Ανόρεχτοι, μπουχτισμένοι από το κάθε τι, καθόμασταν στο καφενείο. Είναι κι αυτό μια κάποια λύση. Μήτε κουβέντα, μήτε σαματάς. Αμίλητοι, και στο νου να αιωρείται μια ακαθόριστη σκέψη. Μόνο ένας έβλεπε τηλεόραση. Πότε βουβά, πότε μουρμουρίζοντας. Κάποια στιγμή ακούστηκε καθαρά ο λόγος του. Τι διάολο είναι αυτός ο διάλογος; Εκστόμισε το ερώτημα μηχανικά. Δε στράφηκε σ' εμάς. Δε ζήτησε το λόγο μας. Εμεινε καρφωμένος στην τηλεόραση, να σμίγει τα φρύδια πού και πού.

Τις προάλλες, άρχισε να μιλάει ο καλύτερος απ' όλους μας, κάτσαμε στο σπίτι και βάλαμε κάτω τα πράγματα. Η παραγωγή δεν ήταν καλή και οι τιμές χάλια. Εχουμε άνοιγμα, μετά και τη ζημιά που έπαθε το τρακτέρ. Το συζητήσαμε όλοι μαζί, τα παιδιά, η γυναίκα. Και καταλήξαμε. Θα κάνουμε εκείνο, το άλλο. Για το καλό της οικογένειας. Αυτό είναι διάλογος, είπε και άναψε τσιγάρο. Μίλησε απλά. Κιεμείς καταλάβαμε. Τι καταλάβαμε; Τα μέλη μιας οικογένειας κάθισαν και συζήτησαν. Μίλησαν για το πρόβλημα. Κατέληξαν στο πώς θα το λύσουν. Ολοι το ίδιο θα ωφεληθούν. Εχουν το ίδιο συμφέρον. Με αυτόν το διάλογο, που καλούν και ξανακαλούν, που άλλοι πάνε κι άλλοι όχι, που πάνε για να φύγουν ή φεύγουν;

Ο νους μας, όμως, άρχισε να λειτουργεί. Για το καλό όλων, πρέπει να λυθεί το Ασφαλιστικό, λέει ο υπουργός. Ολων; αναρωτιόμαστε. Ολων, είπε ο ακριανός. Μια οικογένεια είμαστε, συμπλήρωσε. Εδώ γελάνε, τον έκοψε ο ξανθός. Το ζήτημα είναι σοβαρό, μίλησε ο πιο καλός απ'όλους μας. Είμαστε μια οικογένεια; Σας είπα για μένα. Ολα τα μέλη της οικογένειάς μου είμαστε ίσοι. Δεν εκμεταλλεύεται κανένας τον άλλο. Τα χωράφια, το τρακτέρ, τα εργαλεία είναι της οικογένειας και τυπικά στο όνομά μου. Δουλεύουμε και το αποτέλεσμα ωφελεί την οικογένεια. Γίνεται έτσι στην κοινωνία; ρώτησε και σταμάτησε, για να σβήσει τη γόπα του τσιγάρου του.

Λες να μην είμαστε όλοι οι Ελληνες μια οικογένεια; αναρωτήθηκε ο πιο σιωπηλός. Δεν είμαστε, λέω εγώ. Από κείνο το σημείο και μετά, ο νους μας λύθηκε. Τη στρώσαμε την κουβέντα. Λένε, θα χρεοκοπήσουν τα Ταμεία. Γιατί; Καλά, δεν πήρες χαμπάρι τι έγινε και γίνεται; Δεν έδωσαν κίνητρα σε βάρος του ΙΚΑ, δηλαδή των ασφαλισμένων; Ρημάζει το εργοστάσιο του... Εκατοντάδες γυναίκες εργάζονταν, ράβοντας ενδύματα. Στα κίνητρα που του έδωσαν, ήταν και μειωμένα ασφάλιστρα. Ασε που δεν ασφαλίστηκε ποτέ η κόρη μου, 16χρονη τότε, που βγήκε στο μεροκάματο. Ας μαζέψουν τα χρήματα από κείνους που χρωστάνε. Αν ήμασταν μια οικογένεια, τα πράγματα θα 'ταν απλά.

Καλά, δεν υπάρχει πρόβλημα; ρώτησε αθώα κάποιος. Δεν υπάρχει. Αυτό λέω. Και στ' αποδεικνύω. Αν μοιράσεις τον πλούτο δίκαια, ίσα, ανάλογα με την εργασία του καθένα και τις ανάγκες του, κανένα πρόβλημα δε θα υπάρχει. Αν, όμως, καμαρώνεις για τον πλούτο που σωρεύουν, κλέβοντάς τον, πάντα θα υπάρχει πρόβλημα, για όλα. Ετσι λέω εγώ. Αν λέτε τίποτε άλλο εσείς, να το ακούσω.