Για τη μάχη που δίνει η σοσιαλιστική Κούβα σήμερα για να ξεπεραστούν οι τεράστιες υλικές καταστροφές που προκλήθηκαν από τους περσινούς κυκλώνες, για τον περίγυρο της περιοχής και για τα πάντα επίκαιρα ζητήματα της άρσης του αποκλεισμού από τις ΗΠΑ και της απελευθέρωσης των πέντε Κουβανών αγωνιστών που βρίσκονται φυλακισμένοι στις ΗΠΑ, μίλησε στον «Ρ» ο Φερνάντο Ρεμίρες ντε Εστενιός, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας, με την ευκαιρία του πρόσφατου ταξιδιού του στη χώρα μας όπου συμμετείχε στο 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Αυτή τη συζήτηση παραθέτουμε:

-- Ποια είναι τα κύρια καθήκοντα του ΚΚ Κούβας σήμερα;

-- Το κύριο καθήκον του κόμματος σήμερα θα λέγαμε ότι είναι μαζί με τους εργαζόμενους, με όλο το λαό, να συμβάλει στο ξεπέρασμα των τεράστιων ζημιών που προκάλεσαν στη χώρα μας οι τελευταίοι τρεις κυκλώνες στο τέλος της περσινής χρονιάς, που κυριολεκτικά σάρωσαν την Κούβα, πράγμα που σε τέτοια ένταση και συχνότητα δεν είχε συμβεί παλιότερα. Συνολικά υπολογίζουμε ότι οι ζημιές αγγίζουν συνολικά το αστρονομικό ποσό των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων ή περίπου το 20% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος και παρότι είχαμε μικρές απώλειες σε ζωές (7 συνάνθρωποί μας) και προστατεύτηκαν πάνω από 4 εκατομμύρια πολίτες, γιατί αυτή ήταν η πρώτη προτεραιότητά μας, τώρα χρειάζεται με πολύ συστηματική δουλειά να παλέψουμε για να αποκατασταθούν οι υποδομές, να ανοικοδομηθούν οι χιλιάδες κατεστραμμένες κατοικίες. Σε αυτό το καθήκον έχει δοθεί απόλυτα το κόμμα μας σήμερα.

Ταυτόχρονα, γίνεται μια τεράστια προσπάθεια παραγωγικής ανασυγκρότησης, να έχουμε μια οικονομία πιο αποτελεσματική, πιο παραγωγική, ειδικότερα στον αγροτικό τομέα και στην παραγωγή διατροφικών προϊόντων. Αυτή η προσπάθεια περιλαμβάνει βελτιώσεις στην οργάνωση αλλά και στον τομέα των επενδύσεων στην αγροτική παραγωγή, όπως και στη διανομή σε αγρότες γης που μένει άγονη για να τη δουλέψουν. Δε δίνεται η ιδιοκτησία σε αυτούς τους καλλιεργητές αλλά μόνο η χρήση. Η ιδιοκτησία γης παραμένει κρατική λαϊκή κοινωνική περιουσία. Πρόκειται για άδειες χρησικτησίας για 10 χρόνια που μετά βεβαίως μπορεί να ανανεωθούν. Και πρέπει να πούμε ότι υπήρξε θετική απήχηση σε αυτή την προσπάθεια. Σήμερα πάνω από 45.000 άτομα έχουν δηλώσει συμμετοχή να ασχοληθούν με την καλλιέργεια της γης. Εχουν διανεμηθεί 670.000 εκτάρια γης και είμαστε αισιόδοξοι ότι σε μικρό χρονικό διάστημα, με βάση τις επενδύσεις που γίνονται στην αγροτική οικονομία, θα σημειώσουμε σημαντική αύξηση στην παραγωγή προϊόντων διατροφής.

Επίσης, σε άλλους τομείς προσπαθούμε να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί, να αυξήσουμε την παραγωγικότητα της εργασίας, στα εργοστάσια, στα ανθρακωρυχεία, στις υπηρεσίες, περιλαμβανομένου και του τουρισμού, και βεβαίως είναι ασταμάτητη η προσπάθεια για τη διατήρηση και βελτίωση του συστήματος Υγείας, της Παιδείας, της κοινωνικής Πρόνοιας και Ασφάλισης. Για παράδειγμα, τον περασμένο χρόνο καταφέραμε να μειώσουμε ακόμα περισσότερο την παιδική θνησιμότητα σε 4,7 σε 1.000 ζωντανά γεννημένα παιδιά, ένας δείκτης που είναι ο πιο χαμηλός όχι μόνο στη Λατινική Αμερική αλλά και συγκρίνεται με μεγάλες δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, που έχουν ασύγκριτα καλύτερη οικονομική θέση από την Κούβα.

Το ίδιο συμβαίνει και στην εκπαίδευση. Γίνεται μια τεράστια προσπάθεια όχι μόνο για να διατηρήσουμε το υψηλό επίπεδο αλλά και για να πετύχουμε ακόμα καλύτερα αποτελέσματα στην ποιότητα της διδασκαλίας. Εχουμε αυτή τη στιγμή περίπου 1 εκατομμύριο αποφοίτους πανεπιστημίων και επίσης αυτή τη στιγμή φοιτούν κάπου 700.000 σε διάφορες σχολές. Την ίδια στιγμή που προσπαθούμε να ανταποκριθούμε και στις διεθνιστικές αποστολές. Σήμερα πάνω από 50.000 Κουβανών προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο εξωτερικό (37.000 στον τομέα της Υγείας, μεταξύ αυτών 17.000 γιατροί όλων των ειδικοτήτων), στη Λατινική Αμερική και σ' όλο τον κόσμο. Και αυτό είναι μια πολύ θετική εμπειρία γι' αυτούς που συμμετέχουν σε αυτά τα καθήκοντα και από την άποψη της ιδεολογικοπολιτικής τους συγκρότησης. Για παράδειγμα, συνεχίζεται η λεγόμενη Επιχείρηση θαύμα, με τις δωρεάν οφθαλμολογικές εγχειρήσεις, με αποτέλεσμα 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι να έχουν θεραπευτεί στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, όπως και σε μερικές άλλες περιοχές της Γης. Επίσης, με το πρόγραμμα καταπολέμησης του αναλφαβητισμού «Ναι, εγώ μπορώ» 3 εκατομμύρια άνθρωποι στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική έχουν ξεφύγει από αυτή τη μάστιγα του καπιταλισμού. Είναι και αυτή μια μικρή συμβολή που προσφέρει η Επανάστασή μας και ο λαός μας ώστε να ανέβει το μορφωτικό επίπεδο σε άλλους αδελφικούς λαούς.

-- Ποια είναι η εκτίμηση του κόμματός σας για τις εξελίξεις στη Λατινική Αμερική;

-- Η Λατινική Αμερική αναμφισβήτητα βιώνει μια νέα φάση με πολλά θετικά σημεία, με αρχή τις αλλαγές που συνέβησαν. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορούμε να μιλήσουμε για επαναστατική διαδικασία. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της αποτυχίας του καπιταλισμού, αποτυχίας του νεοφιλελεύθερου μοντέλου που εφαρμόστηκε στην ήπειρό μας και είχε ως αποτέλεσμα να γίνει η περιοχή της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής η περιοχή στον κόσμο με τις μεγαλύτερες ανισότητες. Οπου πριν ακόμα ξεσπάσει η κρίση ήδη το 40% του πληθυσμού ήταν κάτω από το όριο της φτώχειας, διατηρείται ο αναλφαβητισμός, η βία ως απόρροια άλλων σοβαρών προβλημάτων του καπιταλισμού, όπως είναι το εμπόριο ναρκωτικών, οι κοινωνικές συγκρούσεις. Αυτή η κατάσταση οδήγησε και στις εκλογικές νίκες λαϊκών κυβερνήσεων στη Λατινική Αμερική. Για παράδειγμα, είναι πρόσφατη η νέα επιτυχία των λαϊκών δυνάμεων στη Βενεζουέλα με την έγκριση στο δημοψήφισμα στις 15 του Φλεβάρη τροποποιήσεων στο Σύνταγμα, που δίνει νέα φτερά στην Μπολιβαριανή Διαδικασία, της οποίας ηγείται ο Πρόεδρος Ούγκο Τσάβες, να προχωρήσει η επαναστατική διαδικασία στην κατεύθυνση που οι ίδιοι ορίζουν και αυτή είναι ο σοσιαλισμός. Παρόμοια θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι και η κατάσταση στη Βολιβία, όπου στις 25 του Γενάρη επίσης έγινε δημοψήφισμα, στο οποίο οι λαϊκές δυνάμεις, με επικεφαλής τον Πρόεδρο Εβο Μοράλες, είχαν επίσης επιτυχία. Ακόμη και σε άλλες χώρες της περιοχής υπάρχουν φιλολαϊκές κυβερνήσεις, όπως στη Νικαράγουα του Προέδρου Ντανιέλ Ορτέγκα ή στο Εκουαδόρ με τον Ραφαέλ Κορέα, όπως επίσης και άλλες κυβερνήσεις που είναι μέρος των προοδευτικών δυνάμεων που υπάρχουν στη Λατινική Αμερική, μια κατάσταση που έχει αλλάξει την εικόνα της περιοχής που ήταν παραδοσιακά η πίσω αυλή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού.

Επίσης, τον περασμένο Δεκέμβρη πραγματοποιήθηκε στην πόλη Βαΐα της Βραζιλίας, υπό την αιγίδα του Προέδρου Λούλα Ντα Σίλβα, μια σύνοδος των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ ή ευρωπαϊκών χωρών, και αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά τα τελευταία 200 χρόνια, από την περίοδο της ανεξαρτησίας. Οι χώρες της περιοχής προσπαθούν να βρουν λύσεις και ταυτόχρονα αναπτύσσονται και άλλες προσπάθειες, όπως το Μερκοσούρ, η ή πιο προωθημένη μορφή της Εναλλακτικής Λύσης για την Αμερική (ALBA), που απαρτίζεται από την Κούβα, τη Βενεζουέλα, τη Βολιβία, τη Νικαράγουα, την Ντομινίκα και υπάρχουν και άλλες χώρες που την προσεγγίζουν ως μια προσπάθεια συνεργασίας και ολοκλήρωσης, πράγμα που είναι απαραίτητο, γιατί η ήπειρός μας έχει τεράστιο φυσικό πλούτο και παρ' όλα αυτά δεν έχει επιτευχθεί καμία προωθημένη μορφή συνεργασίας. Ολες αυτές οι εξελίξεις δείχνουν τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στη Λατινική Αμερική.

-- Θα λέγαμε ότι η Κούβα τα τελευταία χρόνια έχει δεχτεί την αλληλεγγύη πολλών χωρών στο ζήτημα του απάνθρωπου αποκλεισμού που υφίσταται από τις ΗΠΑ. Πώς βλέπετε να συνεχίζεται αυτός ο αγώνας;

-- Καταρχήν ο αποκλεισμός συνεχίζεται εδώ και περίπου 50 χρόνια, ουσιαστικά από τις απαρχές της Επανάστασης, από το 1962 επίσημα, αλλά ήδη μέτρα είχαν ξεκινήσει νωρίτερα. Η νέα αμερικανική διοίκηση έχει ανακοινώσει ότι σχεδιάζει κάποιες τροποποιήσεις. Εμείς, όπως είναι γνωστό, έχουμε δηλώσει πολλές φορές και ο Πρόεδρος Ραούλ Κάστρο ότι η Κούβα είναι διατεθειμένη να κάνει ένα διάλογο με την κυβέρνηση των ΗΠΑ αλλά χωρίς όρους, χωρίς επεμβάσεις στα εσωτερικά μας ζητήματα και χωρίς να χρησιμοποιείται η λογική του «μαστιγίου» και του «καρότου» ενάντια στην Επανάσταση. Θέλουμε μόνο να συζητήσουμε τι σημαίνει για την Κούβα η επιβολή του αποκλεισμού. Εμείς δεν έχουμε επιβάλει κανένα μέτρο ενάντια στις ΗΠΑ, δεν έχουμε κυρώσεις εναντίον τους, ούτε και καταλαμβάνουμε κανένα κομμάτι της αμερικανικής επικράτειας, όπως κάνουν εντελώς παράνομα οι ΗΠΑ με την κατάληψη της βάσης του Γκουαντάναμο. Γιατί η νέα διοίκηση έχει δηλώσει ότι θα προχωρήσει στο κλείσιμο της φυλακής αλλά δεν έχει ψελλίσει ούτε μια λέξη για την ίδια τη βάση και την περιοχή που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Κούβας. Και πρέπει να πούμε ότι με βάση τη λεγόμενη τροπολογία Πλατ, που υπογράφτηκε από τις κυβερνήσεις των λακέδων πριν από την Επανάσταση, δεν καθορίζεται κανένα όριο, ενώ προβλέπεται ότι για να κλείσει η βάση πρέπει να συμφωνούν και οι δύο κυβερνήσεις. Εμείς είμαστε ήρεμοι και αναμένουμε να δούμε ποια θα είναι η στάση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.

Αλλά το πιο σημαντικό είναι η μαζική απόρριψη από πάρα πολλές χώρες του αποκλεισμού, που έχει εκφραστεί πολλές φορές στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπως πέρσι, που σημειώθηκε νέο ρεκόρ με 185 χώρες που στήριξαν την πρόταση της Κούβας για άρση του αποκλεισμού. Μόνο τρεις χώρες καταψήφισαν: Οι ΗΠΑ, Ισραήλ, και μια νησιωτική χώρα στο αρχιπέλαγος του Παλάου. Αυτό δείχνει ότι είναι σχεδόν ομόφωνη η στήριξη της Κούβας. Επίσης, πρέπει να σημειώσουμε ότι και οι χώρες της ΕΕ στηρίζουν την κουβανική πρόταση, για παράδειγμα τον περασμένο Μάη στη συνάντηση ΕΕ και Λατινικής Αμερικής υπήρξε μια ξεκάθαρη καταδίκη του αποκλεισμού. Το ίδιο συνέβη στη συνάντηση τον περασμένο Δεκέμβρη μεταξύ των χωρών της Καραϊβικής και της δικής μας χώρας. Μιλάμε δηλαδή για μια διεθνή καταδίκη και αυτό φαίνεται και από τις πολλές επισκέψεις ηγετών χωρών στη χώρα μας το τελευταίο δίμηνο (5 από τη Λατινική Αμερική και ένας από την Αφρική). Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις ότι και στις ΗΠΑ διαμορφώνεται μια πλειοψηφία που θέλει την άρση του αποκλεισμού. Δημοσκοπήσεις δείχνουν και ποσοστά πάνω από 60%. Επίσης, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι μια δημοσκόπηση που έγινε τον περασμένο Δεκέμβρη στο Μαϊάμι με τους Κουβανούς που ζουν εκεί, όπου για πρώτη φορά το 55% εκφράστηκε υπέρ της άρσης του αποκλεισμού.

-- Να περάσουμε σε ένα άλλο θέμα που επίσης είναι πολύ σημαντικό για την Κούβα. Η περίπτωση των πέντε Κουβανών αγωνιστών που βρίσκονται φυλακισμένοι στις ΗΠΑ. Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η εξέλιξη;

-- Αυτή τη στιγμή η υπόθεση των πέντε βρίσκεται στο ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ, όπου αναμένεται η απόφαση. Ωστόσο, το πιο σημαντικό γι' αυτή την εξ ολοκλήρου άδικη υπόθεση είναι η διεθνής κινητοποίηση η οποία δυναμώνει. Γι' αυτό και θέλουμε εκμεταλλευόμενοι αυτή την ευκαιρία να ευχαριστήσουμε τόσο το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας όσο και τον ελληνικό λαό, με τις μαζικές τους οργανώσεις, για τη συμπαράσταση και την αλληλεγγύη του σε αυτή την υπόθεση. Και τον καλούμε όχι μόνο να τη συνεχίσει αλλά και να την εντατικοποιήσει. Γιατί αυτή είναι μια καθαρά πολιτική υπόθεση και μόνο με την καταγγελία σε διεθνές επίπεδο αυτής της παρανομίας, ακόμα και με βάση τους ίδιους τους αμερικανικούς νόμους, αυτής της αδικίας ενάντια σε πέντε αγωνιστές, πραγματικούς αγωνιστές ενάντια στην τρομοκρατία, μπορεί να υπάρξει αποτέλεσμα. Αυτοί αντί να είναι στη φυλακή θα έπρεπε να βραβεύονταν από την κυβέρνηση των ΗΠΑ γιατί με την προσφορά τους προστάτευσαν όχι μόνο κουβανέζικες ζωές αλλά και ζωές Αμερικανών πολιτών. Γιατί πρέπει να ξαναθυμηθούμε από πού ξεκινάει αυτή η υπόθεση: Αυτοί οι σύντροφοί μας είχαν αποστολή να αντιμετωπίσουν την τρομοκρατία των αντεπαναστατικών ομάδων στο Μαϊάμι, που συνεχίζουν να οργανώνουν από εκεί επιθέσεις ενάντια στην Κούβα, χωρίς να τους ενδιαφέρει η απώλεια αθώων ζωών. Με τη δουλειά τους αποκάλυψαν ότι αυτές οι αντεπαναστατικές ομάδες σκόπευαν να επιτεθούν ενάντια στα πολιτικά αεροπλάνα των πτήσεων από το Μαϊάμι στην Κούβα. Αλλο ένα παράδοξο είναι ότι η Κούβα δεν έχει επιβάλει κυρώσεις εναντίον των Κουβανών που διαμένουν στις ΗΠΑ, περιλαμβανομένων και αυτών από το Μαϊάμι, και είναι ακριβώς αυτές οι αντεπαναστατικές ομάδες που θέλουν να αποτρέψουν αυτά τα ταξίδια στην Κούβα, των Κουβανών που για οποιονδήποτε λόγο διαμένουν στις ΗΠΑ, να μην μπορούν να επισκεφτούν τους συγγενείς τους στην Κούβα. Ηθελαν να βάλουν βόμβες σε αμερικανικά αεροπλάνα για να αποτρέψουν και τους Κουβανούς αλλά και τους Αμερικανούς πολίτες. Οι πέντε είχαν αυτή την πληροφορία, η δική μας χώρα ξεκινώντας από θέσεις αρχής και για να αποτρέψει τις τρομοκρατικές δράσεις, μεταβίβασε αυτή την πληροφορία στις ΗΠΑ, πριν 10 χρόνια, όταν στη διοίκηση ήταν ο Πρόεδρος Κλίντον και το αποτέλεσμα ήταν αντί να προβούν σε συλλήψεις των τρομοκρατών συνέλαβαν τους πέντε. Γι' αυτό πρέπει η πάλη να συνεχιστεί και η Κούβα δεν πρόκειται να υποστείλει τη σημαία και αυτού του αγώνα.