Σε αντίθεση με το εξαίσιο «Mister Klein» του Τζόζεφ Λόουζι, που αναφέρεται στο ίδιο ιστορικό γεγονός, η οπτική γωνία στην ταινία της Μπος, διαμορφώνεται μέσα από το παιδικό βλέμμα που αντιμετωπίζει κάθε καινούργιο αφηγηματικό πεδίο με έκπληξη και παντελή αδυναμία κατανόησης του τι συμβαίνει και γιατί, όπως κι όλοι όσοι δηλώνουν ότι δεν τους ενδιαφέρει η πολιτική ή τα κοινά. Ο κόσμος είχε διδαχθεί να έχει εμπιστοσύνη στη Γαλλία της μυθολογίας των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και η πλειοψηφία είχε καταπιεί το παραμύθι αμάσητο. Ο Χίτλερ δεν είναι ο μοναδικός υπεύθυνος. Πίσω του βρίσκεται αλυσίδα ηθικών αυτουργών, οι κύριοι του ελεύθερου κόσμου, με μπροστάρηδες στη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή τον Συνταγματάρχη Πετέν, τον πρωθυπουργό Λαβάλ και την Πολιτοφυλακή του Βισύ, των συνεργατών των Ναζί, 6.000 άνδρες που συγκροτήθηκαν σε Σώμα το οποίο με νόμο της 30ής Ιανουαρίου 1943 αναγνωρίζονταν ως Οργάνωση κοινής ωφέλειας. Ακατανόητη παραμένει η αναπαραγωγή σκηνών από το Μπέργκχοφ. Υλικό ντοκιμαντέρ με τον Χίτλερ και την Εύα Μπράουν στο ειδυλλιακό Μπέργκχοφ υπάρχει μπόλικο και είναι πασίγνωστο. Παρά ταύτα δεν θα έφερνα την παραμικρή αντίρρηση εάν η καρικατούρα του Χίτλερ αναλωνόταν σε μία και μοναδική, σημαντική κατ' εμέ, σκηνή που ο Χίτλερ - μετά από εκφώνηση λόγου του - λέει στους δικούς του: «Αυτά θα πρέπει να τα επαναλαμβάνουμε συνέχεια, για να τα πιστέψουν». Κατά τα άλλα, οι συζητήσεις μεταξύ Πετέν και Λαβάλ, οι διαβουλεύσεις, διαπραγματεύσεις και συνδιαλλαγές της Γαλλικής Αστυνομίας με την Γκεστάπο περνούν στα γρήγορα χωρίς να αποκαλύπτεται η ιδεολογία των Γάλλων συνεργατών. Εν κατακλείδι υποστηρίζω ότι το συγκεκριμένο καθήκον μνήμης δεν εφοδιάζει τις νεότερες γενιές με επαρκή όπλα, ώστε να κατανοήσουν τις αιτίες αυτής της πολιτικής. Τις εφοδιάζει απλά με συναισθηματική υπερεπάρκεια, ανθρωπιστικής τάξης.

Παραγωγή: Γαλλία (2010).