ΣΤΑ χέρια μας ξανά ένα φλογερό κείμενο, που το πρόσφερε σε ανάτυπο ο «Πανελλήνιος Σύνδεσμος Δημοσιογράφων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης 1941-1944» στην πρόσφατη γενική του συνέλευση, που συνέπεσε με την αξέχαστη μεγάλη μέρα της απελευθέρωσης της Αθήνας από τη χιτλεροφασιστική Κατοχή.

ΕΙΝΑΙ ένα ιστορικό διακηρυκτικό κείμενο, το 'χουν συντάξει και υπογράψει οχτώ εξέχουσες προσωπικότητες, με τη συμπλήρωση του πρώτου χρόνου από την αξέχαστη, τη συγκλονιστική ώρα, που η αδούλωτη Αθήνα, στις 12 του Οκτώβρη του 1944, ζούσε τη μοναδική αξέχαστη μέρα της απελευθέρωσης.

ΣΗΜΕΙΩΝΟΥΜΕ τους υπογράφοντες, όπως τους αναφέρει η έκκληση που κυκλοφόρησε ευρύτατα και δημοσιεύτηκε επίσης σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής. Είναι οι: Αγγελος Σικελιανός, Νίκος Καζαντζάκης, Ιωάννης Σοφιανόπουλος, Σταμάτης Μερκούρης, Βασίλης Ρώτας, Μάριος Βάρβογλης, Δημήτρης Φωτιάδης και Ροδόλφος Κράους.

ΚΙ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ υπογραφής: Αθήνα 12 του Οκτώβρη 1945. Γράφει η διακήρυξη: «Ενας χρόνος κλείνει σήμερα από την ημέρα της επαίσχυντης φυγής των Ούνων απ' τη γη μας. Σαν ακρίδα, όπου πέφτει όλη μαζί κι αποσκεπάζει τα σπαρτά ενός τόπου για να φάει τα πάντα από τη ρίζα, μα που ξαφνικά ένας άνεμος την ξεσηκώνει και τη σπρώχνει προς τη θάλασσα ακυβέρνητη ν' αφανιστεί, έτσι κι ο γιγάντιος άνεμος της Εθνικής Αντίστασής μας, μέσα κι έξω απ' την Ελλάδα, 12 του Οχτώβρη του '44 εξεσήκωσε τους Ούνους απ' τα άγια χώματά μας, πανικόβλητους και αλλόφρονους και τους εκέντρισε τελειωτικά, να πέσουνε στον όλεθρο απ' τον ύστατο γκρεμό!».

ΚΑΙ το κείμενο στη συνέχεια προσθέτει: «Ακόμα ωστόσο σ' όλη την Ελλάδα, την ημέρα εκείνη, σε στεριές και πέλαγα, στις χώρες μας και στα βουνά μας, η φωτιά της πιο τρανής θυσίας ανάβονταν παντού στις υψηλότερες κορφές του Ηρωισμού μας σαν μια απροσμέτρητη τσοπάνικη φωτιά, ενώ σύγχρονα οι μύριοι των αδιήγητων μαρτυρίων του λαού μας τόποι, Δίστομο, Καλάβρυτα, Κομμένο, Λιγγιάδες, Κλεισούρα, Βιάνο, Καλλιθέα, Κοκκινιά, Καισαριανή και τόσοι άλλοι αναδίνανε την άχνα από το αίμα των αδελφικών θυμάτων ή εκαπνίζανε τριγύρω μας μερόνυχτα σαν άσβυστοι βωμοί...».

ΚΙ ΑΜΕΣΩΣ η παρακάτω εικόνα. «Και στις πλαγιές και στα πυρπολημένα και καταματωμένα ακρόποδα του φοβερού βουνού της νέας μας λευτεριάς μανάδες, αδελφές, αρραβωνιαστικές, παιδιά, γυναίκες, βρέφη αυτών των ίδιων μας ηρώων, που παλέψανε, σφαχτήκαν, κρεμαστήκανε, εκαήκανε για να μας ελευθερώσουν, εσηκώνανε με τέλεια καρτερία και με πίστη αφάνταστη την όψη τους σ' εμάς».

ΔΙΠΛΟΣ ο σκοπός αυτών που πήραν «την ηθική πρωτοβουλία να σκορπίσουν αυτό το κείμενο ως τις άκρες της Ελλάδας: Απ' το ένα μέρος να σαλπίσουμε ως τα πέρατα του ελληνικού μας κόσμου την απέραντη του ευθύνη ν' αγκαλιάσει όλα τα απορφανισμένα λείψανα από τις οικογένειες των καινούργιων μας ιστορικών ηρώων σε μια αμέριστη και θετική και οργανωμένη από μέρους του στοργή...».

ΚΙ ΑΠΟ το άλλο, ν' αναγγείλουμε πλατύτατα στον ίδιο αυτό κόσμο ότι έχοντας συνειδητοποιήσει ολόκληρη τη σημασία αυτής της ημερομηνίας, που ξεκινώντας απ' τις 28 του Οκτώβρη του 1940 αποκορυφώνει τον τετράχρονο αγώνα μας ενάντια στον καταχτητή, με μια τεράστια κάθαρση και μ' ένα θρίαμβο ανάλογο προς τις διάμεσες θυσίες ολόκληρου του ελληνικού λαού....

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ στη γραφή και στο σχεδιασμό του έχει τη σφραγίδα του Σικελιανού. Ο Πανελλήνιος Πανηγυρισμός των δύο ημερομηνιών της νεότερης ιστορίας μας (12 και 28 Οκτώβρη), που εξαγγέλθηκε να γίνει το 1946, φιλοδοξούσε «να υψωθεί όχι απλά στο επίπεδο ενός κοινού εθνικού μνημοσύνου, αλλ' ως τα εγκαίνια μιας νέας μας πνευματικής, κοινωνικής και γενικά ιστορικής παράδοσης...» τελικά δεν έγινε. Και φυσικά δεν μπορούσε να γίνει σε μια χώρα που ζούσε και πλήρωνε καθημερινά με νέα αίματα και δάκρυα την άγρια, θανατερή αγγλοαμερικανική ιμπεριαλιστική επέμβαση.

ΠΑΤΑΜΕ σε λίγο τα εξήντα χρόνια από της Αλβανίας το Επος και της Εθνικής ΕΑΜικής Αντίστασης την άγια φλόγα που άναβε και πυρπολούσε όλη την Ελλάδα. Το ύψιστο χρέος στη γενιά της θυσίας εξακολουθεί να μένει τραγικά ανεκπλήρωτο και προκλητικά, αναίσχυντα και βάναυσα αγνοημένο.