Αλ. Παπαρήγα: Ολη η περιουσία που υπάρχει στην Ελλάδα, δημιουργημένη από τον πλούτο του λαού, να γίνει πραγματικά λαϊκή περιουσία
Η δραματική αύξηση των τιμών των υγρών καυσίμων επαναφέρει στο προσκήνιο την ανάγκη για την άσκηση φιλολαϊκής ενεργειακής πολιτικής. Υπό διαφορετικές συνθήκες τα ΕΛΠΕ θα ήταν εργαλείο αυτής της πολιτικής. Ηδη μετοχοποιημένα το 2003, λειτουργούσαν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, ωστόσο η πλειοψηφία των μετοχών ανήκε στο ελληνικό κράτος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από την πλευρά των πολιτικών και κοινωνικών απαιτήσεων για το ρόλο τους. Η αναζήτηση «στρατηγικού εταίρου» σηματοδότησε σαφώς μια νέα κατεύθυνση για την επιχείρηση, ενώ ήταν επίσης σαφές ότι ο Λάτσης ήταν εξαρχής ο επικρατέστερος «μνηστήρας».
Ενδεικτική, πάντως, όσο και «προφητική», είναι η επισήμανση στην κοινή ανακοίνωση της Γραμματείας Αθήνας του ΠΑΜΕ, της Ομοσπονδίας Βιοτεχνικών Σωματείων Αθήνας και της Ομοσπονδίας Ελαφρών Φορτηγών «Η ΕΝΩΣΗ», στις 11.6.2003, για το πώς και ποιοι θα πληγούν από την παράδοση του τομέα της ενέργειας στο μεγάλο κεφάλαιο: «Οι εργαζόμενοι στον κλάδο ενέργειας, με επίθεση στα δικαιώματα και την απασχόληση. Εργατική τάξη, ΕΒΕ, αγροτιά και λαϊκά στρώματα, με αυξήσεις στα καύσιμα και το ρεύμα. Οι επαγγελματοβιοτέχνες, αυτοκινητιστές και οι αγρότες, με την αύξηση κόστους παραγωγής και μεταφοράς». Η τελευταία επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων στον όμιλο έγινε τον περασμένο Οκτώβρη, όταν ο πρόεδρος των ΕΛΠΕ, Τ. Χριστοδούλου, ζήτησε διαφορετική μισθολογική αντιμετώπιση των νεοπροσλαμβανόμενων, σε συνέχεια των διαρκών παρεμβάσεων για την ανατροπή των υφιστάμενων εργασιακών σχέσεων στα διυλιστήρια.
Τα ΕΛΠΕ ανέλαβαν ουσιαστικά την υλοποίηση των σχεδιασμών του ομίλου Λάτση. Η ΠΕΤΡΟΛΑ εμφάνισε σημαντική αύξηση κερδών και τζίρου μεταξύ 1999 και 2002, ωστόσο βρισκόταν μπροστά σε αδιέξοδο, καθώς δεν είχε παρουσία στη λιανική πώληση και στο εξωτερικό, ενώ το παρωχημένο διυλιστήριό της ήταν περιορισμένης παραγωγικής γκάμας και αδυνατούσε να συμμορφωθεί με τις νέες προδιαγραφές των καυσίμων. Η σχεδιαζόμενη επένδυση 700 εκατ. δολαρίων στο Θριάσιο θα έλυνε κάποια προβλήματα, αλλά εμποδίστηκε από τους κατοίκους της ήδη επιβαρυμένης περιβαλλοντικά περιοχής. Με τη συγχώνευση «λύθηκαν» τα προβλήματα και ο όμιλος Λάτση απέκτησε αυτόματα πρόσβαση σε ξένες αγορές, στην ηλεκτροπαραγωγή, στο φυσικό αέριο, στους πετρελαϊκούς αγωγούς. Ευτυχής «σύμπτωση» ήταν ότι το 2002 - με το διαγωνισμό σε εξέλιξη - τα ΕΛΠΕ επιδόθηκαν σε μια μανιώδη εξάπλωση, εξαγοράζοντας εταιρείες στην Αλβανία, στο Μαυροβούνιο, στην Κύπρο και αλλού. Σήμερα δραστηριοποιούνται ακόμη και στη Γεωργία, ενώ συνεργάζονται σε έρευνες κοιτασμάτων σε Αίγυπτο και Λιβύη και ετοιμάζονται να διεκδικήσουν τη σερβική εταιρεία πετρελαίου NIS. Τα σχέδια του αφεντικού της ΠΕΤΡΟΛΑ του 2000 βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη το 2007. Ακόμη και η «κακότυχη» επένδυση στο Θριάσιο επανήλθε από τη σημερινή διοίκηση των ΕΛΠΕ, με την ίδια επιχειρηματολογία, και με ανάλογες αντιδράσεις.
Οι σημερινές εξελίξεις στα ΕΛΠΕ επιβεβαίωσαν την κριτική του ΚΚΕ για το ξεπούλημα του ομίλου στον Λάτση. Η ακρίβεια στα καύσιμα δικαιώνει τις θέσεις του για το ποια ενεργειακή πολιτική πρέπει να ακολουθηθεί και πώς. Οπως έγραφε εκείνη την περίοδο ο Μ. Παπαδόπουλος, υπεύθυνος του Οικονομικού Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ, «μόνο η κοινωνική κρατική ιδιοκτησία των βασικών μέσων παραγωγής και η συγκρότηση ενός ενιαίου αποκλειστικά κρατικού φορέα ενέργειας (ο οποίος θα αποτελεί λαϊκή περιουσία) δημιουργεί τις προϋποθέσεις για εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό με γνώμονα τις λαϊκές ανάγκες».
Και όπως τόνισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα, επισκεπτόμενη τους εργαζόμενους στα ΕΛΠΕ στις 2.6.2003, «όλη αυτή η περιουσία που υπάρχει στην Ελλάδα, δημιουργημένη από τον πλούτο του λαού, να γίνει πραγματικά λαϊκή περιουσία γιατί εκεί βρίσκεται η ουσία».