Μια πρώτη προσέγγιση στο συγγραφικό έργο και ιδιαίτερα στα «θαλασσινά διηγήματα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη θα είναι το περιεχόμενο της εκπομπής «Ποιητική Αδεία», που επιμελείται και παρουσιάζει ο Γιώργος Μηλιώνης, την Κυριακή 1 με 3 το μεσημέρι στον «902 ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΤΑ FM».

Τα αμέτρητα λιμανάκια, τα αμμουδερά ακρογιάλια, οι κρυφοί «κόρφοι» της θάλασσας, οι κάβοι, οι γκρεμοί και οι θαλασσινές σπηλιές, οι ασημένιοι γιαλοί, τα νησάκια και οι παραλίες, οι χαράδρες και οι ρεματιές της Σκιάθου, του «ρόδινου νησιού του» ανασαίνουν μέσα στα περισσότερα διηγήματα του κυρ Αλέξανδρου, που έζησε όλη του τη ζωή μέσα σε απίστευτες στερήσεις και μεγάλη μοναξιά.

Συντροφιά στη μοναξιά τού κρατούσαν οι παιδικές του μνήμες και οι καημοί μιας ζωής που όταν γίνονταν αβάσταχτοι, ο Παπαδιαμάντης τους έκανε διηγήματα «κεντημένα» με κείνη την αξεπέραστη, μαγική γλώσσα του, που «παίρνει από το χέρι» τον αναγνώστη από την πρώτη κιόλας γραμμή και τον οδηγεί στη ζωή, τα βάσανα, τους καημούς και τις μικροχαρές της σκιαθίτικης φτωχολογιάς.

Ψαράδες, αγρότες, βαρκάρηδες, μετανάστες, χήρες, γριές βασανισμένες, πολυφαμελίτες βιοπαλαιστές και φτωχά παιδιά ήταν οι δικοί του «ανώνυμοι άγιοι» που κοσμούσαν το «εικονοστάσι» του συγγραφικού του έργου.

Και όταν δεν έκανε τέχνη τα βιώματα της Σκιάθου, βουτούσε την πένα του στη ζωή των φτωχογειτονιών της Αθήνας.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο το 1851 και γονείς του ήταν ο ιερέας Αδαμάντιος Εμμανουήλ και η Αγγελική (Γκιουλώ) το γένος Μωραϊτίδη. Μεγάλωσε ανάμεσα σε εννιά παιδιά με το φόβο του θεού και μεγάλη φτώχεια, που του διαμόρφωσαν μια «ασκητική» ιδιοσυγκρασία.

Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο νησί του, εσωτερικός στην Ι. Μονή του Ευαγγελισμού. Φοίτησε (με πολλές διακοπές λόγω οικονομικών δυσκολιών) στο Γυμνάσιο στη Χαλκίδα, τον Πειραιά και το τελείωσε στο Βαρβάκειο της Αθήνας. Πάντα φτωχός, άρχισε από μαθητής να κερδίζει το ψωμί του με παραδόσεις και προγυμνάσεις μαθητών. Το 1874 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου, την οποία, δεν τελείωσε, γιατί η φτώχεια, η ανέχεια και η επισφαλής υγεία του, του στάθηκαν ανυπέρβλητα εμπόδια.

Από τη στιγμή που γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο άρχισε να δημοσιογραφεί και να κάνει μεταφράσεις από τα Γαλλικά και Αγγλικά, στα οποία ήταν αυτοδίδακτος. Οι απολαβές του όμως ήταν πενιχρές και αναγκαζόταν να ζει σε φτωχικά δωμάτια.

Η θέση του βελτιώθηκε κάπως, όταν γνωρίστηκε με τον δημοσιογράφο Βλάση Γαβριηλίδη, ιδρυτή της «Ακρόπολης». Η βασανισμένη ζωή του, η εντατική εργασία, το ξενύχτι και προπάντων το πιοτό, που σιγά - σιγά του έγινε πάθος, το τσιγάρο και η καθημερινή υπερβολική κούραση του κατάστρεψαν την υγεία και τον έφεραν πρόωρα στο θάνατο το Γενάρη του 1911.