Πούτιν και Ερντογάν στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης

Η τουρκική διπλωματία φαίνεται ότι πέτυχε μια μικρή «νίκη» ως προς την επιδίωξή της να εμφανιστεί ως «ο βασικός αυτουργός» μιας διεθνούς καμπάνιας κατά της ισραηλινής πολιτικής απέναντι σε Παλαιστίνιους και ακτιβιστές, ανάδειξη που θα συνεισφέρει στις βλέψεις της για ενίσχυση του ρόλου της ως περιφερειακής δύναμης στην περιοχή. Στο τελικό ανακοινωθέν της Συνόδου της Οργάνωσης για τη Συνεργασία και την Οικοδόμηση Μέτρων Ασφαλείας στην Ευρασία και στη Μέση Ανατολή (CICA), η Αγκυρα πέτυχε να συμπεριλαμβάνεται καταδίκη της ισραηλινής αιματηρής επίθεσης στη νηοπομπή βοήθειας, αλλά και η απαίτηση το Ισραήλ να υπογράψει τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Οπλων και να υποχρεωθεί να δεχτεί επιθεωρήσεις στις εγκαταστάσεις του.

Το ανακοινωθέν ενέκριναν 21 από τις 22 χώρες της Οργάνωσης, επειδή διαφώνησε μόνο το Ισραήλ, που εκπροσωπήθηκε σε χαμηλό διπλωματικό επίπεδο. Ανάλογους στόχους έχει θέσει η τουρκική διπλωματία και για το τελικό ανακοινωθέν του κοινού φόρουμ Τουρκίας - Αραβικού Συνδέσμου, που αρχίζει σήμερα.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν επαναλάμβανε, χθες, πριν τη λήξη των εργασιών, ότι «πρέπει να ερευνηθεί από διεθνή επιτροπή η επίθεση στη νηοπομπή και πρέπει να αρθεί το εμπάργκο στη Γάζα. Δεν μπορεί ο κόσμος να ανέχεται άλλο μια ανοιχτή φυλακή». Ως «μίνιμουμ» αντίδραση απέναντι στο αίμα που χύνεται, χαρακτήρισε τα δύο προαναφερόμενα αιτήματα ο Σύρος Πρόεδρος Μπάσαρ αλ Ασαντ, από το πλευρό του Ερντογάν.

Τους τόνους απέναντι στο Ισραήλ ανέβασε προσεκτικά, από την Κωνσταντινούπολη, και ο Ρώσος πρωθυπουργός. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεσμεύτηκε «να φέρει στο Συμβούλιο Ασφαλείας με σαφήνεια το αίτημα για διεθνή έρευνα ως προς τη φονική ισραηλινή επίθεση». Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι ο νέος αγωγός που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία προς την Τουρκία (Blu Stream II) πιθανότατα δε θα καταλήγει στο Ισραήλ, όπως αρχικά σχεδιαζόταν, «επειδή το Ισραήλ ανακάλυψε κοιτάσματα φυσικού αερίου στις ακτές του». Αντίθετα, θα μπορούν να προμηθεύονται ενέργεια διά μέσω Τουρκίας, Λίβανος και Συρία.

Το συγκεκριμένο θέμα υποβάθμισε και η ισραηλινή πλευρά, υποστηρίζοντας ότι οι ρωσο-ισραηλινές σχέσεις είναι καλές και ότι η συζήτηση για τον αγωγό είχε «παγώσει» από όταν ανακαλύφθηκαν τα κοιτάσματα. Παράλληλα, το Τελ Αβίβ επέμεινε στην απόρριψη διεξαγωγής διεθνούς έρευνας, αντιπροτείνοντας τη διεξαγωγή εσωτερικής έρευνας από τον ισραηλινό στρατό. Μάλιστα, ο υπουργός Αμυνας Εχούντ Μπαράκ υποστήριξε ότι «αναζητούνται οι ειδικοί της επιτροπής και θα επανεξεταστούν οι παράμετροι του εμπάργκο, έτσι ώστε να συνάδουν πλήρως με το Διεθνές Δίκαιο».

Εντούτοις, φαίνεται ότι οι διεθνείς πιέσεις παραμένουν ισχυρές, έτσι επιβεβαιώθηκε ότι συνεχίζονται και οι επαφές του ΓΓ του ΟΗΕ για σύσταση ερευνητικής επιτροπής, υπό τον πρώην πρωθυπουργό της Νέας Ζηλανδίας, Πάλμερ, και συμμετοχή Ισραήλ, Τουρκίας, ΗΠΑ, ενώ ο επικεφαλής της ανθρωπιστικής υπηρεσίας του Οργανισμού, Τζον Χολμς, ζήτησε την άμεση άρση του εμπάργκο. Διεθνή έρευνα ζήτησαν, χθες, και οι υπουργοί Εξωτερικών Γερμανίας - Ιταλίας, προτείνοντας να την αναλάβει επιτροπή ειδικών του Κουαρτέτου (Ρωσία, ΗΠΑ, ΟΗΕ, ΕΕ). Το θέμα αναμένεται να συζητήσουν ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Λίμπερμαν με την Αμερικανίδα πρέσβειρα στον ΟΗΕ, Σούζα Ράις, στη Νέα Υόρκη.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει αποφύγει, πάντως, τις δηλώσεις περί διεθνούς έρευνας, εκτίμησε, όμως, ότι δεν είναι «καθόλου αθώες οι προθέσεις της Τεχεράνης» που στέλνει διά του Ερυθρού Σταυρού δύο πλοία βοήθεια στη Γάζα. Οσον αφορά δε τη βοήθεια της νηοπομπής του Free Gaza, Ισραήλ και «Χαμάς» αλληλοκατηγορούνται για τη μη άφιξή της στη Λωρίδα.