Προσανατολισμένο στην υλοποίηση της στρατηγικής της Λισαβόνας, που ανάγει την έρευνα σε κεντρικό πυλώνα αύξησης της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλίων είναι το σχέδιο νόμου για το «Θεσμικό Πλαίσιο Ερευνας και Τεχνολογίας και άλλες διατάξεις» που κατατέθηκε χτες και συζητείται την Τρίτη στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής από τα υπουργεία Ανάπτυξης και Παιδείας. Το σχέδιο νόμου για την έρευνα είχε κατατεθεί στην προηγούμενη Βουλή και είχε συζητηθεί στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων πριν τη διάλυση της Βουλής. To νέο σχέδιο νόμου έχει ελάχιστες και άνευ ουσίας διαφοροποιήσεις από το προηγούμενο.

Το σχέδιο νόμου φιλοδοξεί να συντονίσει το σύνολο της ερευνητικής δραστηριότητας, είτε διεξάγεται σε ερευνητικά κέντρα, είτε σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ, είτε ακόμα και σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς. Οπως επισημαίνεται στην αιτιολογική «η έρευνα αποτελεί κεντρικό άξονα της στρατηγικής της Λισαβόνας» και το σχέδιο νόμου μεριμνά ακριβώς γι' αυτό, να υπηρετεί δηλαδή η ερευνητική δραστηριότητα ακόμα πιο αποτελεσματικά την κερδοφορία των μονοπωλίων και τους γενικότερους στόχους του κεφαλαίου.

Η ήδη παγιωμένη επιχειρηματική - ιδιωτικοοικονομική λειτουργία ερευνητικών κέντρων και η σύνδεσή τους με τις επιχειρήσεις ενισχύεται. Κυρίαρχο ρόλο στο σχεδιασμό, τον έλεγχο αλλά και την εκμετάλλευση των ερευνητικών προγραμμάτων παίζουν οι επιχειρήσεις, εκπρόσωποι των οποίων συμμετέχουν και στους μηχανισμούς άσκησης ερευνητικής πολιτικής. Ενδεικτικό είναι ότι πέντε από τα 15 μέλη του συμβουλευτικού και γνωμοδοτικού οργάνου της κυβέρνησης, του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας και Τεχνολογίας, προέρχονται από το χώρο των επιχειρήσεων. Αντίστοιχα, στον Εθνικό Οργανισμό Ερευνας και Τεχνολογίας στο πενταμελές ΔΣ συμμετέχει εκπρόσωπος των επιχειρήσεων.

Οπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, «η αναβάθμιση της έρευνας στην Ελλάδα κρίνεται στο χρονικό αυτό σημείο πρωταρχική προτεραιότητα, προκειμένου να καταστεί η χώρα ανταγωνιστική σε διεθνές επίπεδο» και «κυρίαρχος στόχος του σχεδίου νόμου είναι η εγκαθίδρυση της αρχής της ερευνητικής αριστείας έρευνας αιχμής». Οταν στόχος είναι η ανταγωνιστικότητα και η «αριστεία» στην έρευνα αιχμής, είναι επόμενο ότι οι ερευνητικές δραστηριότητες προσανατολίζονται στους τομείς εκείνους που απαιτεί το κεφάλαιο, με βάση τις εκάστοτε ανάγκες του για αύξηση της κερδοφορίας. Για να διασφαλιστεί ότι οι ερευνητικές δραστηριότητες θα υπηρετούν τους στόχους που κάθε φορά θέτει το κεφάλαιο, επισημαίνεται πως «θεωρήθηκε απαραίτητο να συνδεθεί η χρηματοδότηση των ερευνητικών κέντρων με την αποδοτικότητά τους βάσει της διαρκώς διενεργούμενης αξιολόγησής τους».