«Βαρύ πυροβολικό» της Εθνικής Αντίστασης ο Θεσσαλικός Τύπος, άγνωστος στους πολλούς και τη νέα γενιά, απαθανατίζεται στο νέο βιβλίο του Λάζαρου Αρσενίου, που παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ. Στην εκδήλωση, οργανωμένη από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Δημοσιογράφων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΣΔΑΕΑ) και την ΕΣΗΕΑ, παρουσίασαν το βιβλίο οι Β. Καζάκος, εκ μέρους του ΠΣΔΑΕΑ, η Φανή Πετραλιά, μέλος του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ, ο Γιάννης Διακογιάννης, πολιτικός συντάκτης, ενώ αποσπάσματα από το βιβλίο - και την ατμόσφαιρα της εποχής - ζωντάνεψαν οι ηθοποιοί Εφη Ροδίτη - Νίτσου και Βασίλης Κολοβός. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ Πάνος Σόμπολος, ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ Δημήτρης Τσαλαπάτης, ο γενικός γραμματέας της Ενωσης Συντακτών Θεσσαλίας - Στερεάς και Εύβοιας Γιάννης Σιούλας, ενώ την εκδήλωση έκλεισαν με εμπνευσμένες ομιλίες ο πρόεδρος των Αντιστασιακών Δημοσιογράφων Νίκος Καραντηνός και ο ίδιος ο συγγραφέας, Λάζαρος Αρσενίου.

Αφανείς πρωταγωνιστές της εκδήλωσης, οι γνωστοί και άγνωστοι δημοσιογράφοι της Εθνικής Αντίστασης, που στάθηκαν με κίνδυνο της ζωής τους δίπλα στον αγωνιζόμενο λαό - ανάμεσά τους και γυναίκες. Είχαν συμμάχους τους μια μακρά αγωνιστική παράδοση, σπουδαίο εργατικό και αγροτικό κίνημα, αλλά και τα τεχνικά μέσα, που κατόρθωσαν να τα φέρουν από τις πόλεις στα βουνά της Θεσσαλίας. Πρωταγωνιστές και οι άγνωστοι εργάτες του μαρμάρου και του αντιμονίου, αλλά και όλοι εκείνοι οι πατριώτες και πατριώτισσες που βοήθησαν τα παράνομα τυπογραφεία στις πόλεις και τα χωριά, ακόμα και σε απόμερες κορφές. Πρωταγωνίστριες και οι χιλιάδες αγρότισσες, που βοήθησαν με τις κινητοποιήσεις τους και τη στήριξη που πρόσφεραν, αλλά και όσες εκτελέστηκαν από τους κατακτητές... Διακόσιους τριάντα τίτλους εφημερίδων έχει να παρουσιάσει η θεσσαλική Αντίσταση, ενώ ακόμα και στην Αθήνα καταγράφονται μόνον εκατό πενήντα τίτλοι.

Σ' αυτήν την εποποιία των δημοσιογράφων της θεσσαλικής Αντίστασης συμπορεύτηκε ο Λάζαρος Αρσενίου, αναδεικνύοντας τη συμβολή του απλού ανθρώπου της Θεσσαλίας, αλλά και των γυναικών της, καθώς αφιερώνει σ' αυτές ολόκληρα κεφάλαια. Πολύτιμο ντοκουμέντο, το βιβλίο μιλάει για μια ηρωική γενιά δημοσιογράφων με προοδευτικές ιδέες που ανήκαν στη διανόηση και οι νέοι χρειάζεται να γνωρίσουν όχι μόνο τα ονόματά τους, αλλά και το έργο τους, καθώς υπηρέτησαν όχι μόνο την ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία, αλλά και άλλες τέχνες. Στη διάρκεια της Κατοχής, εκτός από τα έντυπα των αντιστασιακών οργανώσεων της Θεσσαλίας, εκδίδονταν και όλα τα έντυπα της Κυβέρνησης του Βουνού, καθώς και των κεντρικών οργανώσεων του ΕΑΜ και των κομμάτων που το αποτελούσαν (ΚΚΕ, Σοσιαλιστικό, Αγροτικό και Εργατών). Εφημερίδες, βιβλιαράκια και άλλα έντυπα διοχετεύονταν σε ποσότητες μυστικά και με κινδύνους στη Θεσσαλία, στην Αθήνα, σε άλλες πόλεις και περιοχές μέχρι και στα νησιά.

Στην ομιλία του, ο Νίκος Καραντηνός έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στα μηνύματα που δίνει το βιβλίο σε μια νέα γενιά δημοσιογράφων κι αυτά «σε μια επίκαιρη ώρα», όταν το «ολέθριο σύννεφο της τηλεόρασης απειλεί να σκεπάσει τα πάντα». «Σε μια αποπνικτική ατμόσφαιρα, το βιβλίο - είπε - φέρνει φρέσκο αέρα από τον Κόζιακα για τους νέους συναδέλφους». Και επισήμανε ότι πρέπει επιτέλους να προχωρήσει η δημιουργία του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης, που θα στεγάσει και τον Τύπο της Εθνικής Αντίστασης. (Να θυμίσουμε ότι στην ίδια την ΕΣΗΕΑ στοιβάζονται αναξιοποίητοι θησαυροί του αντιστασιακού Τύπου που κινδυνεύουν να καταστραφούν - μεγάλος αριθμός εντύπων, προκηρύξεων και αφισών).

Ο συγγραφέας Λάζαρος Αρσενίου στάθηκε ιδιαίτερα στους Θεσσαλούς δημοσιογράφους, που πήγαιναν οι ίδιοι στις μάχες, αλλά και στα τέσσερα κρυφά τυπογραφεία που υπήρχαν στις πόλεις, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στη συμβολή της Αννας Τελειονοπούλου και των πέντε θυγατέρων της για τη λειτουργία του τυπογραφείου της Λάρισας, που στεγαζόταν στο σπίτι τους (Η μια από τις κόρες ήταν παρούσα στην εκδήλωση). Αναφέρθηκε, επίσης, στην καθοριστική συμβολή του Κώστα Καραγιώργη, που μετέφερε όλα τα τυπογραφεία της Καρδίτσας στα Αγραφα, στο Περτούλι. Μίλησε, ανάμεσα σε άλλα, για τη συμβολή της Βάσως Παπαρήγα, αλλά και για τα μέλη της Πανθεσσαλικής Επιτροπής του ΕΑΜ, τον Μήτσιο Πρόκοβα και τον Δήμο Σουλιώτη (Ο Πρόκοβας παρευρισκόταν στην εκδήλωση).

Διαβάζοντας το βιβλίο «Ο αντιστασιακός Τύπος της Θεσσαλίας» δεν μπορεί κανείς να μη σταθεί και στην προσφορά της γυναίκας σ' αυτόν τον τιτάνιο αγώνα: Πρώτα πρώτα οι εκτελεσμένες. Αυτές που δολοφονήθηκαν σε αντίποινα για την ανατίναξη της αμαξοστοιχίας των Τεμπών, που στοίχισε τη ζωή σε τετρακόσιους Γερμανούς αξιωματικούς (πήγαιναν στο Ανατολικό Μέτωπο). Η εκτέλεση έγινε στις 8 Μάρτη 1944 στη Λάρισα και ανάμεσα στους μελλοθάνατους ήταν η Δήμητρα Τσάτσου, κομμώτρια από τη Λάρισα, που έκρυβε πολύγραφο, η Σουλτούκη και η Παπαδοπούλου. Ακόμα και ένα παιδάκι, ο μικρός μαθητής Τσαπραλής...

Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, μας κοιτάζουν - νέες τότε - οι πέντε αδελφές που έπαιξαν τη ζωή τους κορόνα - γράμματα, δουλεύοντας και διαφυλάσσοντας το τυπογραφείο του ΕΑΜ: Η Μαρίκα, η Κοραλία, η Μαργαρίτα, η Χριστίνα και η Τούλα. Παρά τρίχα γλίτωσαν από τις εφόδους Ιταλών και Γερμανών οι όμορφες καλλιεργημένες κοπέλες της Θεσσαλίας, περιζήτητες νύφες στην πόλη...

...Πολλές άλλες δε γλίτωσαν. Κορίτσια και γυναίκες χρησιμοποιούνται κατά εκατοντάδες, καθημερινά, σε πόλεις και χωριά, για να μεταφέρουν προφορικά ή γραπτά μηνύματα, περνώντας με χίλιους κινδύνους ανάμεσα από γερμανικές περιπολίες και φρουρές. Αλλες αναλαμβάνουν την επανασύσταση οργανώσεων σε κατεχόμενες πόλεις, που διαλύθηκαν με την τρομοκρατία. Μερικές πέρασαν σε υπεύθυνες θέσεις. Οι αγρότισσες κινητοποιήθηκαν μαζικά και αποτελεσματικά.

Τότε, για πρώτη φορά, κυκλοφόρησε και γυναικεία εφημερίδα, η «Θύελλα». Εκδιδόταν στο τυπογραφείο του «Ρήγα» και ήταν όργανο της Πανθεσσαλικής Επιτροπής Γυναικών του ΕΑΜ. Το πρώτο φύλλο της ήταν αφιερωμένο στις εργασίες της Πρώτης Πανθεσσαλικής Σύσκεψης Γυναικών, που έγινε στις 29 Ιούλη 1944 στον Ιταμο, στην ίδια θέση που είχε γίνει και το δεύτερο συνέδριο του ΕΑΜ. Μετείχαν 125 γυναίκες αντιπρόσωποι γυναικών του ΕΑΜ απ' όλη τη Θεσσαλία. Πρακτικά του συνεδρίου και περιλήψεις των λόγων των αντιπροσώπων συγκέντρωσε η δημοσιογράφος Μαριώ Δήμου, που είχε βγει στο βουνό με τον άντρα της Γιώργο (τον αντιστασιακό ζωγράφο και χαράκτη). Η ίδια (μετέπειτα συντάκτης του «Ριζοσπάστη») επιμελήθηκε τη δημοσίευσή τους στη «Θύελλα». Η Μαριώ συγκέντρωνε την ύλη και για τις επόμενες εκδόσεις της εφημερίδας. Στη σχετική περιγραφή των εργασιών του συνεδρίου, η «Θύελλα» γράφει:

«Ηταν συγκινητικό να βλέπεις να καταφτάνουν γυναίκες από όλα τα στρώματα κι όλες τις ηλικίες, νιες αγρότισσες, ηλικιωμένες και ξυπόλυτες, εργάτριες με ροζιάρικα χέρια, μαθήτριες και επιστημόνισσες, νοικοκυρές, χωριάτισσες που ως χθες ακόμα άβουλες δε λογάριασαν τώρα ούτε τον κίνδυνο, ούτε τις μεγάλες πορείες, ούτε την κούραση και τις άλλες στερήσεις. Ηρθαν μ' ένα φλογερό ενθουσιασμό, τραγουδώντας επαναστατικά τραγούδια. Περπάτησαν νύχτα - μέρα, 4-5 μέρες, πέρασαν από εχθρικές γραμμές και γερμανικά φυλάκια, για να 'ρθουν να μιλήσουν, ν' ακούσουν».

Εκατό μία χιλιάδες ήταν οι οργανωμένες γυναίκες εκείνη την εποχή στη Θεσσαλία, σε σύνολο 274.000, δηλαδή 37%.

Χαρακτηριστικές οι ομιλίες των αντιπροσώπων κατά περιοχή. Αντιγράφουμε ένα απόσπασμα από την ομιλία της αντιπροσώπου του Βόλου: «Πρώτες και καλύτερες οι εργάτριες παίρνουν μέρος σε όλες τις διαδηλώσεις. Κρατούν σημαίες, πάνε μπροστά και φωνάζουν "Κάτω η τρομοκρατία". Για την επιβίωση δεν κάνουν λιγότερα. Κάθε εργοστάσιο είναι και ένα έμπεδο. Αλλά και όλες οι γυναίκες του Βόλου είναι ξεσηκωμένες. Στην Πρόνοια, στην Αλληλεγγύη, στον εφεδρικό ΕΛΑΣ, στη Διαφώτιση, παντού, δουλεύουν δραστήρια. Ολοκληρωτική η συμμετοχή τους στην ΕΤΑ" από την πιο μεγάλη αριστοκράτισσα ως την πιο φτωχή εργάτρια έδωσαν το Παν", είπε η αντιπρόσωπος. Στο Βόλο έγιναν συλλαλητήρια από τα μεγαλύτερα σε όγκο και παλμό στην επαρχιακή Ελλάδα...».