Ελληνίδα Κωνσταντινουπολίτισσα (18ος αιώνας, λάδι, Μουσείο Μπενάκη) |
Η μακρόχρονη, συστηματική ερευνητική και μελετητική προσπάθεια της Ιωάννας Παπαντωνίου για την ελληνική ενδυμασία «καρποφόρησε» και με ένα πολύτιμο για τους μελλοντικούς μελετητές συγγραφικό έργο της. Τίτλος του «Η Ελληνική Ενδυμασία από την αρχαιότητα ως τις αρχές του 20ού αιώνα», το οποίο κυκλοφόρησε από την Εμπορική Τράπεζα, σε μια καλαίσθητη, πλουσιότατα και τεκμηριωτικά εικονογραφημένη (οι 412 εικόνες προέρχονται από κρατικά μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από την Ελλάδα, Κύπρο, Ευρώπη και Αμερική), στα ελληνικά και αγγλικά, σε καλλιτεχνική επιμέλεια της Ραχήλ Μισδραχή - Καπόν.
Η Ι. Παπαντωνίου, αγαπώντας τα δημιουργήματα του λαού, εκλαϊκεύει τη μελέτη της, περιγράφοντας με την όμορφη, απλή, λαγαρή γλώσσα του λαού, την εξέλιξη της ελληνικής φορεσιάς, τα σχήματα, τα χρώματα και τα διακοσμητικά της. Την υφή των υφασμάτων ανάλογα με την εποχή του χρόνου, τη μορφή του καθημερινού και γιορτινού ρούχου, τα αισθητικά στοχεία και τις ενδυματολογικές συνήθειες κάθε εποχής, περιοχής, κοινωνικής τάξης, κοινωνικών αξιωμάτων, κουλτούρας κλπ. Εντοπίζει ενδυματολογικά στοιχεία που επιβιώνουν σε μεγάλο βάθος χρόνου, τις κατά καιρούς ξενικές επιδράσεις στην ελληνική ενδυμασία - ιδιαίτερα κατά τον 19ο αιώνα και επισημαίνει ότι ενώ εμείς οι νεοέλληνες αγνοούμε την ενδυματολογική μας ιστορία, ευτυχώς η ιστορία και η τέχνη «απαθανάτισαν» και τις μεγάλες και τις μικρές καθημερινές ενδυματολογικές ανάγκες του ανθρώπου ανά τους αιώνες.