Associated Press

Αν η Σύνοδος Κορυφής στη Νίκαια διεκδικεί το χαρακτηρισμό της σημαντικής αυτό θα το οφείλει στις πρωτοφανείς διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν χτες και προχτές. Χιλιάδες άνθρωποι από τη Γαλλία, αλλά και όλες τις χώρες - μέλη, «πολιόρκησαν» για δυο μέρες το Συνεδριακό Κέντρο, όπου οι δεκαπέντε ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης συνεδριάζουν για να προσδιορίσουν τη μορφή και το περιεχόμενο της μελλοντικής ΕΕ, μετά τη διεύρυνσή της.

Το «πολύχρωμο» ποτάμι των διαδηλωτών, που κατέκλυσε τη Νίκαια, ήταν μια έκπληξη για τους οργανωτές της Συνόδου. Αφού απέτυχαν να μειώσουν το μέγεθος και τη σημασία της κινητοποίησης, πέρασαν στη δοκιμασμένη συνταγή της καταστολής. Δεκάδες τραυματίες, πολλές συλλήψεις, δακρυγόνα και ξυλοδαρμοί είναι ο απολογισμός της χτεσινής επίθεσης της γαλλικής αστυνομίας κατά των διαδηλωτών.

Οι διαδηλώσεις των δύο τελευταίων ημερών εγγράφουν μια υποθήκη για τη μαζική και συντονισμένη αντίσταση των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων κατά της ΕΕ και των επιλογών της.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ, στην προσπάθειά του να υποβαθμίσει τις χτεσινές συγκρούσεις και την αγριότητα της αστυνομίας, τις απέδωσε «σε Βάσκους και Κορσικανούς αυτονομιστές».

Την ικανοποίησή του, για τη μέχρι τώρα πορεία της Συνόδου Κορυφής εξέφρασε ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου χτες το απόγευμα.

Ο πρωθυπουργός αναφερόμενος στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη και στην ομιλία του Τούρκου πρωθυπουργού Μπ. Ετσεβίτ δήλωσε ότι η εξέλιξη αυτή οδηγεί στην εκτίμηση πως «η Τουρκία γύρισε σελίδα». Προφανώς, ο Κ. Σημίτης επιδίωξε να ενισχύσει τη δική του εκδοχή για το περιεχόμενο της εταιρικής σχέσης Τουρκίας - Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οτι δηλαδή η τουρκική ηγεσία οφείλει να ακολουθήσει τη διαδικασία που καταλήγει στο Δικαστήριο της Χάγης.

Την ίδια ώρα ο Μπ. Ετσεβίτ έδινε σε συνέντευξη Τύπου στη Νίκαια τη δική του εκδοχή. Οτι, δηλαδή, με την εταιρική σχέση έχει γίνει ουσιαστικά ένα βήμα για ένα διάλογο εφ' όλης της ύλης με την Ελλάδα.

Ο Κ. Σημίτης, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, δήλωσε ότι δεν είναι αντίθετος στη σύγκληση μιας νέας Διακυβερνητικής Διάσκεψης αρκεί αυτή να έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο. Η νέα Διακυβερνητική θα αφορά στα θέματα που θα μείνουν εκκρεμή μετά τη Νίκαια.

Αναφερόμενος στις διαδηλώσεις που έγιναν χτες και προχτές στη Νίκαια, ο κ. πρωθυπουργός δήλωσε ότι οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης οφείλουν να ασχοληθούν με τις συνέπειες και τα αποτελέσματα της «παγκοσμιοποίησης», την οποία χαρακτήρισε αντικειμενική πραγματικότητα.

Χτες το πρωί πραγματοποιήθηκε η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη στην οποία συμμετέχουν οι δεκαπέντε χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι δεκατρείς υποψήφιες χώρες.

Κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης συζητήθηκαν τα θέματα της θεσμικής μεταρρύθμισης και της διεύρυνσης. ορισμένες απ' τις υποψήφιες χώρες διατύπωσαν τις ανησυχίες τους για τους αργούς ρυθμούς με τους οποίους προχωρεί η διαδικασία της διεύρυνσης. Οι ανησυχίες αυτές εντείνονται μετά την πρόταση Ιταλίας και Γερμανίας για μια νέα Διακυβερνητική Διάσκεψη το 2004. Οι χώρες αυτές φοβούνται ότι η νέα Διακυβερνητική θα παραπέμψει το χρόνο της διεύρυνσης για το 2005.

Στο περιθώριο της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης υπήρξαν ολιγόλεπτες, τυπικές, συναντήσεις μεταξύ του πρωθυπουργού και των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Σύμφωνα με τηλεγραφήματα ξένων πρακτορείων ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπ. Ετσεβίτ δήλωσε ότι θεωρεί θετικό που η Ελλάδα δέχτηκε, στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης, να περιληφθούν τα διμερή ελληνοτουρκικά θέματα στον ενισχυμένο πολιτικό διάλογο.

Μετά το επίσημο γεύμα των δεκαπέντε ηγετών της ΕΕ, άρχισε το μεσημέρι η Σύνοδος Κορυφής. Πρώτο θέμα ήταν η επίσημη υιοθέτηση του «Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων». Πρόκειται για ένα κείμενο γενικό και αόριστο στο οποίο οι «δεκαπέντε» θέλησαν να αποδείξουν την «κοινωνική ευαισθησία» τους. Δεν πρόκειται όμως να έχει κανένα απολύτως αντίκρισμα για τους εργαζόμενους στις χώρες - μέλη. Με τη Χάρτα επιχειρείται, ουσιαστικά, να βαφτιστούν «κοινωνικά μέτρα» το ξεθεμέλιωμα των εργασιακών κατακτήσεων και η καταστροφή του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.

Η συζήτηση για τη Χάρτα απέκτησε κάποιο ενδιαφέρον όταν από ορισμένες χώρες (Γερμανία, Ιταλία κ.ά.) προτάθηκε να έχει υποχρεωτική ισχύ για τα κράτη - μέλη. Στην περίπτωση αυτή, υποστήριξε η Γαλλία, η Χάρτα θα υπερισχύσει των Συνταγμάτων των κρατών - μελών και θα αποτελέσει βάση για την «ομοσπονδιοποίηση» της ΕΕ. Σοβαρές αντιρρήσεις είχε και η Βρετανία που δε δέχεται οποιαδήποτε υπόδειξη για τα θέματα κοινωνικής πολιτικής. Μετά από αυτά η Χάρτα θα περιληφθεί στη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπό μορφή... πρωτοκόλλου.

Οσον αφορά στα κύρια θέματα της Συνόδου της Νίκαιας, δηλαδή τη θεσμική μεταρρύθμιση, η συζήτηση θα αρχίσει σήμερα. Χαρακτηριστικό της ρευστότητας που επικρατεί γύρω απ' τα κρίσιμα ζητήματα του βέτο, του αριθμού των επιτρόπων, της αναστάθμισης των ψήφων και της ενισχυμένης συνεργασίας, είναι το γεγονός ότι θα χρειαστεί πιθανότατα μια μέρα περισσότερη, απ' ό,τι υπολογιζόταν για να ολοκληρωθούν οι εργασίες της Συνόδου.

Στο θέμα του αριθμού των επιτρόπων ο διαφαινόμενος συμβιβασμός θα οδηγήσει σε μια Επιτροπή, όπου οι μεγάλες χώρες - μέλη θα διατηρήσουν και θα ενισχύουν τις θέσεις τους, ενώ οι μικρότερες θα εκπροσωπούνται εκ περιτροπής.

Τα περισσότερα κράτη - μέλη φαίνεται πως συμφωνούν στη δραστική μείωση του βέτο. Η γαλλική προεδρία συνέταξε έναν κατάλογο 50 θεμάτων για τα οποία προτείνει την κατάργηση του βέτο. Στα θέματα αυτά περιλαμβάνονται η άμυνα, η εξωτερική πολιτική, η φορολογία κ.ά. Με την κατάργηση του βέτο, πλήττονται κυρίως οι μικρές χώρες - μέλη αφού χάνουν ένα μέσο για να αποτρέπουν αποφάσεις που στρέφονται πιθανόν κατά των συμφερόντων τους.

Συμφωνία φαίνεται να διαμορφώνεται και στο θέμα της «ενισχυμένης συνεργασίας». Η ενισχυμένη συνεργασία, η οποία αποφασίστηκε στο Αμστερνταμ δίνει τη δυνατότητα σε μια ομάδα κρατών - μελών να προχωρούν στην ολοκλήρωση μιας συγκεκριμένης πολιτικής χωρίς τη συμμετοχή των υπολοίπων. Το θέμα που συζητείται στη Νίκαια αφορά στον ελάχιστο αριθμό των κρατών - μελών που θα μπορούν να συγκροτούν μια ομάδα «ενισχυμένης συνεργασίας». Οι προτάσεις που έχουν διατυπωθεί αναφέρουν τον αριθμό των οκτώ, των πέντε, ακόμη και των τριών κρατών. Αυτό σημαίνει ότι τρία, πέντε, ή οκτώ κράτη - μέλη θα μπορούν να τραβούν δικιά τους «ρότα» χωρίς να μπορεί κάποιος να τους εμποδίσει.

Το μεγαλύτερο και δυσεπίλυτο πρόβλημα είναι η «αναστάθμιση» των ψήφων στο Συμβούλιο Υπουργών. Η Γερμανία επιμένει ότι θα πρέπει να διαθέτει περισσότερες ψήφους που θα αντανακλούν το πληθυσμιακό της μέγεθος. Προτείνει, δηλαδή, τον υπολογισμό του «ειδικού βάρους» του κάθε κράτους στη λήψη των αποφάσεων με βάση τον πληθυσμό του. Στην πρόταση αυτή αντιδρούν η Γαλλία, που βλέπει ότι έτσι θα χάσει ένα μεγάλο ποσοστό επιρροής στις ευρωπαϊκές εξελίξεις, και τα μικρότερα κράτη - μέλη που βλέπουν ότι υποβιβάζονται σε μέλη Β` κατηγορίας. Η ελληνική κυβέρνηση, όπως προκύπτει από το σχετικό μνημόνιο, ήρθε στη Νίκαια έτοιμη να πει «ναι σε όλα». Θα διαπραγματευτεί σε επιμέρους θέματα, που αφορούν στο βέτο και τον αριθμό των επιτρόπων, ενώ είναι σαφώς υπέρ της «ενισχυμένης συνεργασίας» και της «αναστάθμισης» των ψήφων υπό την προϋπόθεση ότι θα λαμβάνεται υπόψη και η γνώμη της πλειοψηφίας των κρατών - μελών.