίνεται μέσω ειδικού τραπεζικού λογαριασμού του υποψηφίου.

Στα σχέδια της κυβέρνησης περιλαμβάνεται επίσης η κατάργηση των εκλογικών κέντρων των υποψηφίων, εκτός των ανεξάρτητων. Προτείνεται ακόμη να περιοριστεί στη μία η παρουσία του ίδιου υποψηφίου, σε κάθε σταθμό. Το ίδιο θα ισχύσει και για τους υπουργούς και υφυπουργούς, εκτός αν κρίνεται απαραίτητη η παρουσία τους για λόγους αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών.

Σημειώνουμε πως παραμένει η απαγόρευση ανάρτησης πανό και αφισών (το πιο πρόσφορο μέσο για τα μικρότερα κόμματα να προβάλλουν τις απόψεις τους). Τέλος, οι ποινικές κυρώσεις, σε περίπτωση παραβίασης των όρων διεξαγωγής του προεκλογικού αγώνα, μπορεί να φτάσουν μέχρι και την έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα.

• Η πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής θα γίνει στις 11 του Γενάρη, στο υπουργείο Εσωτερικών.