Οσον αφορά, τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης, στην επιτροπή διαλόγου είναι σαφής αυτός ο προβληματισμός που υπάρχει. Αλλωστε, και ο Α. Λοβέρδος είχε ανακοινώσει την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της σύνταξης συν άλλα πράγματα, φόρο για τ' ασφαλιστικά ταμεία κλπ.

Ξεκαθαρίζουμε το εξής πράγμα: Ο υπολογισμός της σύνταξης, πριν απ' όλα, καθορίζεται από το μισθό, αν έχεις σταθερή δουλειά και καλό μισθό. Αυτό είναι το κυριότερο. Αν θέλετε, οι ανάγκες και η ελληνική πραγματικότητα σε κάνουν να σκέφτεσαι «τους τελευταίους χρόνους, τους τελευταίους μήνες, την τελευταία πενταετία κλπ.», ξεκαθαρίζοντας εν πάση περιπτώσει, ότι αν ένας έχει μια προϋπηρεσία δεκαπέντε - είκοσι χρόνια, δεν μπορεί να πάει να βρει μια δουλειά που να τον πάει πιο πίσω.

Βέβαια, επειδή ίσως είστε γνώστης του πού θα πάνε τα πράγματα - όχι μόνο από την πολιτική σας, αλλά απ' όλη την αγορά εργασίας - είναι πολύ πιθανό ένας - και γίνεται τώρα πια - να ξεκινάει να δουλεύει με 1.500 ευρώ και να καταλήξει με 400.

Επομένως, εμείς έχουμε μια συγκροτημένη πρόταση που λέει το εξής πράγμα: Κατώτατος μισθός 1.400 ευρώ. Ξεκινάς, δηλαδή, κατοχυρώνοντας τον κατώτατο μισθό. Αυτό είναι ένα θέμα. Επομένως, όταν μιλάς για έναν αξιοπρεπή κατώτατο μισθό, σημαίνει ότι ο ασφαλισμένος έχει καταβάλλει και εισφορές. Και έχει καταβάλλει εισφορές σ' όλον τον εργάσιμο βίο. Βέβαια, άμα είναι άνεργος τα περισσότερα χρόνια, δε φταίει αυτός και δεν μπορεί να τιμωρηθεί, να μην έχει δηλαδή και σύνταξη.

Αρα, λοιπόν, η πρότασή μας δεν είναι μία τυχοδιωκτική πρόταση που ν' αρέσει στους εργαζόμενους, δηλαδή «πήγαινε και βάλε τον τελευταίο μήνα μεγαλύτερο μισθό». Αλλά κι εμείς προσαρμόζουμε τις προτάσεις σε μία πραγματικότητα στην οποία ζούμε και η οποία πραγματικότητα οδηγεί τα πράγματα στην απόλυτη μείωση των συντάξεων, δε θα πω τη σχετική, γιατί σχετική μπορεί να γίνει και αυξάνοντας τις συντάξεις.

Ξέρουμε ότι συγκροτήσατε τον ΟΓΑ. Τότε τι να σας πω «περασμένα μεγαλεία, διηγώντας τα να κλαις»; Εν πάση περιπτώσει, χάρη κάνατε στους αγρότες; Δεν κάνατε χάρη.

Ξεχνάτε ότι κάποτε το ισοζύγιο της Ελλάδας ήταν πλεονασματικό ακριβώς χάρη στην αγροτική οικονομία, όπου ο κύριος φορέας παραγωγής είναι οι μικρομεσαίοι αγρότες; Αυτό το ξέρετε πάρα πολύ καλά.

Δεύτερον, κοπανάτε συνέχεια στους αγρότες για τις επιδοτήσεις. Γιατί δόθηκαν οι επιδοτήσεις από την Κοινότητα; Ξέρουμε πάρα πολύ καλά γιατί δόθηκαν. Για να πουλούν φθηνά τα προϊόντα τους στους εμποροβιομηχάνους. Δύο λύσεις είχαν. Είτε να χρηματοδοτούν τους εμποροβιομηχάνους και να τους δίνουν «ζεστό» χρήμα, όπως γίνεται τώρα, για να παίρνουν ασφαλισμένους και ν' απαλλάσσονται από τα έξοδα των εισφορών, είτε θα το έδιναν στους συνεταιρισμένους αγρότες.

Αυτό θα βοηθούσε σε δύο πράγματα: να πέφτουν οι τιμές για τους εμποροβιομηχάνους σε ό,τι πουλούσαν σ' αυτούς για κονσερβοποίηση, χυμοποίηση και άλλα, και στους εμπόρους για πώληση κι από την άλλη μεριά, κάτι έμεινε παραπάνω στους αγρότες, τ' οποίο βεβαίως προσωρινά για δέκα - δεκαπέντε χρόνια βελτίωσε σχετικά και απόλυτα τη διαβίωσή τους και το εισόδημά τους.

Αυτό είναι γεγονός. Η ύπαιθρος δεν είναι, όπως ήταν πριν τριάντα χρόνια. Αυτό το βλέπουμε. Αλλά «πίσω έχει η αχλάδα την ουρά»... Κι η «ουρά της αχλάδας» είναι εδώ και δέκα χρόνια και περισσότερο, εδώ και δεκαπέντε.

Λέτε ότι δε θα αλλάξει η σχέση συνταξιούχων κι εργαζομένων. Εγώ δεν κατάλαβα για το ένα εκατομμύριο που βάζετε. Εσείς βάζετε νοικιασμένους με όλες τις σύγχρονες μορφές.

Η «μαύρη» εργασία για μας δεν είναι μόνο η μη δηλωμένη. Βεβαίως, κλασικά είναι η μη δηλωμένη. «Μαύρη» εργασία είναι και η νομιμοποίηση αυτών των μορφών που κάνετε. Είδαμε το νομοσχέδιο και μάλιστα βάζετε από κάτω και το κερασάκι στην τούρτα, ότι συμφωνούν και εργαζόμενοι. Μέσα σε συνθήκες της αυξανόμενης ανεργίας, είναι δυνατόν ο εργαζόμενος εύκολα να πάει να καταγγείλει, αν οι τρεις μήνες τον οδήγησαν στο να θεωρηθεί αορίστου χρόνου;

Και τι είναι σήμερα το αορίστου χρόνου... Εμποδίζει κανέναν από την απόλυση το αορίστου χρόνου; Δεν μου λέει τίποτα το αορίστου χρόνου, απολύτως τίποτα. Απλώς δεν λέει «συμβασιούχοι». Και οι αορίστου χρόνου στην ουσία ένα είδος συμβασιούχων θα γίνουν.

Απ' αυτήν την άποψη, βεβαίως τα ασφαλιστικά ταμεία θα έχουν πρόβλημα. Δεν πρόκειται να μπει ένα εκατομμύριο, πολύ λιγότεροι πρόκειται να μπουν. Και μιλάμε για την Εθνική Στατιστική στην Ελλάδα και πώς κάνει τους υπολογισμούς, και δεν παίρνουμε τη στατιστική της Ευρώπης, που ένα μήνα το χρόνο να δουλεύεις, θεωρείσαι κανονικά εργαζόμενος.

Ομως, τα ασφαλιστικά ταμεία δεν τροφοδοτούνται με εισφορές, ούτε και το τραπέζι του εργαζόμενου ένα μήνα το χρόνο τροφοδοτείται με τ' απαραίτητα προϊόντα. Δεχόμαστε ότι τα πράγματα είναι κρίσιμα, αλλά είναι κρίσιμα γιατί υπάρχει αντεργατική, αντιλαϊκή, αντιασφαλιστική πολιτική και γιατί το «μάρμαρο» της κρίσης καλείται να το πληρώσει ο λαός και κανένας άλλος. Αυτό είναι το θέμα.