Τετάρτη 24 Οχτώβρη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 26
Θέατρο
ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
Αξιόλογοι σκηνικοί πειραματισμοί
«Μήδεια» από το «Σημείο»

«Μια εποχή στην κόλαση»
«Μια εποχή στην κόλαση»
Στα πλαίσια της «Πάτρας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2006», ο Νίκος Διαμαντής, δημιουργός του θεάτρου «Σημείο» και δάσκαλος στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με το συγκεκριμένο Τμήμα, έκανε ένα ενδιαφέρον, πειραματικού χαρακτήρα, σκηνικό εγχείρημα, ανεβάζοντας την ευριπίδεια «Μήδεια», με επαγγελματίες ηθοποιούς και φοιτητές. Εχοντας στη διάθεσή του ένα μεγάλο «προνόμιο», τη θαυμαστή (πιστή, νοηματικά καίρια, γλωσσικά εύληπτη, αλλά και ποιητικού ήθους και ρυθμού) μετάφραση του καθηγητή Θεόδωρου Κ. Στεφανόπουλου, ο Νίκος Διαμαντής εφάρμοσε επί σκηνής όσα διδάσκει στο Τμήμα περί αρχαίου δράματος. Η παράσταση φιλοξενήθηκε για λίγα βράδια στο «Σημείο», απέδειξε τη σοβαρή δουλιά που σεμνά και αθόρυβα κάνει ο Ν. Διαμαντής γύρω από το αρχαίο δράμα. Χωρίς εντυπωσιοθηρικά ευρήματα και ανούσιους εκσυγχρονισμούς, η σκηνοθεσία του έστρεψε την προσοχή της στα κύρια στοιχεία: στο ποιητικό ήθος του λόγου, στην εναρμόνιση του ρεαλιστικού μύθου με τα υπερβατικά του στοιχεία και στην τρομερή αλήθεια της ερωτευμένης, αισχρά προδομένης, ανέστιας και τελικώς φόνισσας και παιδοκτόνου Μήδειας. Με την καθοδήγηση του Ν. Διαμαντή οι φοιτήτριες πειθαρχικά συνεκφώνησαν τα Χορικά, ενώ συγκινητική ήταν η ερμηνευτική προσπάθεια της ηθοποιού και φοιτήτριας Ασπασίας Λυκουριώτη (Τροφός). Η Ιωάννα Μακρή, με δυναμική λιτότητα, εσωτερικότητα και τεχνουργημένο λόγο έπλασε μια γήινη Μήδεια. Σεμνοί ερμηνευτικά ήταν και οι: Κίμων Ρηγόπουλος, Θωμάς Κολοβός, Αυγουστίνος Ρεμούνδος, Γεράσιμος Δεστούνης, Νίκος Παντελίδης. Γόνιμα συνέβαλαν στην παράσταση οι: Κωνσταντίνος Ρήγος (χορογραφία), Στάθης Γραφανάκης (μουσική), Φλώρα Κουτσουμάνη (σκηνικό - κοστούμια).

Στο «Θέατρο του Νέου Κόσμου»

«Η Γυναίκα της Ζάκυθος»
«Η Γυναίκα της Ζάκυθος»
Τη «Γυναίκα της Ζάκυθος» του Διονυσίου Σολωμού παρουσιάζει στο «Θέατρο του Νέου Κόσμου» ο θίασος «Η Ρόζμαρι στην κορφή των λόφων» του Γιάννη Τσορτέκη. Πρόκειται για την απόπειρα του καλού ηθοποιού να μεταφέρει (σκηνοθετικά και υποκριτικά) το β' σχεδίασμα του «σκοτεινού», αλληγορικού, δηλητηριωδώς σατιρικού, ανολοκλήρωτου αφηγήματος του εθνικού ποιητή «Η γυναίκα της Ζάκυθος» (ο ηθοποιός έχει παρουσιάσει στο παρελθόν και το α' σχεδίασμα του αφηγήματος). Στο κείμενο αυτό ο ποιητής σαρκάζει τη βολεμένη, αμέτοχη στην Επανάσταση του '21, αν όχι και εχθρική στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του ελληνικού λαού, ζακυνθινή κοινωνία. Διά στόματος του αφηγητή, του ιερομονάχου Διονυσίου, μιλά για το κακό και το άδικο των δυνατών. Γέννημα λαϊκό ο ασκητής, αναλογιζόμενος δίκαιους και άδικους, ταράχτηκε με το λιγοστό αριθμό των δικαίων και το μεγάλο των αδίκων και του 'ρθε στο νου η «διαβολική», φρικτά δύσμορφη, «θεούσα», εύπορη, ατομίστρια, εχθρική με το επαναστατημένο Μεσολόγγι, Γυναίκα της Ζακύνθου, που αρνήθηκε να συντρέξει τις χαροκαμένες, πεινασμένες, ξεριζωμένες Μεσολογγίτισσες. Με ελάχιστα και «ταπεινά» αντικείμενα, με συνοδεία το εξαιρετικό κλαρίνο του Ηπειρώτη Θωμά Δρόσου, σε μελαγχολικά, παραδοσιακά ηπειρώτικα μουσικά κομμάτια, ο Γιάννης Τσορτέκης «μίλησε» με αγαπητικό τρόπο, αισθαντικά και απλά (όμως κάπως μεγαλόφωνα και ταχύλογα) τον υπέροχο λόγο του Σολωμού, κράμα δημοτικής και ζακυνθινής διαλέκτου.

«Κατερίνα Ισμαΐλοβα»
«Κατερίνα Ισμαΐλοβα»
Το αφήγημα του Αρθούρου Ρεμπό «Μια εποχή στην κόλαση» παρουσιάζεται στο Δώμα του θεάτρου. Το εγχείρημα του πρωτοεμφανιζόμενου θιάσου «Φοιβαίον» ευδοκιμεί πρωτίστως χάρη στην έξοχη μετάφραση (του κειμένου και του προλόγου του Ρεμπό) από τον Χριστόφορο Λιοντάκη. Μετάφραση βαθύτατου ποιητικού αισθήματος, αλλά και γλώσσας πάμπλουτης, γάργαρης, άμεσης, εύγλωττης, που μεταφέρει όλο το ποιητικό κάλλος, όλη την πνευματικά ανήσυχη, κοινωνικά αντικομφορμιστική, ηθικά και σεξουαλικά προκλητική, γεμάτη πάθη και «θανάσιμα αμαρτήματα», βιοποριστικά περιπετειώδη, αντιφατική φύση και όλο τον ψυχολογικό ζόφο αυτού του αυτοβιογραφικού ποιητικού «σημειωματάριου ενός κολασμένου», όπως αυτοχαρακτηρίζεται ο ίδιος ο Γάλλος ποιητής στον πρόλογό του. Η μετάφραση και ο πρόλογος που χρησιμοποιήθηκε ως επίλογος, έγιναν εξαιρετικός «οδηγός» της σεβαστικής στο λόγο, λιτά ευρηματικής, πολύ ατμοσφαιρικής σκηνοθεσίας του Θάνου Αναστόπουλου. Στην ατμοσφαιρικότητα της παράστασης συμβάλλουν το υπονοηματικό σκηνικό της Μαγιού Τρικεριώτη (δύο σκάλες, σύμβολα του ψυχοδιανοητικού και ερωτικού «Γολγοθά» και της «καθόδου στον Αδη» που διάβηκε στο 38χρονο βίο του ο Ρεμπό), οι μουσικές που επέλεξε ο σκηνοθέτης και οι σκιώδεις φωτισμοί του Ηλία Κωνσταντακόπουλου. Πολύ καλή ήταν η ιδέα του σκηνοθέτη να ερμηνευτεί το μονολογικό κείμενο από δύο ηθοποιούς, ώστε να εκφραστεί η πάλη μεταξύ λογικής και ζοφερού συναισθήματος του Ρεμπό, αλλά και να υπονοηθεί το «alter ego» του, ο Βερλέν. Η σκηνοθετική ιδέα, όμως, χρειαζόταν λεπτομερέστατη δουλιά για να βρεθεί η «χρυσή τομή» της. Ο Νίκος Πουρσανίδης, ταχύλογα και υπέρμετρα «ψυχρά» εξέφρασε τη λογική, ενώ ο Μάνος Καρατζογιάννης υπέρμετρα «αισθαντικά» εξέφρασε τον ψυχισμό του Ρεμπό.

«Μήδεια» από το «Σημείο»
«Μήδεια» από το «Σημείο»
«Κατερίνα Ισμαΐλοβα (Η λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ)» τιτλοφορείται το έργο που παρουσιάζεται στην Κάτω Σκηνή του θεάτρου, με το οποίο κάνει την πρώτη, επίσημη, σκηνοθετική εμφάνισή της η Μάρθα Φριντζήλα. Με εφόδια την υποκριτική και τραγουδιστική εμπειρία της σε έργα «σκοτεινά» (λ.χ. στη θεατρική μεταφορά της παπαδιαμαντικής «Φόνισσας», και παραδοσιακών, παγανιστικών μύθων, στο θέατρο «Πολιτεία), η Μ. Φριτζήλα, διασκεύασε τη νουβέλα του Νικολάι Λέσκοφ «Η λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ», χρησιμοποιώντας και διαλόγους, αποσπάσματα από άριες και χορωδιακά μέρη από το λιμπρέτο της - βασισμένης στη νουβέλα - όπερας του Σοστακόβιτς «Κατερίνα Ισμαΐλοβα». Το ριψοκίνδυνο εγχείρημά της πέτυχε να μετατρέψει ένα σκοτεινό, αβυσσαλέου και δολοφονικού ερωτικού πάθους «παραμύθι» σε ένα χυμώδες, κειμενικά ποικιλόμορφο (αφηγηματικό, διαλογικό, με σόλο και ομαδικά τραγούδια) και αισθητικά πολύσημο, αφηγηματικό θεατρικό «παιχνίδι», με τέσσερα όλα κι όλα πρόσωπα σε διάφορους ρόλους. Κεντρικό πρόσωπο του έργου είναι η παντρεμένη με έναν πολύ μεγαλύτερό της, ουσιαστικά στερημένη τον έρωτα, Κατερίνα Ισμαΐλοβα, που ερωτεύεται έναν όμορφο, νέο, ερωτύλο εργάτη του άντρα της, για να κρατήσει τον εραστή της δολοφονεί πεθερό και σύζυγο, τον βοηθά στη δολοφονία ενός παιδιού - συγγενούς και συγκληρονόμου της συζυγικής περιουσίας, εξορίζεται στη Σιβηρία με τον εραστή της, συμπαρασύρει στο ποτάμι και πνίγει τη φυλακισμένη έφηβη πόρνη που ξελογιάζει τον αγαπημένο της και, τέλος, από απελπισία και παράκρουση, πνίγεται και εκείνη, καθαίροντας τις αμαρτίες της. Η πολύ ενδιαφέρουσα σκηνοθεσία αχρήστευσε τον κίνδυνο του μύθου να καταντήσει υπερβολικό μελόδραμα, συνθέτοντας ένα κράμα λιτότατου ρεαλισμού, παιγνιώδους, παραμυθικού υπερρεαλισμού και «μπρεχτίζουσας» αποστασιοποίησης (κυρίως με τα τραγούδια, το σχολιαστικό χιούμορ των αφηγηματικών μερών, το πέρασμα των ηθοποιών από το ρόλο που υποδύονται στη θέση του αφηγητή). Ευφυές στην απλότητά του το σκηνικό και σχολιαστική η μουσική του Βασίλη Μαντζούκη και του Λαέρτη Μαλκότση (παίζεται ζωντανά από τον τελευταίο, αλλά δυσανάλογα δυνατά για τόσο μικρή αίθουσα). Οι ηθοποιοί Δέσποινα Αναστασόγλου, Λαέρτης Μαλκότσης και Γιώργος Φριτζήλας συμβάλλουν στο ενδιαφέρον σκηνικό αποτέλεσμα. Μεγάλο στήριγμα, ευεργέτημα προς τη σκηνοθεσία αποτελεί η εξαιρετική ερμηνεία της Μαρίας Κεχαγιόγλου στο ρόλο της Ισμαΐλοβα (η καλύτερη ερμηνεία της τα τελευταία χρόνια). Ερμηνεία, που ευέλικτα αναδεικνύει την αμφισημία του διασκευαστικού κειμένου και την αισθητική πολυσημία που επιδίωξε η σκηνοθεσία. Με σαρκαστικό, παιγνιώδες, πικρό χιούμορ, σχολιαστική αποστασιοποίηση στα αφηγηματικά μέρη και στα τραγούδια, αλλά και με «γυμνό» ρεαλισμό, εσωτερικότητα και αλήθεια η ηθοποιός έπλασε τη δολοφονική, αυτόχειρα, δύστυχη από έρωτα και απελπισία, Ισμαΐλοβα.


ΘΥΜΕΛΗ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ