Η είσοδος των πρώτων τρακτέρ, στην κεντρική πλατεία της Καρδίτσας την Τετάρτη το πρωί με τις κόρνες τους να χτυπούν στη «διαπασών», μπορεί να έδινε έναν πανηγυρικό και χαρούμενο τόνο στο συλλαλητήριο που διοργάνωνε η ΠΑΣΥ, όμως δεν ήρθαν από μόνα τους, ούτε χωρίς κόπο. Είχε προηγηθεί ένα μεγάλο διάστημα σκληρής και επίπονης προσπάθειας των δυνάμεων του συνεπούς αγροτικού κινήματος, από χωριό σε χωριό και από άνθρωπο σε άνθρωπο, για να προετοιμαστεί και στο τέλος να πραγματοποιηθεί αυτό το μαζικό αγροτικό συλλαλητήριο, που προκάλεσε, το λιγότερο, ανησυχία στο «συνδικαλισμό» του συμβιβασμού.

Αρκετά νωρίτερα, τα καφενεία της κεντρικής πλατείας της Καρδίτσας είχαν αρχίσει να γεμίζουν από τους αγρότες που έφτασαν στο χώρο χωρίς τα τρακτέρ τους, με τις νεαρές σερβιτόρες, κόρες αγροτών - δεν το υποθέτουμε, το έλεγαν οι ίδιες στους βιαστικούς πελάτες τους για να δείξουν λίγη κατανόηση στην αναγκαστική αργοπορία που σημείωνε το σερβίρισμα του καφέ τους - να μην προλαβαίνουν να παίρνουν παραγγελίες. Η Καρδίτσα μπορεί να έχει αποκτήσει «ποδηλατοδρόμους» - και καλώς, γιατί το πρόβλημα του παρκαρίσματος αρχίζει να μοιάζει με αυτό της Αθήνας - κατά τα πρότυπα «ευρωπαϊκών πόλεων» και οι παραγγελίες σε «εσπρέσο» να ξεπερνούν αυτές των «ελληνικών» καφέδων, όμως το κύριο εισόδημα στην πόλη το φέρνουν, ακόμη, οι - μικρομεσαίοι στο μεγαλύτερο βαθμό - γεωργοί.

Οι οποίοι δε φαίνονται καθόλου διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν τη γη τους και τις καλλιέργειές τους και να μετατραπούν σε «σερβιτόρους», όπως επίσης φαίνονται να αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι και η άλλη εκδοχή, δηλαδή αυτή του «ξενοδόχου» ή «ενασχολούμενου με τον αγροτουρισμό», αφορά την ελάχιστη μειοψηφία από αυτούς. Διότι τα «προγράμματα ανασυγκρότησης της υπαίθρου», για χάρη των οποίων η ΕΕ περικόπτει κονδύλια από τις άμεσες οικονομικές ενισχύσεις των αγροτών, είναι «κομμένα και ραμμένα» στα μέτρα των «ολίγων», εκείνων που - λόγω συγκυριών - προετοιμάζονται για να αποτελέσουν τους νεοτσιφλικάδες των επόμενων χρόνων, αφήνοντας μόνη εναλλακτική στη μεγάλη μάζα των κατοίκων της υπαίθρου, τη σκληρή δουλειά - με «ελαστικούς», βεβαίως, όρους εργασίας - στις αγροτουριστικές επιχειρήσεις. Οι οποίες πολύ πιθανά να δημιουργηθούν στη γη που, κάποτε, τους ανήκε...

Οι διαθέσεις του κόσμου στο συλλαλητήριο της Καρδίτσας είναι φανερά «άγριες». Είχε περάσει ένα διάστημα κατά τη διάρκεια του οποίου, εξαιτίας του κυβερνητικού συνδικαλισμού «πράσινου» ή «γαλάζιου», αλλά και αδυναμιών των συνεπών δυνάμεων, το κίνημα της αγροτιάς πέρασε κάμψη. Οι καρεκλοκένταυροι των ΠΑΣΕΓΕΣ, ΓΕΣΑΣΕ, ΣΥΔΑΣΕ κατάφεραν σε μεγάλο βαθμό να πείσουν τον κόσμο της υπαίθρου ότι η «νέα ΚΑΠ» θα μετέτρεπε τους αγρότες σε επιχειρηματίες. Την αλήθεια έλεγαν. Απλά δεν εξήγησαν ότι «επιχειρηματίες» θα γίνουν οι λίγοι, ενώ η μεγάλη μάζα της σημερινής φτωχομεσαίας αγροτιάς θα μετατραπεί σε «νεοκολίγους», που θα δουλεύουν για ένα πενιχρό μεροκάματο στη μεγάλη καπιταλιστική αγροτική ιδιοκτησία. Τα πρώτα βήματα αυτής της εξέλιξης έχουν ήδη γίνει και η μικρομεσαία αγροτιά βιώνει ήδη τις συνέπειες. Στα πηγαδάκια που σχηματίζονταν πριν την έναρξη της συγκέντρωσης, βασικό θέμα συζήτησης ήταν η «κατρακύλα» των τιμών στα προϊόντα τους και η ανάγκη κλιμάκωσης των αγωνιστικών τους κινητοποιήσεων. Ακόμη χειρότερο από την «κατρακύλα» είναι η παράδοση των προϊόντων τους με μηδενικά τιμολόγια. Με απλά λόγια, οι βαμβακοπαραγωγοί παρέδωσαν τη σοδειά τους στα εκκοκιστήρια, όχι απλά χωρίς να εισπράξουν χρήματα, αλλά χωρίς να γνωρίζουν ούτε σε ποια τιμή θα πληρωθούν, αλλά ούτε και το πότε.

Ανάλογη είναι η κατάσταση για τους παραγωγούς σιτηρών. Οι Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) αποθηκεύουν προϊόντα χωρίς να τα διαθέτουν στην αγορά σήμερα που οι τιμές είναι χαμηλές, με την ελπίδα ότι αργότερα αυτές θα αυξηθούν και θα τις πουλήσουν τότε. Μάλιστα, «γαλάζιοι» συνδικαλιστές προσπαθούν να πείσουν ότι το άτοκο δάνειο ύψους 150 εκατ. ευρώ που «χορηγεί» η κυβέρνηση στις ΕΑΣ, για να δοθούν προκαταβολές στους παραγωγούς, θα λύσει το πρόβλημα. Οι παραγωγοί όμως δε φαίνονται να πείθονται, διότι γνωρίζουν ότι με δάνεια, στις ήδη υπερχρεωμένες ΕΑΣ, κανένα πρόβλημα δε θα λυθεί, διότι κανένας δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί ότι σε μερικές εβδομάδες από σήμερα οι τιμές στα σιτηρά θα ανέβουν. «Από πού προκύπτει δηλαδή ότι αύριο οι έμποροι θα δώσουν καλύτερες τιμές; Και αν οι έμποροι φέρουν στάρια απ' έξω, τα δικά μας θα μείνουν στις αποθήκες; Και θα έχουμε "φεσωθεί" κι άλλο;», ρωτάει κάποιος και η υπόλοιπη παρέα γνέφει συγκαταβατικά.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και στο γειτονικό νομό της Λάρισας, όπου την ίδια μέρα οι δυνάμεις της ΠΑΣΥ πραγματοποίησαν συλλαλητήριο στο κέντρο της πόλης. «Οι κυβερνώντες μας λένε ότι ενισχύουν τους νέους αγρότες, όμως εμείς νιώθουμε εγκατάλειψη» λέει στον «Ρ» ο Απ. Μπαντράς, 33χρονος αγρότης από τη Νίκαια του Νομού Λάρισας και συνεχίζει: «Τώρα καταλαβαίνουμε τι σημαίνει η καινούρια ΚΑΠ. Μας "τελειώνει" χρόνο με το χρόνο. Δεν υπάρχει προϊόν αυτή τη στιγμή που να μην έχει "χτυπηθεί". Στα χωριά μας παλιότερα υπήρχαν πολλοί τευτλοκαλλιεργητές, διαλύσανε την παραγωγή ζάχαρης για λόγους που κανείς μας δεν μπόρεσε να καταλάβει και κανείς δεν μπόρεσε να μας εξηγήσει. Τα εργοστάσια ζάχαρης κλείσανε και αναγκαστικά αλλάξαμε καλλιέργειες. Στραφήκαμε στα σιτηρά, πήραμε για κάποιο διάστημα καλές τιμές, στη συνέχεια όμως και αυτές κατρακύλησαν. Σήμερα ένα προϊόν ακόμη και καλή τιμή να έχει στην αγορά, από τη στιγμή που το κόστος παραγωγής ανεβαίνει συνεχώς, για τον παραγωγό είναι μία η άλλη, ίσως να έχει και "χασούρα", να χώνεται πιο βαθιά στα χρέη χρόνο με το χρόνο».

Δίπλα, ένας πιο ηλικιωμένος αγρότης, κύριος Χαράλαμπος μας συστήθηκε, γιατί «το μικρό μου όνομα φτάνει» όπως είπε, συμπληρώνει: «Ολα τα φετινά προϊόντα, καλαμπόκι, στάρι, βαμβάκι, στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι απούλητα. Πολλοί από εμάς παραδώσαμε βαμβάκια στον εκκοκκιστή με "μηδενική" τιμή και δε γνωρίζουμε ούτε πότε θα πληρωθούμε, ούτε πόσα λεφτά θα πάρουμε. Πήραμε κάποιο χαρτί που αναφέρει ότι παραδόθηκε στο εκκοκκιστήριο τόση ποσότητα βαμβακιού και μετά μας είπαν "χαίρεται" και τώρα περιμένουμε, άγνωστο μέχρι πότε, να πάρουμε τα λεφτά μας, λες και είμαστε ζητιάνοι». Στην κουβέντα μπαίνει ακόμη ένας αγρότης: «Τα προβλήματα βγάζουν τον κόσμο έξω. Οταν η παραγωγή είναι μέσα στις αποθήκες και περιμένεις πότε θα πάρεις καλή τιμή, περιμένεις, περιμένεις, στο τέλος θα την πετάξεις. Και φυσικά δεν είναι λύση να δοθούν δάνεια στις ΕΑΣ για να συγκεντρώνουν τα προϊόντα. Εμείς αυτό που ξέρουμε να κάνουμε είναι να καλλιεργούμε τη γη. Δεν ξέρουμε άλλη δουλειά και πες άντε εμείς είμαστε σε μια ηλικία, οι νέοι τι θα γίνουνε;». Την απάντηση στο ερώτημά του έδωσε ο Απ. Μπαντράς: «Το μόνο που μας μένει είναι η ανάπτυξη αγώνων, μαζικών αγώνων, που να δίνουν προοπτική για το μέλλον. Να βγάλουμε έξω τα τρακτέρια για να πάρουμε μια οικονομική "ένεση" για φέτος και του χρόνου να είμαστε στα ίδια πάλι και χειρότερα, τι θα προσφέρει; Οι νέοι αγρότες θέλουμε μέλλον». Τη μελλοντική διέξοδο την έδωσε πάλι ο κύριος Χαράλαμπος: «Χρειάζονται σωστοί συνεταιρισμοί για να μπορέσουν να προστατευτούν οι αγρότες από τον έμπορο και το βιομήχανο. Οχι συνεταιρισμοί "μαϊμούδες", έτσι που τους χρησιμοποίησαν ορισμένοι "πονηροί" για να πλουτίσουν όλα αυτά τα χρόνια».

Η λύση που πρότεινε ο τελευταίος συνομιλητής μας, ενστικτωδώς και με βάση την προσωπική του πείρα, είναι τελικά και η μόνη διέξοδος απέναντι στα προβλήματα των μικρομεσαίων αγροτοκτηνοτρόφων που οξύνονται και μαζί τους οξύνονται και οι αγωνιστικές διαθέσεις της μικρομεσαίας αγροτιάς. Αυτό το ένστικτο και οι αγωνιστικές διαθέσεις των μαζών της μικρομεσαίας αγροτιάς αποτελούν το πιο γόνιμο έδαφος για τις δυνάμεις του συνεπούς αγροτικού κινήματος να ξεκινήσουν τη «σπορά του αγώνα». Να δείξουν ότι «σωστοί συνεταιρισμοί» στα πλαίσια του σημερινού συστήματος δεν μπορούν να υπάρξουν, αλλά χρειάζεται η ανάπτυξη του παραγωγικού συνεταιρισμού και ο αγώνας για μια διαφορετική αγροτική πολιτική, στο πλαίσιο της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας, όπου σχεδιασμένα θα λαμβάνονται υπόψη οι παραγωγικές δυνατότητες της χώρας με στόχο να καλύπτονται οι διατροφικές ανάγκες του λαού. Κόντρα στις αποπροσανατολιστικές αντιλήψεις των δυνάμεων της διαχείρισης και του συμβιβασμού, που στόχο έχουν τον εγκλωβισμό των αγροτών στα αδιέξοδα ευρωενωσιακά μονοπάτια. Ακριβώς αυτή η σύγκρουση με το ταυτόχρονο ξεσκέπασμα των αγροτο-συνδικαλιστικών δυνάμεων που προσπαθούν να τις συντηρήσουν στους κόλπους της μικρομεσαίας αγροτιάς είναι και το μεγάλο στοίχημα που οφείλει να κερδίσει το συνεπές αγροτικό κίνημα το επόμενο, κρίσιμο, διάστημα.