Η αξιολόγηση αποτελεί μέτρο και διαδικασία θεμελιακή για την επέκταση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων στην εκπαίδευση. Χωρίς αυτή δε γίνεται να έχουμε ακόμα πιο ταξική διαφοροποίηση σχολείων, μαθητών και εκπαιδευτικών, χωρίς αυτή δεν είναι δυνατό να προχωρήσει η αποκέντρωση, ούτε να λειτουργήσουν τα σχολεία όπως σχεδιάζεται, σαν μικρές καπιταλιστικές επιχειρήσεις, με ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά και έμμεσα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Είναι τελικά βασικός μοχλός για την παρέμβαση του μονοπωλιακού κεφαλαίου στην εκπαίδευση.

Το τοπίο και στις δυο πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης είναι σκοτεινό, γιατί οι εκπαιδευτικοί ναι μεν υποψιαζόμαστε, αλλά δεν έχουμε συνειδητοποιήσει το βάθος και την έκταση των διαδικασιών αξιολόγησης που θεσμοθέτησε το ΠΑΣΟΚ και υλοποιεί συστηματικά και δυναμικά η κυβέρνηση της ΝΔ. Ο ασφυκτικός κλοιός των εγκυκλίων, ακολουθώντας βήμα το βήμα το νομοθετικό πλαίσιο των υπουργών Παιδείας του ΠΑΣΟΚ, επιβάλλει με ύπουλο τρόπο μέτρα αξιολόγησης, καθησυχάζοντας από τη μια, για να αιφνιδιάσει από την άλλη με το τελικό πέρασμα της αξιολόγησης, στη φάκα της οποίας θα πιαστούμε σαν ποντίκια, αν δεν αντιδράσουμε.

• Το ΥΠΕΠΘ, αφού πρώτα έστειλε μια συνολική εγκύκλιο (Φ/682/72791/Γ1, 4/6/2008), η οποία πέρασε απαρατήρητη, στη συνέχεια την εξειδικεύει με νέα εγκύκλιο (Φ3/976/108630/Γ1, 21/8/2008), η οποία με τον παραπειστικό τίτλο-άλλοθι «Λειτουργία σχολείων για το σχολικό έτος 2008-2009», υπαγορεύει κανόνες για την αξιολόγηση. Διατυπώνει έναν αυστηρό κανονισμό ελέγχου της σχολικής ζωής που αφορά: Αδειες εισόδου στα σχολεία, λογοκρισία στο διακινούμενο υλικό, υποχρεωτική παρουσία στην προσευχή και τον εκκλησιασμό κ.ά. Πρόκειται για μέτρα που προσπάθησε να επιβάλει και ο Π. Ευθυμίου (ΠΑΣΟΚ) ανεπιτυχώς και τα οποία προδιέγραφαν μία κατάσταση πειθαναγκασμού και δήθεν τάξης. Οταν οι λογιστές του συστήματος μιλάνε για τάξη, «ανθρώπινο κρέας μυρίζει», γι' αυτό «όταν μιλάει η απειθαρχία, να σωπαίνει η τάξη» (Κ. Δημουλά).
• Ο πολιτικός πυρήνας όμως της εξειδικευμένης εγκυκλίου υπάρχει στο σημείο 10, με τίτλο «Συνεργασία εκπαιδευτικών - Προγραμματισμός και απολογισμός του εκπαιδευτικού έργου». Η ενότητα αυτή τονίζει δήθεν την αναγκαιότητα συντονισμού και προγραμματισμού της ύλης. Επικαλείται βέβαια το υπαρκτό πρόβλημα της ύλης, αλλά το ερώτημα είναι: Ποια ύλη, ποιων προγραμμάτων και ποιων βιβλίων (που έχουμε καταδικάσει σαν απαράδεκτα) καλούνται να συντονίσουν οι εκπαιδευτικοί; Και αυτόν το συντονισμό -προγραμματισμό δεν μπορούμε να τον σχεδιάσουμε από μόνοι μας, συνειδητά και υπεύθυνα, αλλά κάτω από το κράτος αυταρχικών εντολών; Στο ίδιο σημείο (10) διαφαίνεται η προοπτική αντικατάστασης του παραδοσιακού δημοτικού σχολείου από ένα «ολοήμερο» των 7.00 το πρωί μέχρι τις 4.00 το απομεσήμερο (βλέπε παρόμοιες προτάσεις από την Αννα Διαμαντοπούλου, υπεύθυνη Παιδείας του ΠΑΣΟΚ και τον γγ του ΥΠΕΠΘ, στην ημερίδα ΙΝΕ - ΓΣΕΕ - ΔΟΕ για το Ολοήμερο, στα Γιάννενα, Μάης του 2008).

Οι ώρες της Ευέλικτης Ζώνης και του Ολοήμερου θα είναι τα κατεξοχήν πεδία ανάπτυξης της επιχειρηματικής δράσης στο μέλλον! Μέχρι τώρα είχαμε πιλοτικούς αυτοσχεδιασμούς και αμυντική στάση των δασκάλων, εξαιτίας των θέσεων των ΔΟΕ - ΟΛΜΕ («προαιρετικότητα του μέτρου», «αλλαγή περιεχομένου της ΕΖ», «παιδαγωγική ελευθερία»).

• Καλούνται ολοφάνερα ο δάσκαλοι να προχωρήσουν σε απολογισμό - λογοδοσία, ο καθένας χωριστά, με «ατομική έκθεση αυτοαξιολόγησης» και τελική «έκθεση συνολικού απολογισμού της σχολικής μονάδας», που θα υποβάλλεται στο διευθυντή και στο σχολικό σύμβουλο (όπως προστάζει και ρητά διατυπώνει ο συντάκτης της πρόσφατης εγκυκλίου, όταν παραπέμπει στο ΦΕΚ του Καθηκοντολογίου, «Φ.353.1/324/105657/Δ1/8-10-2002, ΥΑ, άρθρο 13, ΦΕΚ 1340, τ. Β΄). Ολα αυτά μέχρι το τέλος του 2009! Γενικεύεται δηλαδή η εφαρμογή του Καθηκοντολογίου του ΠΑΣΟΚ και στην αξιολόγηση, αλλά και στα εργασιακά, με άλλες εγκυκλίους του Ευρ. Στυλιανίδη, που αφορούν την υποχρεωτική ανάθεση υπερωρίας στους δασκάλους, την αντικατάσταση του εκπαιδευτικού που απουσιάζει, σύμφωνα και με το άρθρο 36, παρ. 17 & 25 του ίδιου αυταρχικού νομοθετήματος. Ταυτόχρονα, στο ίδιο σημείο (10) υπενθυμίζεται έντονα η σύνταξη «φακέλου αξιολόγησης των μαθητών», για πιο σκληρή ταξική επιλογή όσο γίνεται νωρίτερα.

Αντίστοιχη εγκύκλιος για τον προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου κατέφθασε στα σχολεία της δευτεροβάθμιας όλων των τύπων (Γυμνάσια, Λύκεια, ΕΠΑΛ κλπ.) τον Ιούνιο πάλι του 2008, η οποία, αν και καταδικάστηκε από τη ΓΣ των προέδρων των ΕΛΜΕ (28/6/2008), πιεστικά υλοποιείται με ευθύνες της πλειοψηφίας του ΔΣ της ΟΛΜΕ, που σκόπιμα και αντικαταστατικά υποβαθμίζει το ζήτημα.

Μέσα από την εγκύκλιο:

• Υποχρεωθήκαμε να γράψουμε την ύλη τριμήνων - τετραμήνων σε πρακτικό του σχολείου, για να λογοδοτήσουμε αργότερα αν την καλύψαμε και πώς. Ακόμα διαρκώς πιεζόμαστε να παραδώσουμε προς έλεγχο όλα τα θέματα των τεστ και των διαγωνισμάτων στα γραφεία των σχολικών συμβούλων, να διατυπώσουμε γραπτά διδακτικές και επιστημονικές μεθόδους που εφαρμόζουμε, αν και με ευθύνη του κράτους δεν έχουμε επαρκή επιμόρφωση. Αντί για ουσιαστική επιμόρφωση, μας καλούν να «παραμορφωθούμε» στα σεμινάρια του Λαμπράκη, Μποδοσάκη κλπ., στις ημερίδες του συνωστισμού και στο ΚΕΜΕΤΕ-ΟΛΜΕ και το ΙΠΕΜ-ΔΟΕ κατά τα πρότυπα των εργατοπατέρων του Πολύκεντρου της ΑΔΕΔΥ και της Ακαδημίας της ΓΣΕΕ, που γίνονται «επιμορφωτές» με χρηματοδότηση του υπουργείου Εσωτερικών και Αυτοδιοίκησης από το ΕΠΕΑΕΚ 2007-2013.

Η εγκύκλιος ακόμη μας προτρέπει να προχωρήσουμε σε καινοτόμες δράσεις με επιχειρήσεις! Ολα αυτά βέβαια είναι μελλοντικά κριτήρια αξιολόγησης, π.χ.: Αν καλύψαμε ποσοτικά την ύλη, αν ενσωματωθήκαμε ιδεολογικά, διατυπώνοντας θέματα συμβατά με την κατεύθυνση του ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ και του περιεχομένου των νέων βιβλίων και τελικά αν γίναμε «golden managers» των τοπικών επιχειρήσεων.

• Εξειδικευμένη εγκύκλιος του προγραμματισμού (2/10/2008) απαιτεί την ενεργό συμμετοχή των εκπαιδευτικών στη δημιουργία τράπεζας θεμάτων κατά μάθημα, τάξη και ειδικότητα. Η διεθνής πείρα αποκαλύπτει ότι το αποκεντρωμένο μοντέλο εκπαίδευσης «καταργεί» τις ενδοσχολικές εξετάσεις και παγιώνει τις εξωτερικές, με στόχο να συνδεθούν οι επιδόσεις των μαθητών με την αξιολόγηση των σχολείων, για να γίνουν πιο ανταγωνιστικά και δήθεν ποιοτικά. Από τις επιδόσεις λοιπόν των μαθητών θα εξαρτάται και το ύψος της χρηματοδότησης των σχολικών μονάδων, που θα εκγυμνάζουν στα θέματα για να αποκτήσουν μεγαλύτερη και ταξικά καλύτερη μαθητική πελατεία. Γενικεύονται οι εξωτερικές εξετάσεις αποφοίτησης στις ΗΠΑ (σε διάφορες βαθμίδες) και σε χώρες της ΕΕ, με το πρόσχημα ότι, όταν η γραπτή δοκιμασία είναι εξωτερική, η επίδοση των σχολείων και των εκπαιδευτικών μπορεί να μετρηθεί ανεβάζοντας τα κίνητρα ανταγωνισμού. Οι βαθμοί των εξετάσεων χρησιμοποιούνται από τους εργοδότες στις αποφάσεις τους για επενδύσεις στην εκπαίδευση (αν θα γίνουν χορηγοί ή όχι) και για μελλοντική επιλογή κάποιων χαρισματικών μαθητών για απασχόληση (διευθυντική κάστα). Η πραγματικότητα δείχνει (ΗΠΑ, Βρετανία, Ιαπωνία, Αυστραλία κλπ.) ότι οι εξωτερικές εξετάσεις οδήγησαν σε κλείσιμο σχολείων και όχι μόνο δε βελτίωσαν την ποιότητα, αλλά εκτόπισαν και αποδεκάτισαν τους μορφωτικά και κοινωνικά αδύναμους μαθητές. Ταυτόχρονα, το περιεχόμενο της εκπαίδευσης υποβαθμίζεται, αφού τα σχολεία στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία αντί να έχουν ένα συγκροτημένο πρόγραμμα διδακτικής ύλης, διδάσκουν θέματα εξετάσεων (πλήρης φροντιστηριοποίηση των σχολείων!). Οι μαθητές με υψηλές γραπτές επιδόσεις επιβραβεύονται με δωροεπιταγές για προϊόντα, εκδρομές και γεύματα από τις επιχειρήσεις. Αυτή είναι μια πτυχή του ιστορικού καμβά προς την εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης και της νεότητας. Τα ίδια ακριβώς προαναγγέλλει και το πόρισμα του ΕΣΥΠ με τις περιφερειακές εξετάσεις και τα «μέτρα σχολικής αυτονομίας», μέτρα που συνδέονται με την πολιτική της αποκέντρωσης στις σκανδιναβικές χώρες και αλλού, με αποτέλεσμα να προσπαθούν τα σχολεία απεγνωσμένα να συλλέξουν ιδιωτικά κεφάλαια, με χορηγίες και εισοδήματα από ενοικίαση σχολικών εγκαταστάσεων, ακόμα και με δανεισμό τους από τράπεζες! (δελτίο Τύπου «Για τη σχολική αυτονομία στην Ευρώπη» του Δικτύου EURIDICE, Φεβρουάριος 2008).

Μπροστά σε αυτή την έκρυθμη κατάσταση, τα ΔΣ των ΔΟΕ - ΟΛΜΕ κωφεύουν, συγκαλύπτουν και υποτιμούν το ζήτημα, γιατί συμφωνούν με την αξιολόγηση. Αρα, η πάλη του ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών για το ζήτημα της αξιολόγησης πρέπει να ενταθεί. Καταγγέλλουμε σκληρά και αποκαλυπτικά τον ειδικό ρόλο των συνδικαλιστικών παρατάξεων (ΠΑΣΚ, ΔΑΚΕ, ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ) στις επικείμενες ΓΣ διδασκαλικών συλλόγων και ΕΛΜΕ. Να δυναμώσουμε την αντίσταση και συλλογική απειθαρχία για την ακύρωση στην πράξη της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού, του μαθητή και της σχολικής μονάδας. Είναι μια μάχη που αποτελεί κρίσιμο κρίκο στη συνολική αντιπαράθεση με τις εκπαιδευτικές αναδιαρθρώσεις και για τη διεκδίκηση της Παιδείας των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.

Καμιά ολιγωρία δεν επιτρέπεται! Κανένας κόπος που δικαιολογημένα μας βαραίνει δεν πρέπει να μας αναστέλλει.