Associated Press

Από τις πρόσφατες μεγάλες διαδηλώσεις μαθητών - φοιτητών στο Παρίσι

Και οδήγησαν, την περασμένη Δευτέρα, στην υπαναχώρηση, προς το παρόν, όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, του υπουργού Παιδείας. Ο Ξαβιέ Νταρκό, αφού κατηγόρησε, στις αρχές του φθινοπώρου, μαθητές και καθηγητές ότι διακρίνονται για «την προσκόλλησή τους στο παρελθόν» και για «την άρνησή τους να υιοθετήσουν αλλαγές», αφού διακήρυξε σε όλους τους δυνατούς τόνους ότι ο ίδιος δεν πτοείται «από μια μειοψηφία που διαμαρτύρεται» και ότι «δε θα υποκύψει στη γαλλική υπουργική ασθένεια της διστακτικότητας απέναντι στο πολιτικό κόστος», τελικά προχώρησε σε ό,τι ακριβώς αποκήρυσσε.

Ανακοίνωσε, αρχικώς, ότι «παγώνει» για ένα χρόνο την κατάθεση του νομοσχεδίου για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση προκειμένου να μη «ρίξει λάδι στη φωτιά» που, ήδη, σιγοκαίει στη μαθητική κοινότητα. Την επόμενη μέρα δήλωσε έτοιμος «να συζητήσει με όλους» προκειμένου να γίνει «κατανοητό το πνεύμα της μεταρρύθμισης». Και την τρίτη μέρα τόνισε ότι «όλα τίθενται και πάλι στο τραπέζι» αν και συμπλήρωσε με νόημα ότι «η γενικότερη κατεύθυνση της μεταρρύθμισης είναι αδιαπραγμάτευτη».

«Το εκπαιδευτικό σύστημα που οραματίζομαι είναι ένα σύστημα όπου η ποιότητα θα έχει προτεραιότητα σε σχέση με την ποσότητα, ένα σύστημα όπου θα υπάρχουν λιγότερες ώρες μαθήματος, όπου τα κονδύλια θα χρησιμοποιούνται με καλύτερο τρόπο και οι καθηγητές θα είναι πολύ λιγότεροι». Αυτό δήλωνε προς τους καθηγητές, προαναγγέλλοντας την «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στο σύνολό της», ο πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί στα τέλη του 2007.

Πρόκειται για ένα «όραμα» στα μέτρα της στρατηγικής της Λισαβόνας για μια «ευέλικτη» εκπαίδευση, που θα διαμορφώνει «ευέλικτους» και απασχολήσιμους εργαζόμενους, που θα εξυπηρετούν τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Και αυτό, ακριβώς, είναι και το πλαίσιο των «προτάσεων» Νταρκό.

Πιο συγκεκριμένα, το «παγωμένο» νομοσχέδιο προβλέπει εισαγωγή περισσότερων γνωστικών αντικειμένων, εκ των οποίων ορισμένα θα είναι υποχρεωτικά και άλλα προαιρετικά, ενώ την ίδια στιγμή μειώνεται ο ημερήσιος χρόνος μαθημάτων. Στα υποχρεωτικά μαθήματα εντάσσονται πλέον τα οικονομικά και οι κοινωνικές επιστήμες και οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν γνωστικά αντικείμενα, που την επόμενη χρονιά μπορούν να εγκαταλείπουν, αν κρίνουν ότι δεν τους ενδιαφέρουν. Κάτι που σημαίνει, βέβαια, ότι σείεται εκ θεμελίων το σύστημα των γνωστικών κατευθύνσεων που ισχύει σήμερα ως βάση εισαγωγής στα πανεπιστήμια.

Επίσης, το νομοσχέδιο προβλέπει σημαντική μείωση που αγγίζει τα όρια της κατάργησης των πόρων εξειδικευμένης βοήθειας σε μαθητές που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα (Rseaux d' Aides Spcialises aux lves en difficult). Ακολούθως, περικόπτονται οι ώρες μαθήματος το Σάββατο, οι οποίες προορίζονταν για τα παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, προκειμένου να μην έχουν κενά. Οι ώρες αυτές μεταφέρονται εντός της εβδομάδας είτε πριν την έναρξη του ημερήσιου προγράμματος, δηλαδή πριν τις 8 το πρωί, είτε την ώρα της μεσημεριανής ανάπαυλας μεταξύ 12 και 2 το μεσημέρι, όταν όλοι οι άλλοι μαθητές ξεκουράζονται και τρώνε, είτε το απόγευμα μετά το τέλος του ημερήσιου προγράμματος, δηλαδή μετά τις 4 ή 5 το απόγευμα. Ουσιαστικά, δηλαδή, οι επιπλέον ώρες εκπαιδευτικής βοήθειας καταργούνται υπό το βάρος του καθημερινού, ήδη, φορτωμένου προγράμματος.

Οι εξειδικευμένες αυτές προτάσεις για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση συνδέονται, φυσικά, με τη σταθερή μείωση των θέσεων εργασίας των εκπαιδευτικών, που εντάσσεται στις γενικότερες περικοπές θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα, προκειμένου να γίνει πιο «ευέλικτος, αποτελεσματικός και σύγχρονος», όπως έχει υποστηρίξει ο Σαρκοζί. Το 2008, 11.200 λιγότεροι εκπαιδευτικοί μπήκαν στα σχολεία ενώ για το 2009 προβλέπονται άλλες 13.500 θέσεις λιγότερες. Συνολικά εκτιμάται ότι σε έξι χρόνια θα έχουν μειωθεί κατά 90.000 οι εκπαιδευτικοί στη δημόσια εκπαίδευση.

Μαθητές, καθηγητές και γονείς υποστήριξαν εξαρχής ότι οι προτάσεις «μεταρρύθμισης» του Ξαβιέ Νταρκό οδηγούν ουσιαστικά σε περαιτέρω υποβάθμιση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Τονίζουν ότι η αύξηση των μαθημάτων σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση του ημερήσιου προγράμματος και τη μείωση του αριθμού των καθηγητών, οδηγεί πρακτικά σε αποδιοργάνωση των Γυμνασίων και των Λυκείων. Ο αριθμός των μαθητών ανά τάξη θ' αυξηθεί, το επίπεδο διδασκαλίας, αλλά και αφομοίωσης θα γίνει πιο επιφανειακό και αποσπασματικό προκειμένου να καλυφθούν τα περισσότερα γνωστικά αντικείμενα σε λιγότερες ώρες.

Την ίδια ώρα, οι αλλαγές αυτές ενισχύουν την αποστήθιση, την αυτοματοποίηση και την περιθωριοποίηση της σκέψης και της ουσιαστικής μάθησης. Παράλληλα, οι μαθητές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες μάθησης, μαθητές που συνήθως προέρχονται από τα χαμηλότερα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα, οδηγούνται σταδιακά εκτός του δημόσιου συστήματος εκπαίδευσης.

Τα πνεύματα οξύνθηκαν περαιτέρω όταν, τη στιγμή που η κυβέρνηση Φιγιόν και ο Πρόεδρος Σαρκοζί επαναλάμβαναν με στόμφο ότι ο προϋπολογισμός για την παιδεία θα μειωθεί σημαντικά στο πλαίσιο των γενικότερων μέτρων λιτότητας και «ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της γαλλικής οικονομίας», γι' αυτό και δεν μπορούν να δοθούν πολλά χρήματα ούτε για τη βελτίωση των σχολικών υποδομών, ανακοινώθηκε ότι 360 δισεκατομμύρια ευρώ διατίθενται για την υποστήριξη των επιχειρήσεων και των τραπεζών προκειμένου ν' αντεπεξέλθουν στους κλυδωνισμούς από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Και, μάλιστα, ενώ οι απολύσεις έχουν, ήδη, αρχίσει να παίρνουν διαστάσεις χιονοστιβάδας στη χώρα.

Σήμερα, η υπαναχώρηση του υπουργείου Παιδείας, αν και έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τις μαθητικές ενώσεις και τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών, δεν κρίνεται αρκετή. Οπως υπογράμμιζαν, το νομοσχέδιο «δεν αποσύρθηκε ολοκληρωτικά και τελειωτικά», αλλά απλώς τέθηκε, προς στιγμήν, στο περιθώριο, ενώ παράλληλα συνεχίζεται η επεξεργασία «μεταρρυθμίσεων» ανάλογης κατεύθυνσης για την πρωτοβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επίσης, το θέμα των θέσεων των καθηγητών δεν εντάσσεται στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Είναι, όμως, ένα από τα ζητήματα αιχμής των μαθητικών και εκπαιδευτικών κινητοποιήσεων που επιμένουν να ζητούν να σταματήσει η περικοπή των θέσεων εργασίας των καθηγητών, αίτημα στο οποίο το υπουργείο Παιδείας και η κυβέρνηση δεν έχουν ανταποκριθεί.

Γι' αυτούς ακριβώς τους λόγους, μαθητές, καθηγητές, αλλά και ενώσεις γονέων δίνουν ραντεβού αμέσως μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων, στέλνοντας σαφές μήνυμα στο Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων και στο Μέγαρο Ματινιόν: Ο αγώνας τους δε βαίνει προς το τέλος. Αντίθετα μόλις τώρα άρχισε.