Μια θαλπωρή αποπνέει η ζέστη της τυνησιακής ερήμου. Μια αρχοντιά, που θαμπώνει. Με ξεναγό μας τον Βασίλη Λιόγκαρη, συνεχίζουμε σήμερα το συναρπαστικό ταξίδι.

«Ο προορισμός μας όμως είναι να γυρίσουμε σχεδόν όλη την Τυνησία και έπρεπε να επισπεύσουμε. Κατεύθυνσή μας τώρα ο Νότος. Ο μυστηριακός κι εξωτικός νότος με τις εκατοντάδες ιδιομορφίες και τον παράξενο τρόπο ζωής.

Η Τοζέρ είναι η πόλη που μας περιμένει. Η Τοζέρ είναι μια πόλη χτισμένη στην αχανή έρημο, πλάι όμως σε μια τεράστια όαση. Χαμηλή περιποιημένη, τζαμιά, ρυθμός ανατολίτικος, παράξενα τουβλάκια, παράξενα πετρώματα, χρώματα που ιριδίζουν, ατμόσφαιρα ζεστή και παιχνιδιάρικη. Η διαδρομή από τη Χαμαμέτ προς την Τοζέρ έχει το δικό της ενδιαφέρον. Οσο προχωράμε μέσα από χωριά και μικροπόλεις, η έρημος αρχίζει σιγά σιγά να κάνει αισθητή την παρουσία της. Η ενδοχώρα είναι ξερή, φτωχή κι άγονη. Αισθητή η έλλειψη του νερού... Το μόνο δέντρο που συναντά κανείς, είναι κάτι αραιοσπαρμένες και καχεκτικές ελιές. Δεξιά κι αριστερά του δρόμου, αρχοντικοί αγριωποί και επιβλητικοί οι φράχτες από φραγκοσυκιές. Δείχνει τη μοναδικότητα του τοπίου. Ο μόνος θάμνος σε πληθώρα που συντροφεύει την ελιά. Πλούσια η καλλιέργειά της. Προσφέρει το φρούτο της και παράγει τσίπουρο και οινόπνευμα. Ολη η έρημος είναι ιστορικά συνδεδεμένη με τη φραγκοσυκιά. Φράχτης και στολίδι μαζί. Ονομάστηκε το φυτό της ερήμου. Τα κτήματα χωρίζονται μεταξύ τους από φράχτες με φραγκοσυκιές.

Συνεχίζουμε στην καρδιά της ερήμου με κατεύθυνση το ιστορικό Ελ-Τζεμ με το πιο καλά διατηρημένο αμφιθέατρο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, όπου το επισκέπτονται και το φωτογραφίζουν χιλιάδες τουρίστες.

Ο δρόμος που όλο και συνεχίζει προς το νοτιά ανάμεσα - όπως είπαμε - στα φράγματα από φραγκοσυκιές και τις αναιμικές ελιές μάς φέρνει στην τέταρτη Ιερή Πόλη των μουσουλμάνων (μετά από τις Μέκκα, Μεδίνα και Ιεροσόλυμα) την Κερουάν, την πόλη της χειροτεχνίας χαλιών, όπου μια πρακτική επίδειξη μας έφερε πιο κοντά στη γνώση της παράδοσης και της τέχνης με την ποικιλία, τη φαντασία και το γούστο διάφορων χρωμάτων και σχημάτων.

Απ' εδώ και κάτω η Τυνησία παραδίνεται στην αρχοντική ερημιά της. Το μάτι θαμπώνει και χάνεται σε μια απέραντη κι επίπεδη στέπα. Τίποτα δε δείχνει πως από εδώ και κάτω υπάρχει ζωή. Μόνο ο δρόμος γκριζογάλανος και ξεθωριασμένος φιδοσέρνεται και χάνεται στον ορίζοντα.

Επιτέλους, ύστερα από κάποιες ώρες μες στην έρημο και το λιοπύρι, συναντάμε μια πλούσια και πανέμορφη φοινικική κυριαρχία, την όαση της Τοζέρ, του τόπου του προορισμού μας, με τα ιδιόρρυθμα αρχιτεκτονικά κτίσματα. Και κάπου εκεί υπάρχει ένας μικρός παράδεισος, το ξενοδοχείο μας. Πισίνες, τρεχούμενα νερά, αναρριχητικά φυτά, χουρμαδιές, σιντριβάνια, μαξιλάρες, ξαπλώστρες, χράμια ανατολίτικα, σοφράδες. Ραχατλίδικη ατμόσφαιρα κι απόλαυση μ' έναν παγωμένο χυμό. Να 'χεις χρόνο κι άνεση οικονομική, να κάτσεις και να απολαύσεις. Δυστυχώς, αυτά τα όμορφα πράγματα δεν είναι για το Λαό που υποφέρει και τα φέρνει πολύ δύσκολα βόλτα».

«Το πρόγραμμά μας είναι γεμάτο και δε μας επιτρέπει μια πλήρη ξεκούραση. Πρωί πρωί ξεκινάμε μια εκδρομή για το φαράγγι της ερήμου ανάμεσα στην οροσειρά Ατλας που χωρίζει την Τυνησία από την Αλγερία για να κάνουμε ένα μικρό ταξίδι με το παμπάλαιο τρενάκι "Κόκκινη σαύρα" που διασχίζει την οροσειρά μέχρι τα λατομεία φωσφόρου. Είναι πράγματι μια συναρπαστική διαδρομή ανάμεσα στην κατάξερη κοιλάδα και τα απότομα γρανιτένια πετρώματα.

Στην επιστροφή μας, το τραπέζι είναι έτοιμο και το βράδυ μάς περιμένει μια βερβερίνικη βραδιά διασκέδασης με άφθονο φαγοπότι, χορό και διάφορα τοπικά σόου κι επιδείξεις πάνω σε άλογα.

Οι νύχτες οι μαγικές κι ονειρεμένες στην Αραπιά έγιναν πραγματικότητα.

Η απεραντοσύνη και η αρχοντιά της ερήμου έχει γίνει πια στόχος των αναζητήσεών μας, αν και οι συνθήκες προσαρμογής είναι πολύ δύσκολες. Μέσα σε άνετα τζιπ 4X4 όπου επιβιβάζονται 7 άτομα ξεκινάμε να κατακτήσουμε την έρημο σε ακτίνα 70 χλμ. Ο έμπειρος οδηγός μας θέλει να παίξει με την περιέργεια και την αγωνία μας και μας κάνει διάφορα τερτίπια ανεβοκατεβάζοντάς μας με ιλιγγιώδη ταχύτητα στους αμμόλοφους. Σχεδόν (το τζιπ) κάπου ενδιάμεσα αιωρείται ανάμεσα σε δυο βουναλάκια και μας κάνει να τρομάζουμε ξεφωνίζοντας. Εκείνος χαμογελά ικανοποιημένος.

Το θέαμα είναι συναρπαστικό. Η ταχύτητα και το απόλυτο επίπεδο της ερήμου, σου δίνει την εντύπωση πως βαδίζεις προς την όχθη μιας απέραντης κι αρυτίδωτης λίμνης. Λάθος, οφθαλμαπάτη ολκής. Δεν υπάρχει τίποτα. Δεν είναι τίποτα άλλο από το φαινόμενο του αντικατοπτρισμού, που μας δίνει έντονα αυτήν την αίσθηση. (Είναι ότι το διάχυτο φως του ουρανού παθαίνει ολική ανάκλαση και η επιφάνεια του εδάφους φαίνεται σαν επιφάνεια νερού).

Η διαδρομή συνεχίζεται φρενήρης κι ακάθεκτη, ώσπου φθάνουμε σε κάτι αμμόλοφους όπου υπήρχε εγκαταλειμμένο πια, ένα κινηματογραφικό στούντιο, που είχε γυριστεί η ταινία "Ο πόλεμος των άστρων" σε πολύ καλή κατάσταση.

Η θερμοκρασία εκείνη την ώρα ήταν 52 βαθμοί και η επιστροφή μας στο ξενοδοχείο για ένα μπάνιο και φαγητό ό,τι το καλύτερο».

«Ομως το ταξίδι μας συνεχίζεται γιατί πρέπει να ολοκληρώσουμε όλον τον τυνησιακό κύκλο. Αυτή τη φορά προορισμός μας είναι η πόλη Ντουζ στην πύλη της ερήμου. Πρέπει όμως πρώτα να διασχίσουμε την απέραντη αλμυρή λίμνη Ελ-Τσέριντ, που πια δεν είναι λίμνη, είναι μια επίπεδη επιφάνεια από στερεωμένο αλάτι που έχει πετρώσει σαν τσιμέντο. Είναι από τα πιο παράξενα πράγματα της φύσης. Κι εδώ το φαινόμενο του αντικατοπτρισμού είναι πιο εντυπωσιακό. Πετρώματα, λουλούδια της ερήμου, πολύχρωμα ψευτομαργαριτάρια της θάλασσας, αποξηραμένα κοχύλια, χουρμάδες, μικρά και διάφορα σουβενίρ για ανάμνηση στα μικρά ψάθινα μαγαζάκια που συναντάμε στο δρόμο μας.

Στην Ντουζ μάς περιμένουν οι καμήλες για μια βόλτα στην έρημο. Φοράμε τα σχετικά, γκελεμπίες, χρωματιστές μαντίλες και το υπομονετικό ζώο έχει σκύψει για να μας ανεβάσει στη ράχη του. Κι εδώ πράγματι είναι μια αλησμόνητη και συναρπαστική εμπειρία. Αργά, νωχελικά, ήρεμα και κάτω από τον καυτό ήλιο της ερήμου, κάνεις τη βόλτα σου αφήνοντας το μυαλό σου να ταξιδεύει στα παλιά χρόνια τότε που τα καραβάνια των Βερβερίνων ταξίδευαν μερόνυχτα πάνω στις καμήλες και μέσα στην έρημο να μεταφέρουν τα εμπορεύματά τους.

Το ταξίδι συνεχίζεται με προορισμό τη Ματμάτα, η πόλη των τρωγλοδυτών, οι οποίοι λόγω της μεγάλης ζέστης αναγκάστηκαν να σκάψουν βαθιά στη γη για να φτιάξουν τα σπίτια τους. Επισκεφθήκαμε ένα από αυτά και μείναμε εντυπωσιασμένοι από την καθαριότητα και την οικονομία του χώρου.

Το ταξίδι μας σχεδόν τελειώνει κι εδώ θα ήθελα να σταθώ και να κάνω μια επισήμανση.

Τα πράγματα δεν είναι τόσο ειδυλλιακά, όπως μπορεί να φάνηκαν στην περιγραφή μας. Απεναντίας, η ζωή είναι σκληρή και η άγονη γη δεν προσφέρει σχεδόν τίποτα. Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα ανεργίας. Η μετανάστευση είναι μέσα στο μυαλό του κάθε νεολαίου Τυνήσιου, μια και το μέλλον της επιβίωσής του στη χώρα είναι δυσοίωνο. Οσο κι αν η χώρα πολιτικά και κοινωνικά δυτικίζει, τα προβλήματα με το πέρασμα του χρόνου γίνονται περισσότερο έντονα και η φτώχεια πιο φανερή.

Αλλά η Τζέμπρα, το πασίγνωστο από την ελληνική μυθολογία νησί των Λωτοφάγων και αποκούμπι του Οδυσσέα, είναι ο τελικός και τελευταίος προορισμός μας. Το νησί δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τα υπόλοιπα νησιά της Μεσογείου, προσιτό και φιλόξενο με χαμογελαστούς και περιποιητικούς ανθρώπους. Ομως το αεροπλάνο μάς περιμένει για την πτήση και την επιστροφή μας στην Αθήνα.

Ηταν ένα ταξίδι γνώσης, εμπειρίας, διασκέδασης και ξεκούρασης».