Το κείμενο που φιλοξενεί σήμερα η στήλη έχει την υπογραφή του συναδέλφου Γρηγόρη Τραγγανίδα. Συνυπογράφουμε.

***

«Οταν ο "Ρ" διαπίστωνε ότι κάθε άλλο παρά συγκυριακά "φαινόμενα" αποτελούν οι απαγορεύσεις του Πικάσο, του Τενεσί Ουίλιαμς και του σπουδαστή στην Καλών Τεχνών που "τόλμησε" να ζωγραφίσει έναν εργάτη να διαβάζει "Ριζοσπάστη", δε "μάντευε" το μέλλον: Ανέλυε με ταξικούς όρους το παρόν. Γι' αυτό στους κομμουνιστές δεν προκαλεί εντύπωση η νέα απαγόρευση, αυτή τη φορά δικαστική, σε λογοτεχνικό βιβλίο (σ.σ. "Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές", της Ερσης Σωτηροπούλου) και μάλιστα μετά από (απ)αίτηση του γνωστού Κ. Πλεύρη.

*

Το τι "είναι" ή δεν "είναι" η οποιαδήποτε καλλιτεχνική δημιουργία το σίγουρο είναι ότι δεν το αποφασίζουν τα δικαστήρια, οι επιθεωρητές του εκπαιδευτικού συστήματος, η εκκλησιαστική δομή οποιουδήποτε δόγματος, η αστυνομία και, τελικά, το κράτος. Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για το κράτος των αστών και των κατασταλτικών μηχανισμών του (συμπεριλαμβανομένων των παραπάνω κι άλλων), που είναι φτιαγμένοι για να διαιωνίζουν την κάθε άλλο παρά "σεμνή" εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Και που δεν το έχουν σε τίποτα να δράττονται των ευκαιριών που τους προσφέρουν οι αντιδραστικές εκφάνσεις του συστήματος. Αλλωστε, στο "όνομα" των "αξιών" της Ευρωπαϊκής Ενωσης "βαφτίζονται" "ήρωες" οι ναζί στη Βαλτική.

*

Η λογοτεχνία, και γενικότερα η τέχνη, δοκιμάζεται στο δρόμο. Καμία επιβολή, όπως και καμία απαγόρευση, δεν την "καθιστά αυτομάτως" ως διανοητικό "όπλο" προς όφελος της εργατικής τάξης. Ακόμη κι αν οι απαγορεύσεις λειτουργήσουν τελικά προς εμπορικό όφελος ενός έργου ή ενός βιβλίου - όπως άλλωστε έχει συμβεί κατά κόρον - η πραγματική νίκη γι' αυτό το έργο ή αυτό το βιβλίο θα είναι κατά πόσο "μίλησε" στην καρδιά και το μυαλό των καταπιεσμένων. Κατά πόσο τους βοήθησε να συνειδητοποιήσουν τη θέση τους στην ιστορία και πόσο τους άνοιξε ή όχι διεξόδους στη σκέψη και τη δράση. Αυτό είναι το βασικό κριτήριο για τους κομμουνιστές και αυτό ισχύει φυσικά και για το συγκεκριμένο βιβλίο. Στην αντίθετη περίπτωση, ο χρόνος και η ιστορία θα το καταχωρήσουν στην αντικειμενική του θέση. Η εργατική τάξη, ο χρόνος και η ιστορία όμως. Οχι οι δικαστές, οι παπάδες και οι λοιποί, αυτόκλητοι ή μη, "παιδονόμοι"».