(Του συνεργάτη μας ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ).--

Μια έξυπνη ιδέα της ηθοποιού, δραματουργού και σκηνοθέτριας της παράστασης Λετίτσιας Μουστάκη ήταν να ζωντανέψουν οι παλιές θεατρικές μάσκες που βρίσκονταν καλά φυλαγμένες στο μπαούλο της σοφίτας του σπιτιού. Δράστης είναι ο Γρηγόρης, ο μικρός γιος της οικογένειας, ο οποίος, περίεργος καθώς είναι, θέλει να ξεδιαλύνει το μυστήριο που του δημιούργησαν οι γονείς του, περί δήθεν μαγεμένων πραγμάτων στη σοφίτα...

Τρεις θαυμάσιοι ηθοποιοί, η Λετίτσια Μουστάκη, η Βάσια Βασιλείου και ο Νίκος Αξιώτης (μας εντυπωσίασε με την υποκριτική του δεινότητα, τις ζογκλερικές και ταχυδακτυλουργικές του ικανότητες), μας μεταφέρουν στο ευρωπαϊκό θεατρικό παρελθόν της εποχής της Κομέντια ντελ άρτε, αποδίδοντας αποσπάσματα από έργα των: Μολιέρου και Μαριβό (της Κομεντί - Ιταλιέν) (Γαλλία), Γκολντόνι και Ρουτζάντε (Αντζελο Μπεόλκο) (Ιταλία), Γουζέλη (Ελλάδα), Μπλοκ (Ρωσία) (σε σκηνοθεσία του Μέγιερχολντ). Ο Νίκος Αξιώτης ζωντανεύει με κωμική διάθεση τους κλασικούς τύπους: Πανταλόνε, Πουλτσινέλο, Αρλεκίνο, Πιερότο, τον μολιερικό ήρωα Ντοντόρο («Κατά φαντασίαν ασθενής»), τον Καπιτάνο του Ρουτζάντε, τον Γερολύμο του Γουζέλη («Ο Φιάκας»), τον Μαρκήσιο του Μαριβό, τον Πιερότο του Μπλοκ κ.ά. Η Βάσια Βασιλείου υποδύεται την Κολομπίνα και η Λετίτσια Μουστάκη την Ιζαμπέλα - Ιναμοράτα.

Ενδιαφέρουσα η μουσική της παράστασης και η συμμετοχή σε αυτή του Αλέξανδρου Χατζή, ως κιθαρωδού, ο οποίος παρεμβαίνει διακριτικά και σχολιάζει, χιουμοριστικά, τα δρώμενα. Παίζει κιθάρα και τραγουδάει ζωντανά, αν και η μαγνητοφωνημένη μουσική του δεν επιτρέπει ν' ακουστεί ο ίδιος, ούτε και στο θεατή ν' απολαύσει τον τραγουδιστή με τη μελωδική ιδιόρρυθμη φωνή. Η σκηνοθεσία προσδίδει ενδιαφέρον και μεταφέρει τους θεατές αιώνες πριν, σε μια άλλη εποχή, της οποίας τα κοινωνικά χαρακτηριστικά διαχέονται ακόμη και σήμερα στο θέατρο. Το αφαιρετικό σκηνικό συμπληρώνεται από ρούχα, μάσκες και αντικείμενα και τα κοστούμια είναι εποχής. Την ευθύνη για τα παραπάνω έχει η Σύλβια Αντουλινάκη.

Μεγαλύτερα παιδιά του Δημοτικού και ιδιαίτερα μαθητές του Γυμνασίου θα απολαύσουν καλύτερα την παράσταση, η οποία θα αποτελέσει ένα εισαγωγικό μάθημα θεάτρου και πετάγματος της φαντασίας τους σε ονειρικούς κόσμους.

Ο Γάλλος ποιητής, κριτικός, συγγραφέας και παραμυθάς Σαρλ Περό και το αγαπημένο διεθνώς παραμύθι του «Ο Παπουτσωμένος Γάτος» παίρνουν σκηνική υπόσταση από το θίασο «Κύτταρο», την τρέχουσα θεατρική σεζόν.

Ο Καλόκαρδος, ο μικρότερος γιος μιας πολύτεκνης φτωχής φαμίλιας, αδικείται από τα δυο αδέρφια του, μετά το θάνατο του πατέρα τους. Αυτοί παίρνουν το γάιδαρο και το μύλο και αφήνουν στον αδερφό τους το γάτο. Ο τελευταίος, πανέξυπνος και πολυμήχανος καθώς είναι, και πιστός φίλος του Καλόκαρδου, κατορθώνει όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να τον παντρέψει με τη βασιλοπούλα.

Τα μηνύματα πολλά: Η χρησιμοποίηση του μυαλού μάς λύνει όλα τα προβλήματα, η θέληση, η αγωνιστικότητα, το θάρρος, η υπομονή και η επιμονή μάς οδηγούν στην επιτυχία, η διεκδίκηση του δίκιου και η καταπολέμηση του άδικου είναι κοινωνικές αξίες κ.ά.

Η θεατρική απόδοση του παραμυθιού από τον Δημήτρη Μολυβιάτη κρίνεται πετυχημένη, όπως και η σκηνοθεσία του Λευτέρη Λουκάδη. Αποκάλυψη είναι η μουσική της παράστασης, που υπογράφει ο Χρήστος Παπαδόπουλος, από τις καλύτερες φετινές μουσικές παραγωγές στο θέατρο για παιδιά. Τραγουδάει θαυμάσια κυρίως ο ίδιος. Αν και ακούγονται όλα από τα μεγάφωνα της αίθουσας δημιουργείται μια αισθητική πανδαισία. Θα ήταν ιδανικό να τραγουδά ο ίδιος ζωντανά, έστω μόνο με την κιθάρα του ή με μια μικρή ορχήστρα. Η υποκριτική των ηθοποιών ανταποκρίνεται στο έργο και στις απαιτήσεις της τέχνης. Διαβάζω στο πρόγραμμα, και το υπογραμμίζω, αυτό που λέει ο βετεράνος ηθοποιός (της παράστασης) Μάρκος Λεζές:«Τα παιδιά είναι οι πιο απαιτητικοί θεατές. Για να τα κερδίσεις, πρέπει να τραβήξεις το βλέμμα τους, να μπεις στο μυαλό τους, να γαργαλίσεις τη σκέψη τους και τελικά να κατακτήσεις την ψυχή τους». Τα παραπάνω έκαναν πράξη οι ηθοποιοί: Θοδωρής Προκοπίου (ιδιαίτερα καλός), Μάνος Αντωνίου (αρκετά ταλαντούχος), Θοδωρής Ρωμανίδης, Πολύμνια Παραδεισάνου, Πέτρος Πέτρου, Δέσποινα Μπουγατιώτη.

Με αυτή την παράσταση ο θίασος δικαιώνει τη φήμη του και εδραιώνεται ως αξία στο χώρο του θεάτρου για παιδιά. Τα σκηνικά πλούσια και λειτουργικά, έργο του Κάρολου Ρωμούση, τα κοστούμια αρκετά εντυπωσιακά και με ευρηματικά σχέδια της Σύλιας Δεμίρη και ικανοποιητικές οι χορογραφίες της Δώρας Σωτήρχου.

Απορία γεννά στο θεατή η μεγάλη κλίση του δαπέδου της σκηνής, με αποτέλεσμα οι ηθοποιοί συχνά να χάνουν την ισορροπία τους και να ...κινδυνεύουν σε πτώση. Φυσικά, η μικρή κλίση αποτελεί αναγκαιότητα για τη συγκεκριμένη θεατρική αίθουσα.

Ο Αγγλος συγγραφέας Λιούις Κάρολ έγινε παγκοσμίως γνωστός και αγαπημένος συγγραφέας των παιδιών με το παραμύθι του «Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» (αρχικός τίτλος: «Οι υπόγειες περιπέτειες της Αλίκης»). Με το κείμενο αυτό, που γεννήθηκε στα 1862 (πρωτοκυκλοφόρησε σε βιβλίο στα 1865) και αποτελεί ένα διαμάντι στην παγκόσμια λογοτεχνία για παιδιά, ο Κάρολ κατόρθωσε με παιχνιδίσματα της φαντασίας και με χιούμορ να σατιρίσει ιδιαίτερα το θεσμό της βασιλείας, κατά τη βικτοριανή εποχή και το θεσμό των αγγλικών δικαστηρίων, τα οποία «πρώτα καταδίκαζαν και έπειτα εξέδιδαν την απόφαση»...

Ο Κάρολ, όπως και ο Σουίφτ στον «Γκιούλιβερ», χρησιμοποιεί το ίδιο πετυχημένα τα αντιθετικά δίπολα σμίκρυνση/μεγέθυνση, αυξομειώσεις του αναστήματος του σώματος με τη βοήθεια φαγητών και ποτών με μαγικές ιδιότητες, με συνέπεια η ηρωίδα να βλέπει - πάντοτε με χιουμοριστική διάθεση - από άλλη οπτική γωνία τα ίδια πράγματα και να τα εκτιμά διαφορετικά κάθε φορά. Ετσι, το μήνυμα προς τους μικρούς θεατές είναι ότι μπορεί να υπερτιμούμε ή να υποτιμούμε τις καταστάσεις της ζωής, ξεφεύγοντας ορισμένες φορές από την πραγματικότητα. Αλλα στοιχεία της ιστορίας του Κάρολ είναι η ανατρεπτικότητα των καταστάσεων, που αλληγορικά φαίνεται να υπάρχει και στη ζωή, ο υπερρεαλισμός, ο οποίος βοηθά ως ένα βαθμό στην ανάπτυξη της δημιουργικής φαντασίας, τα απρόοπτα και τα απίθανα, που στον πραγματικό κόσμο παίρνουν άλλες διαστάσεις, το ταξίδι στον κόσμο του παραλόγου και η επαναφορά στην πραγματικότητα κ.ο.κ. Τα παιδιά αναμφισβήτητα βλέπουν τα πράγματα με άλλο μάτι και η λογοτεχνία και το θέατρο τα βοηθάει να δομήσουν την προσωπικότητά τους έτσι ώστε ν' αντιμετωπίσουν τη ζωή αργότερα όχι μόνο με ρεαλισμό, αλλά με συναίσθημα και φαντασία. Στο κείμενο συναντούμε φράσεις που προβληματίζουν το μικρό θεατή: «Η σκέψη φέρνει πάντα τη λύση», «Φτιάχνεις σπουδαία πράγματα/και μόνο τα κοιτάζουν/κι όταν αέρα τους πουλάς/τρέχουν και αγοράζουν», «Η ανασφάλεια της εξουσίας! Παίρνει κεφάλια γιατί αυτό την κάνει να νιώθει σπουδαία!», «Η αγάπη είναι το πιο όμορφο που μπορεί να συμβεί στους ανθρώπους», «Τη σκέψη την ορθή /και το σοφό θεώρημα/ανάποδα γυρίζω./ Με το ονειροπόλημα/καινούριο κόσμο κτίζω» κ.ά.

Αν και ο θίασος «Κύτταρο» έχει παρουσιάσει στο παρελθόν αξιόλογες παραστάσεις, αν και η μετάφραση του έργου από τον Σπύρου Βενιέρη έχει να παρουσιάσει θετικά στοιχεία γλωσσικής και εκφραστικής προσαρμογής, εντούτοις στην παράσταση παρουσιάζονται κάποιες ελλείψεις στην υποκριτική ικανότητα των ηθοποιών (στην ορθοφωνία και στην κινησιολογία), αν και φαίνεται ότι προσπάθησαν, και κάποια σκηνοθετική αδυναμία, κατά σημεία. Με περισσότερη φαντασία, επινοητικότητα και πιο σκληρή δουλειά, τα αποτελέσματα θα ήταν σαφώς πιο ικανοποιητικά. Η μαγνητοφωνημένη μουσική στερεί τους θεατές από τη μαγεία και την αισθαντικότητα του ζωντανού τραγουδιού, με μουσική καραόκε.

Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Θανάσης Θεολόγης, τη μουσική ο Γιούρι Στούπελ, τη σκηνογραφία ο Κάρολος Ρεμούσης (τα σκηνικά βρίσκονται ικανοποιητικά στην ατμόσφαιρα του παραμυθιού), την ενδυματολογία η Σύλια Δεμίρη (τα κοστούμια αρκετά παραμυθιακά και πιστά στην παράδοση), τη χορογραφία η Δώρα Σωτήρχου.

Παίζουν οι ηθοποιοί: Ανατολή Αθανασιάδου, Φάνια Βαλάση, Αντώνης Ζιώγας, Νίκος Λημνιός, Θανάσης Μπριάνας, Ορφέας Παπαδόπουλος, Στέλιος Πετράκης, Χριστίνα Πομόνη, Χαρούλα Σμύρου, Τζούλη Τσόλκα. Γίνεται φανερό, και ελπίζω κατανοητό, ότι οι καλλιτεχνικές απαιτήσεις στο θέατρο για παιδιά είναι περισσότερες από αυτές των τηλεοπτικών εκπομπών, διαφορετικής τεχνικής και ύφους.