Η τοποθέτηση της Ρωσίας στις «ράγες» της καπιταλιστικής ανάπτυξης συνεχίζει να «χαρίζει» στους εργαζόμενους νέα κοινωνικο-οικονομικά και πολιτικά προβλήματα. Ετσι, όπως με στοιχεία φαίνεται σε έρευνα της Ανώτατης Οικονομικής Σχολής και της Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας, που παρουσιάστηκε στη Μόσχα, οι μισοί απόφοιτοι των ρωσικών ΑΕΙ δεν μπορούν να βρουν εργασία στον τομέα που έχουν σπουδάσει και εργάζονται σε άλλους τομείς. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνεται, «οι απόφοιτοι τεχνολογικών πανεπιστημίων εργάζονται ως εργάτες στα εργοστάσια και οι οικονομολόγοι ως πωλητές στα καταστήματα».

Είκοσι περίπου χρόνια μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού, μια από τις σημαντικότερες κατακτήσεις για τη νεολαία, η εξασφάλιση της εργασίας στον τομέα των σπουδών, κάτι που γινόταν κατορθωτό στα πλαίσια του κεντρικού σχεδιασμού της σοσιαλιστικής οικονομίας, έχει πλήρως ανατραπεί. Το καπιταλιστικό σύστημα της «αγοράς και της ζήτησης», που έχει έρθει στη θέση του, όχι μόνον δεν ενδιαφέρεται για τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας (και μάλιστα πάνω στην ειδικότητα, που έχει αποκτηθεί), αλλά φροντίζει για την ύπαρξη ορισμένων δυσαναλογιών, με στόχο τη συμπίεση των μισθών και την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των καπιταλιστών. Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, στη σημερινή Ρωσία το 85% των γονιών επιδιώκει τα παιδιά του να μπουν στο πανεπιστήμιο και υπάρχει ήδη ένας σημαντικός αριθμός φοιτητών (620 φοιτητές ανά 10 χιλιάδες κατοίκους, όταν στις ΗΠΑ υπάρχουν 520 φοιτητές ανά 10 χιλ. κατοίκους). Την ίδια ώρα όμως, παρατηρείται «υπερπαραγωγή» μηχανικών, εκπαιδευτικών, δικηγόρων και οικονομολόγων και, ταυτόχρονα, πτώση της ποιότητας των σπουδών.

Στο μεταξύ ο πρώτος αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης, Ιγκορ Σουβάλοφ, πρότεινε την παράταση των σπουδών στα πανεπιστήμια, με στόχο να μειωθεί ο αριθμός των ανέργων στη χώρα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις των ειδικών (εξαιτίας και της οικονομικής κρίσης), το 50% όσων στο εξής τελειώνουν κάποιο ΑΕΙ στη Ρωσία θα μένουν άνεργοι. Σε μια προσπάθεια να μειωθεί αυτός ο αριθμός, εμφανίστηκε η ιδέα της «συγκράτησης», («κονσερβοποίησης») των φοιτητών στο χώρο σπουδών, ώστε οι διπλωματούχοι άνεργοι να μην αυξηθούν. Προτείνονται διάφορα «προγράμματα» παράτασης των σπουδών, ακόμη και η «ελεύθερη πρόσβαση» στα ΑΕΙ, με στόχο ακριβώς τη «συγκράτηση» σημαντικού αριθμού νεολαίας έξω από την παραγωγή, τουλάχιστον για τα επόμενα χρόνια, όπου η ρωσική οικονομία θα αντιμετωπίσει σοβαρές δυσκολίες. Η συγκεκριμένη πρόταση αντιμετωπίζει μόνον το «σκόπελο» των διδάκτρων, αφού σήμερα το 66% των Ρώσων φοιτητών πληρώνει δίδακτρα, όπως και το 33% των σπουδαστών. (Δίδακτρα πλέον καταβάλλονται και στα δημόσια ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα). Για το λόγο αυτό, προτείνεται η παραχώρηση φοιτητικού δανείου, το οποίο την περίοδο της κρίσης θα πληρώνει το κράτος σε ποσοστό 80% και οι γονείς ή ο φοιτητής θα το ξεπληρώσει μετά την κρίση. Με άλλα λόγια, με αφορμή και την κρίση, γίνεται προσπάθεια να φορεθεί μια ακόμη μακροχρόνια οικονομική «θηλιά» στο λαιμό των εργαζομένων της Ρωσίας.