Του Ρίντλεϊ Σκοτ
Υπό ομαλές συνθήκες, ο «Αμερικάνος Γκάνγκστερ» δε θα έμπαινε στις προτάσεις του «Ριζοσπάστη». Γιατί δεν είναι παρά μια ταινία περιπέτειας, η οποία, όπως συμβαίνει με όλες σχεδόν τις ταινίες του είδους της, νοιάζεται για την επιφάνεια και για το ταμείο και όχι για την ουσία! Την προτείνουμε, όμως, για δυο συγκεκριμένους λόγους: Ο πρώτος είναι, ότι, με εξαίρεση ίσως, την τρυφερή ταινία του Σένρικ Καν, «Το Αεροπλανάκι που μου Χάρισε ο Πατέρας μου», δεν υπάρχει ταινία που να ξεχωρίζει, ιδιαίτερα, ετούτη τη γιορτινή βδομάδα! Ο δεύτερος, και ο σημαντικότερος, μάλλον, για την επιλογή μας λόγος είναι, γιατί η ταινία μοιάζει (σε μεγέθυνση) με τα ...Ζωνιανά! Βλέποντάς τη θα «φωτιστούμε» για πολλές πλευρές της γνωστής υπόθεσης της Κρήτης - και όχι μόνον!
Η ταινία είναι, κατά κάποιον τρόπο, αληθινή! Εγινε, (κάπως έτσι) στην πραγματικότητα! Ο κύριος Φρανκ Λούκας ήταν ένας έγχρωμος, άσημος οδηγός ενός περίφημου, επίσης έγχρωμου νονού του Χάρλεμ. Πεθαίνοντας το αφεντικό του, ο «μικρός» Λούκας «κληρονόμησε» την επιχείρηση. Ο άσημος μέχρι τότε οδηγός σιγά - σιγά έγινε ένας από τους μεγαλύτερους εμπόρους ναρκωτικών της Νέας Υόρκης (δεκαετία του 1970).
Δύο ήταν οι κύριοι λόγοι που έκαναν τον Λούκας να καταγραφεί στην «ιστορία»! Ο πρώτος γιατί είχε την «έμπνευση» και τον κυνισμό να μεταφέρει την καθαρή και ανόθευτη ηρωίνη από το νότιο Βιετνάμ στην Αμερική μέσα στα φέρετρα των σκοτωμένων Αμερικανών φαντάρων! (Γι' αυτή τη μεταφορά, βεβαίως, εργαζότανε ένα τεράστιο κύκλωμα, που αγκάλιαζε απλούς «στρατιώτες» και «στρατηγούς». Στρατός, αστυνομία, δικαστικοί, πολιτικοί). Ο δεύτερος λόγος ήταν γιατί ο Λούκας δεν «ξέχασε» ποτέ την τάξη του και το χρώμα του! Τη μια στιγμή ήταν ο Καραμουρτζούνης του Χάρλεμ και την άλλη ο έμπορος ναρκωτικών! Και στις δυο περιπτώσεις κρατούσε μια «φιλολαϊκή» πολιτική! Με το ένα χέρι μοίραζε τρόφιμα και γαλοπούλες στις γιορτές και με το άλλο φθηνή και καθαρή ηρωίνη στους άνεργους και απελπισμένους μαύρους του Χάρλεμ! (Κάθε ομοιότητα, με δικές μας ανάλογες ή περίπου ανάλογες περιπτώσεις, είναι τελείως συμπτωματική)!
Η ταινία είναι, πράγματι, αποκαλυπτική. Αν ο θεατής έχει την ικανότητα να δει πίσω από την οθόνη, θα αντιληφθεί ότι η υπόθεση των ναρκωτικών είναι υπόθεση του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος! Είναι μια ακόμα πηγή πλουτισμού. Είναι ένας ακόμα τρόπος εκμετάλλευσης.
Η ταινία, χωρίς να είναι στις προθέσεις της, στην προσπάθειά της να φαίνεται αληθινή, αναγκάζεται να πει κάποιες αλήθειες. Θέλει δε θέλει συνδέει την εμπορία των ναρκωτικών κατευθείαν με τις πολεμικές και πολιτικές δραστηριότητες της Αμερικής. Οπου στέλνονται Αμερικανοί φαντάροι, ακολουθούν και τα ναρκωτικά. Οι «αποικίες» των Αμερικανών φαντάρων μετατρέπονται σε εστίες κοινωνικής μόλυνσης. Στη συνέχεια, με την επιστροφή των φαντάρων στην πατρίδα, μεταφέρεται και η μόλυνση!
Δες τε την ταινία. Ομως, με ανοιχτά μάτια. Κοιτάξτε πίσω από την επιφάνεια. Εκεί που κρύβεται η αλήθεια!
Παίζουν: Ντένζελ Ουάσινγκτον, Ράσελ Κρόου, Κούμπα Γκούντινγκ Τζούνιορ, Τζος Μπρόλιν, κ.ά.