Ενα βιβλίο της δημοσιογράφου Αννας Μπαλλή
Η «μικρή ιστορία», όταν αφορά ιστορικές περιόδους οι πρωταγωνιστές των οποίων, «διάσημοι» ή «άσημοι», βρίσκονται ακόμη εν ζωή, εξυπηρετείται συνήθως από τη μέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων. Αυτές οι συνεντεύξεις αποτελούν εξαιρετικά σημαντικό πρωτογενές υλικό για τον ιστορικό: Το πρόβλημα δημιουργείται πολλές φορές σε σχέση με τη χρήση αυτών των πηγών, σε σχέση με το πώς ο ιστορικός εντάσσει την «ατομική» ιστορία στο ευρύτερο πλαίσιο των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών και των πολιτικών γεγονότων της συγκεκριμένης εποχής. Το πρόβλημα, σε τελευταία ανάλυση, για τον ιστορικό, δεν είναι η εξατομίκευση της ιστορίας αλλά η αναγωγή από το προσωπικό, το ατομικό, στο γενικό και συλλογικό.
Θαρρώ πως μπροστά στο βιβλίο που έχουμε στα χέρια μας, τόσο ο ιστορικός όσο και ο απλός αναγνώστης δε θα έχει να αντιμετωπίσει κανενός είδους μεθοδολογικά προβλήματα. Τέτοια είναι η δύναμη και το κύρος της αφήγησης. Η καλή δημοσιογράφος Αννα Μπαλλή, με ειδίκευση σε θέματα Βαλκανίων, αλλά και με ιδιαίτερη ευαισθησία απέναντι στο ζήτημα της παρουσίας και της δράσης των γυναικών στο δημόσιο βίο, στους εθνικοαπελευθερωτικούς και ταξικούς αγώνες του λαού μας, έχει καταγράψει στο νέο βιβλίο της «Ευτυχία Μορίκη - Η "μάνα" της Καισαριανής - Μαρτυρία» (από τις εκδόσεις «Μαραθιάς»), τη ζωή, τη δράση, την τραγωδία, αλλά και την πίστη στο λαό και στο κόμμα της, της κομμουνίστριας και ηρωίδας της Εθνικής Αντίστασης Ευτυχίας Μορίκη, μέσα από τις ίδιες τις αφηγήσεις της.
Η Ευτυχία Μορίκη τραυματίζεται σοβαρά κατά το Δεκέμβρη. Συλλαμβάνεται και υφίσταται απίστευτα βασανιστήρια και εξευτελισμούς, που θα υποσκάψουν σοβαρά την υγεία της. Καταδικάζεται από έκτακτο στρατοδικείο σε θάνατο, αλλά η ποινή της μετατρέπεται σε ισόβια (καθώς, την περίοδο της Κατοχής, ήταν ανήλικη) και παραμένει για 12 χρόνια στις φυλακές, για να βγει με κατεστραμμένη υγεία και να ξεκινήσει την κοινή της ζωή με το σύντροφό της, χωρίς ποτέ να αποστασιοποιηθεί από το λαϊκό κίνημα.
Το κυρίως σώμα του βιβλίου - η αφήγηση της Μορίκη - συνοδεύεται από προλογικό σημείωμα της Αννας Μπαλλή, από σημείωμα του ιστορικού κομμουνιστή δημάρχου της Καισαριανής, Παναγιώτη Μακρή, ποίημα για την Ευτυχία Μορίκη του αγωνιστή ποιητή Κώστα Καλατζή, που εκτελέστηκε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, και μικρό απόσπασμα από το έργο της Ναταλίας Αποστολοπούλου «Περήφανες και αδούλωτες». Τέλος, περιλαμβάνει αναλυτικές σημειώσεις για τα πρόσωπα και τους φορείς που αναφέρονται στην αφήγηση της Μορίκη, μαζί με τη μεταγραφή σημειωμάτων που άφησαν οι «200» της Καισαριανής: Αυτό το τελευταίο κομμάτι καθιστά το βιβλίο εξαιρετικά χρήσιμο για τους νεότερους αναγνώστες.
Μ' ένα λόγο, πρόκειται για ένα βιβλίο συγκλονιστικό για τον απλό αναγνώστη, σημαντικό για τον ιστορικό και απόλυτα αναγκαίο για το νέο - και, ιδίως, για τη νέα - που θέλει να βρει το νήμα της ιστορικής μνήμης και να συνδεθεί με το πλούσιο αγωνιστικό παρελθόν του λαού μας.