Ιδιαιτέρως "περίεργες" εκρήξεις στην Αλβανία. "Κατά λάθος" πλήγματα βλημάτων αέρος - εδάφους και "αδειάσματα" βομβών από μαχητικά αεροσκάφη στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Ενας πύραυλος "Χαρμ" σε ένα σπίτι 15 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, Σόφια. Ανεξαρτήτως αιτίων, οι τρεις πιο ευάλωτες από τις χώρες οι οποίες γειτνιάζουν με τη Γιουγκοσλαβία ζουν (και αυτές) υπό την απειλή των βομβών του ΝΑΤΟ, έστω κι αν ως σήμερα δε θρήνησαν θύματα. Σύμπτωση;

Είναι αναμφισβήτητο πως σε έναν πόλεμο υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα στατιστικού σφάλματος, αστοχίας, κακής εκτίμησης. Ωστόσο η συχνότητα των "σφαλμάτων", που καταγράφονται το ένα μετά το άλλο από την αρχή του πολέμου, είναι εντυπωσιακά μικρή: έχουν καταγραφεί σχεδόν 10 βομβαρδισμοί στο έδαφος γειτονικών της Γιουγκοσλαβίας χωρών. Οι πιο εντυπωσιακοί:

- Η αναφορά δύο εκρήξεων από βόμβες μαχητικών στα Τίρανα στις αρχές του Απρίλη, που το ΝΑΤΟ δεν επιβεβαίωσε.

- Ο βομβαρδισμός ενός σπιτιού 15 χιλιόμετρα έξω από τη Σόφια, με έναν πύραυλο τύπου "Κρουζ", που ο εκπρόσωπος της Συμμαχίας, Τζέιμι Σι, απέδωσε σε "εκτροπή από την πορεία του προς το στόχο", στα τέλη του Απρίλη. Στη Βουλγαρία, ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, την Παρασκευή (7/5) έχουν πέσει "κατά λάθος" πέντε πύραυλοι.

- Ο "κατά λάθος" βομβαρδισμός της περιοχής Σβέτι Νίκολα από αεροσκάφος του ΝΑΤΟ την περασμένη βδομάδα (αρχές Μάη). Μαχητικό "Α-10" που ορισμένες πηγές έφεραν να έχει πληγεί από τη σερβική αεράμυνα, αλλά το ΝΑΤΟ υποστήριξε πως είχε τεχνικό πρόβλημα, "άδειασε" τις βόμβες του σε δασική περιοχή, επικίνδυνα κοντά σε ένα φράγμα υδροηλεκτρικού σταθμού που συγκρατεί εκατοντάδες τόνους νερού, που αν έσπαζε θα προκαλούσε οπωσδήποτε θύματα.

Τα περιστατικά καταδεικνύουν επικίνδυνες διαστάσεις στην αεροπορική εκστρατεία του ΝΑΤΟ. Αν για την Αλβανία ο κίνδυνος εστιάζεται περισσότερο στις ανθρώπινες απώλειες παρά στην "εμπλοκή" της, ήδη στο απροχώρητο, για τις άλλες δύο είναι ακόμα μεγαλύτερος.

Για τη μεν πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, είναι ο χιλιοειπωμένος αλλά απολύτως βάσιμος κίνδυνος μοιραίας για τη συνοχή της αποσταθεροποίησης. Αναλυτές στα Σκόπια επισημαίνουν ότι το περιστατικό στο Σβέτι Νίκολα σχεδόν "αποδεικνύει. ότι ο εναέριος χώρος της ΠΓΔΜ χρησιμοποιείται από τα μαχητικά του ΝΑΤΟ εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, παρά τις διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού Γκεοργκίεφσκι και των εκπροσώπων της Συμμαχίας ότι κάτι τέτοιο δε συμβαίνει. Τούτου ισχύοντος, η χώρα εμπλέκεται ακόμη περισσότερο στον πόλεμο, που λόγω πολιτικής κατάστασης, εθνοτικής σύστασης και εισροής προσφύγων, την έχει καταστήσει ασταθή.

Για τη δε Βουλγαρία, ο χειρότερος φόβος είναι το "αδιανόητο" του να πληγούν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες του εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας στο Κοζλοντούι, αλλά δεν είναι ο μόνος. Περαιτέρω αποσταθεροποίηση στα Σκόπια θα ενέπλεκε και τη Σόφια στο παιχνίδι και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά όλοι, ακόμη κι οι κυβερνώντες του Ιβάν Κοστόφ, που παραχώρησαν το βουλγαρικό εναέριο χώρο στο ΝΑΤΟ εν λευκώ...

Οσο για τα αίτια των γεγονότων αυτών, δεν υπάρχουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν ότι πρόκειται για κάτι περισσότερο από "λάθος". Ωστόσο, η ιστορική εμπειρία (οι βομβαρδισμοί Λάος και Καμπότζης κατά τον πόλεμο του Βιετνάμ, π.χ.) διδάσκει πως πολλές φορές τέτοιου είδους "λάθη" δεν είναι τυχαία. Δοθείσης της σημερινής πολιτικής συγκυρίας και δοθέντων επίσης των όχι και τόσο παρανοϊκών φόβων "βαλκανικού ντόμινο", μοιάζει εξόχως "βολικό" το ότι αυτά τα "λάθη" κατά παράδοξο τρόπο "έπεισαν" τους κυβερνώντες των τριών χωρών για ακόμη πιο γερή πρόσδεση στο άρμα της Συμμαχίας. Πλην όμως, αυτή είναι μια υπόθεση που δεν μπορεί να συζητηθεί παρά μόνο αφού περάσουν αρκετά χρόνια και γίνουν γνωστά ορισμένα στοιχεία που σήμερα, ελέω πολέμου, είναι μη διαθέσιμα.

Μπ. Γ.