Επειδή η επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι πιο δαπανηρή, πρέπει οι κυβερνήσεις να φροντίσουν για την καλλιέργεια δεξιοτήτων πριν και όχι μετά την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση! Τάδε έφη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Αναφερόμενη στα συστήματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης, επισημαίνει για μια ακόμα φορά ότι «αποτελούν παράγοντες για την ανάπτυξη του μακροπρόθεσμου δυναμικού της ΕΕ όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή», την ακόμα μεγαλύτερη, δηλαδή, αύξηση των κερδών του μεγάλου κεφαλαίου και την αποδοχή της πολιτικής της ΕΕ. Η δε ισότητα που αναφέρεται στον τίτλο δε σημαίνει, βέβαια, άρση των ταξικών φραγμών, αλλά «ο βαθμός στον οποίο τα άτομα μπορούν να επωφελούνται από την εκπαίδευση και την κατάρτιση», όπως αναφέρεται, με τον όρο «ευκαιρία» να αντικαθιστά τον όρο «δικαίωμα».

Η Ευρωπαϊκή Ενωση δίνει ιδιαίτερο βάρος στη διά βίου κατάρτιση «από τη γέννηση ως το θάνατο», όπως λένε οι σχετικές ανακοινώσεις και οδηγίες. Στο πνεύμα αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αντιμετωπίζει την προσχολική εκπαίδευση, καθώς, όπως σημειώνει, «έχει τα υψηλότερα ποσοστά απόδοσης σε ολόκληρη τη διά βίου μαθησιακή πορεία - ιδίως για τους πλέον μειονεκτούντες - και τα αποτελέσματα αυτής της επένδυσης αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου».

Με αυτό το σκεπτικό προτείνει τη σχολειοποίηση ουσιαστικά της προσχολικής εκπαίδευσης, την εκμάθηση δεξιοτήτων σε βάρος της ψυχονοητικής ανάπτυξης του παιδιού. «Η έλλειψη επενδύσεων στον τομέα της μάθησης σε μικρή ηλικία συνεπάγεται σημαντικά υψηλότερες διορθωτικές δαπάνες σε μεταγενέστερα στάδια της ζωής, κάτι που είναι λιγότερο αποδοτικό από οικονομική πλευρά και μπορεί να συνδεθεί με αυξημένες δαπάνες προς τις πολιτικές για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας, την υγεία, την ανεργία και άλλες κοινωνικές πολιτικές», αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εννοώντας ότι επειδή η επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι πιο δαπανηρή, πρέπει οι κυβερνήσεις να φροντίσουν για την καλλιέργεια δεξιοτήτων, πριν και όχι μετά την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Στην κατεύθυνση αυτή, εντάσσεται και η εξαγγελία της κυβέρνησης για καθιέρωση ενός έτους υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής.

Η διασφάλιση του δικαιώματος όλων στη μόρφωση, η Παιδεία που θα υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες αποτελεί υπόθεση του μαζικού λαϊκού κινήματος. Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οπτική γωνία είναι εντελώς διαφορετική. Ετσι, αντιμετωπίζει το έλλειμμα εκπαίδευσης από την πλευρά του «κρυμμένου κόστους» που συνεπάγεται. Αναφέρει το παράδειγμα των ΗΠΑ, όπου «το μέσο ακαθάριστο κόστος για όλη τη ζωή ενός 18χρονου που εγκατέλειψε το γυμνάσιο υπολογίζεται σε 450.000 δολάρια ΗΠΑ (350.000 ευρώ). Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται οι απώλειες από τη φορολογία εισοδήματος, η αυξημένη ζήτηση ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και κοινωνικής μέριμνας, καθώς και το κόστος που συνεπάγονται τα υψηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας και παραβατικότητας. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, εάν ένα επιπλέον ποσοστό, ύψους 1%, του ενεργού πληθυσμού ήταν απόφοιτοι ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αντί ανειδίκευτοι, το όφελος για το κράτος θα ανερχόταν σε περίπου 665 εκατ. λίρες ετησίως μέσω της μειωμένης εγκληματικότητας και της αυξημένης δυνατότητας είσπραξης εσόδων».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επαναλαμβάνει την ανάγκη για αξιολόγηση σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης: «Κρίνεται αναγκαίο να καλλιεργηθεί πνεύμα αξιολόγησης στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης». Το γιατί, το εξηγεί παρακάτω, τονίζοντας ότι τα κράτη - μέλη χρειάζονται «μηχανισμούς για την αξιολόγηση της προόδου κατά την υλοποίηση των πολιτικών», οι οποίες είναι γνωστές στους εργαζόμενους που τις βιώνουν στο πετσί τους.

Αποδεικνύεται, για μια ακόμα φορά, ότι η όλη προπαγάνδα για αξιολόγηση, που, σύμφωνα με τα κείμενά τους, θα λειτουργήσει για την επίλυση των προβλημάτων και την ενίσχυση της ποιότητας, σημαίνει στην πραγματικότητα έλεγχος, προκειμένου να μην ξεστρατίσει κανένα σχολείο ή ίδρυμα από την πορεία υπαγωγής της εκπαίδευσης στη στρατηγική του μεγάλου κεφαλαίου για ιδιωτικοποίηση, λειτουργία της σε μια κατεύθυνση ικανοποίησης των αναγκών του, αύξησης των ταξικών φραγμών, στροφής στο περιεχόμενό της, το οποίο γίνεται φτωχότερο και πιο συμβατό με το στόχο της δημιουργίας εργαζομένων αποτελεσματικών στην παραγωγή και με συνειδήσεις που θα αποδέχονται το εκμεταλλευτικό σύστημα. Στο ίδιο πνεύμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και κατάρτιση να παρέχει «τη βασική εκπαίδευση και τις κυριότερες ικανότητες που απαιτούνται από όλους, προκειμένου να ευημερούν σε μια κοινωνία που βασίζεται στη γνώση».

Καθώς η ανακοίνωση της Επιτροπής εξετάζει τις πρακτικές που εφαρμόζονται σε κράτη - μέλη, αναφέρεται στο θέμα του διαχωρισμού των μαθητών σε διάφορα επίπεδα, μέσα στην εκπαίδευση, ανάλογα με τις δυνατότητές τους, σημειώνοντας ότι αυτό από τα πρώτα στάδια έχει αρνητικές επιπτώσεις στα επίπεδα σχολικής επιτυχίας των μειονεκτούντων. Δεν προτείνει, βέβαια, την κατάργηση του διαχωρισμού αυτού, αλλά την «αναβολή της κατηγοριοποίησης μέχρι την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση». Επιμένει, δε, στην αποκέντρωση και τη διαφοροποίηση της εκπαίδευσης σε τοπικό επίπεδο με την παράλληλη καθιέρωση κεντρικού ελέγχου για την παρακολούθηση, του κατά πόσο θα εφαρμόζεται αυτή η πολιτική.

Δίδακτρα και σύνδεση με τις επιχειρήσεις ζητά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ανώτατη εκπαίδευση. Η πρόταση για καθιέρωση διδάκτρων ντύνεται με το γνωστό δόλωμα της αναβάθμισης. «Σύμφωνα με στοιχεία επιβεβαιώνεται επίσης ότι η επίδραση των διδάκτρων στην αγορά ενδέχεται να βελτιώσει την ποιότητα της διδασκαλίας και της διαχείρισης στα πανεπιστήμια και να ενισχύσει τα κίνητρα των σπουδαστών», αναφέρει χαρακτηριστικά και προτείνει: «Οι κυβερνήσεις, με την εγγυοδοσία τραπεζικών δανείων και την προσφορά δανείων εξαρτημένων από το μελλοντικό εισόδημα, υποτροφιών και επιδοτήσεων βάσει εισοδήματος, μπορούν να αυξήσουν την πρόσβαση λιγότερο εύπορων σπουδαστών σε αυτό το στάδιο της εκπαίδευσης», βάζοντας τέλος στο ζήτημα δωρεάν φοίτηση. Εξετάζοντας το ζήτημα της αποδοτικότητας, διαπιστώνει ότι «όπως προκύπτει από τα περισσότερα στοιχεία, υπάρχουν συνήθως σημαντικά ιδιωτικά οφέλη για όσους συμμετέχουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τα οποία δεν αντισταθμίζονται πλήρως από τα συστήματα προοδευτικής φορολόγησης». Σημειώνει, δε, ότι «πολλές χώρες στρέφονται στους κύριους άμεσα ωφελούμενους από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, δηλαδή τους σπουδαστές, προκειμένου να επενδύσουν στο δικό τους μέλλον καταβάλλοντας δίδακτρα».

Με τη συγκεκριμένη, όπως και με άλλες ανακοινώσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «βοηθά» τα κράτη - μέλη να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, του πώς θα συνδυάσουν την «ισότιμη πρόσβαση» στην εκπαίδευση, που υποτίθεται πως οικοδομεί η ΕΕ, ώστε να εξασφαλιστεί η «αποδοτικότητά» της για το μεγάλο κεφάλαιο πρώτα και κύρια.