Η Ελασσόνα στη σκιά του Ολύμπου... |
Μια επαρχία, όπου ο καπνός και τα γαλακτοκομικά ήταν το έμβλημά της. Τα βιβλία την περιγράφουν ως περιοχή όπου «ακμάζουν η γεωργία και η κτηνοτροφία, ως η κύρια απασχόληση των κατοίκων». Μια περιγραφή που δεν ανταποκρίνεται πλέον στην πραγματικότητα. Τα τελευταία 20 χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία ξεκληρίσματος των αγροτών, εξαιτίας της αντιαγροτικής πολιτικής της ΕΕ και των κυβερνήσεων ΝΔ, ΠΑΣΟΚ. Εξοντώθηκε η καπνοκαλλιέργεια, λιγόστεψαν τα κοπάδια, ενισχύθηκε το κύμα μετανάστευσης.
Παρ' όλα αυτά, η περιοχή φημίζεται για την παραγωγή τοπικών παραδοσιακών προϊόντων, όπως το τσίπουρο και τα τυριά αλλά παράγει ακόμα, καπνό, σιτηρά, κάστανα, καρύδια, κρέατα. Επίσης, έχει αναπτύξει τη σηροτροφία και τη μελισσοκομία.
Δέλεαρ, ο συνδυασμός βουνού και κάμπου, τα αξιοθέατα, οι άνθρωποι, οι τοπικές γεύσεις και τόσα άλλα...
Η Ελασσόνα είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες σειράς λόφων, στη νότια πλευρά του Ολύμπου στη θέση της αρχαίας Ελασσόνας. Αποτελεί συγκοινωνιακό κόμβο, παρέχοντας πρόσβαση από την κεντρική στη βόρειο Ελλάδα, ενώνοντας οδικά τους νομούς Λάρισας, Πιερίας, Κοζάνης και Γρεβενών.
Το καθολικό της Μονής της Ολυμπιώτισσας |
Σπουδαία κληρονομιά για την περιοχή αποτελεί η Μονή της Ολυμπιώτισσας, η οποία δεσπόζει στην πόλη αλλά και σε ολόκληρο τον κάμπο της Ελασσόνας. Το καθολικό του είναι κτίσμα του 13ου αιώνα με σπουδαία κειμήλια και εντυπωσιακό τέμπλο. Οι φυσιολάτρες θα εκτιμήσουν τη διαδρομή στο δασικό δρόμο από την Ολυμπιώτισσα προς το Δρυμό.
Αξιοθέατο αποτελεί και η αρχαιολογική συλλογή Ελασσόνας - στο τζαμί της πόλης - με επιγραφές και γλυπτά ελληνιστικά, ρωμαϊκά, βυζαντινά, κεραμική από ανασκαφές της περιοχής, μυκηναϊκή και πρωτογεωμετρική.
Ο επισκέπτης, μπορεί επίσης να θαυμάσει τα εκθέματα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας αλλά και να «περιηγηθεί» στην Ιστορία μέσα από τα εκθέματα του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης.
Ο λαός της περιφέρειας της Ελασσόνας βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της αντίστασης. Από κει ξεπήδησε το πρώτο αντάρτικο κίνημα της Θεσσαλίας. Ο θρυλικός Ολυμπος έγινε πρωτοπορία για την ορμητική ανάπτυξη του ανταρτοπολέμου σε όλη τη χώρα. Ηδη από το Σεπτέμβρη του 1941 δημιουργείται η πρώτη αντάρτικη ομάδα από μέλη του ΚΚΕ.
Σε κεντρική πλατεία δεσπόζει το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης στο οποίο αναγράφεται: «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, δε θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο» Τ. Λειβαδίτης |
Στην Ελασσόνα υπάρχει στοιχειώδης πολιτιστική υποδομή (Πνευματικό Κέντρο, Δημοτική Βιβλιοθήκη, Φιλαρμονική, Σχολή Παραδοσιακών Χορών, Μουσική Σχολή, Ανοικτό Θέατρο κ.ά.). Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται πολιτιστική δράση που προσπαθεί να δώσει την εικόνα «μιας σύγχρονης πόλης η οποία μπορεί και προσφέρει υψηλό επίπεδο ποιότητας ζωής». Με τους κλασικούς χορηγούς, τις τοπικές επιχειρήσεις και τα τοπικά ΜΜΕ. Εφαρμογή του κυρίαρχου μοντέλου πολιτιστικής δράσης, όπου ακόμη και οι απλές καθημερινές πολιτιστικές μορφές δράσης εμπορευματοποιούνται.
Με αντίστοιχους τρόπους καλλιεργείται και ο ερασιτεχνικός αθλητισμός. Με τους περισσότερους αθλητικούς συλλόγους των χωριών της επαρχίας αδρανείς και τα γήπεδα ποδοσφαίρου, βοσκότοπους. Με ανύπαρκτους χώρους άθλησης. Η όποια αθλητική κίνηση εξαρτάται από τις «χορηγίες» παραγόντων.
Η δράση 16 Αθλητικών Σωματείων με πάνω από 2.000 μέλη καθώς και 20 Πολιτιστικών Συλλόγων και Φορέων δείχνει την ανάγκη ενίσχυσης της λαϊκής πολιτιστικής δράσης και του λαϊκού ερασιτεχνικού αθλητισμού.
Ο ιστορικός οικισμός της Τσαριτσάνης απέχει από την Ελασσόνα 4 χλμ. και είναι χτισμένη σε υψόμετρο 320 μ.
Σχετικά με την ονομασία του χωριού, υπάρχουν οι εξής δύο εξηγήσεις: α) ότι το όνομα δόθηκε προς τιμήν της συζύγου κάποιου Σλάβου στρατηγού, που τη λέγανε Τσαρίτσα, η οποία απεβίωσε και ετάφη στο χωριό, και β) ότι έχει να κάνει με τη στρατηγική της θέση (υπήνεμη, περιβάλλεται από τρεις πλευρές από βουνά, τριγύρω δάση και άφθονα νερά), και οι Σλάβοι (που την είχαν έδρα στρατιωτικών δυνάμεων) την ονόμασαν Τσαρ-τζαν, δηλαδή, πόλη Τσάρων - Βασιλική πόλη.
Καλλιτεχνήματα από ζυμάρι, σε βιτρίνα παλιού φούρνου της Ελασσόνας |
Ο ιερός ναός του Αγίου Νικολάου (1675) με τις καταπληκτικές τοιχογραφίες παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αξίζει να τον επισκεφτεί κανείς, ενώ το Μετέωρο της Περραβίας, το παρεκκλήσι Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, είναι ακόμη μία επιλογή.
Δώδεκα χιλιόμετρα από την Ελασσόνα, βρίσκεται το υπέροχο Κεφαλόβρυσο.
Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Μπουνάρ Μπασί και δημιουργήθηκε από μετανάστες που ήρθαν από την Πίνδο και από τη Σεβάστεια της Μικράς Ασίας.
Οι σημερινοί κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, με «σήμα κατατεθέν» τις περίφημες φράουλες και τα κηπευτικά.
Αρκετοί επισκέπτες οδηγούνται στο χωριό για τις εκδηλώσεις που γίνονται στο πανηγύρι του Αγίου Δημητρίου (26 Οκτωβρίου), και για να περάσουν αξέχαστες στιγμές μέσα στο πανέμορφο φυσικό περιβάλλον, δίπλα στον υδροβιότοπο της λίμνης στη θέση Μάτι (όπου μπορούν και να επιδοθούν και στο ψάρεμα κεφαλόπουλων και πέστροφας).
Γραφικό σοκάκι στην Τσαριτσάνη |
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το υπό έρευνα σπήλαιο που ανακαλύφτηκε το 1995, με μήκος 1.800 μέτρων, γεμάτο λιμνούλες και σταλακτίτες - σταλαγμίτες που σχηματίζουν πρωτότυπες φιγούρες και μορφές.
Η κοίτη του Ελασσονίτη ποταμού |
Η λίμνη στο Κεφαλόβρυσο |