Η Συνθήκη του Αμστερνταμ | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η Συνθήκη του Αμστερνταμ

Κατατέθηκε ήδη στη Βουλή και σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές πρόκειται να συζητηθεί μέσα στο Φλεβάρη ο νόμος για την επικύρωση της Συνθήκης του Αμστερνταμ. Αν και ο χρόνος που απομένει μέχρι τη συζήτηση στη Βουλή είναι ελάχιστος καμιά απολύτως πρωτοβουλία δεν έχει αναλάβει η κυβέρνηση για τη στοιχειώδη ενημέρωση των Ελλήνων εργαζομένων, των πολιτών για το περιεχόμενο της Συνθήκης και τις συνέπειες από την εφαρμογή της. Πεισματικά απορρίπτει τις προτάσεις του ΚΚΕ για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, όπως και για μια εκτεταμένη συζήτηση μπροστά στον ίδιο το λαό. Τι έχει να φοβηθεί αν, όπως υποστηρίζει, η Συνθήκη αναβαθμίζει τη θέση της Ελλάδας και βελτιώνει τη ζωή του ελληνικού λαού;

Θα επιχειρήσουμε με μια σειρά σημειωμάτων σ' αυτή τη στήλη να σκιαγραφήσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της Συνθήκης, η οποία όπως δηλώνει και το όνομά της υπογράφηκε από τους 15 ηγέτες των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Αμστερνταμ, στις 17 Ιουνίου 1997.

Αξίζει να σημειωθεί εισαγωγικά ότι η Συνθήκη του Αμστερνταμ τροποποιεί και συμπληρώνει την προηγούμενη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η επισήμανση αυτή είναι απαραίτητη, για να γίνει κατανοητό ότι με τη Συνθήκη του Αμστερνταμ παραμένει σε πλήρη ισχύ η Συνθήκη του Μάαστριχτ, ιδιαίτερα οι πολιτικές της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης, η οποία με το Σύμφωνο Σταθερότητας ενισχύεται και γίνεται ακόμη πιο σκληρή.

Οι τροποποιήσεις, λοιπόν, που έγιναν στο Αμστερνταμ αφορούν κυρίως στα σχέδια για την "πολιτική Ενωση", δηλαδή πώς, με ποιο περιεχόμενο και με ποιους μηχανισμούς θα μπορέσουν τα κράτη - μέλη να έχουν κοινή πολιτική σε μια σειρά τομέων εκτός της οικονομίας, όπως η εξωτερική πολιτική, η άμυνα, η ασφάλεια και η δικαιοσύνη. Οι "δεκαπέντε", παρά τις αρχικές αισιόδοξες προβλέψεις τους κατέληξαν στο Αμστερνταμ σε μια Συνθήκη που βρίσκεται μακριά από τις επιδιώξεις τόσο των πολυεθνικών για ένα ισχυρό πολιτικό εποικοδόμημα στη βάση της ΟΝΕ, όσο και του άξονα Γερμανίας - Γαλλίας για την πλήρη και χωρίς όρους επικυριαρχία. Ο πραγματικός λόγος γι' αυτό το αποτέλεσμα είναι φυσικά οι αντιθέσεις που υπάρχουν και μεγαλώνουν μεταξύ των ξεχωριστών κρατών, αντιθέσεις που χαρακτηρίζουν εξάλλου και τη συνολική πορεία του καπιταλισμού.

Ωστόσο, και παρά τα ισχνά, για τους αρχιτέκτονες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αποτελέσματα δεν πρέπει να υποτιμηθούν τα συγκεκριμένα αποτελέσματα, με τα οποία επιβεβαιώνεται ότι η πορεία της ΕΕ στρέφεται και σε ακόμη πιο αντιδραστικές και αντιλαϊκές κατευθύνσεις.

Τα νέα χαρακτηριστικά της Συνθήκης του Αμστερνταμ θα μπορούσαμε να τα συνοψίσουμε στα εξής:

Εντάσσει στο κοινοτικό δίκαιο, με τη μορφή πρωτοκόλλου, ως κεκτημένο δηλαδή, τη Συνθήκη Σένγκεν.
Θεσμοθετεί την αρμοδιότητα του εκφραστή και διαχειριστή της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ για τον γενικό γραμματέα του Συμβουλίου.
Θεσμοθετεί τις στρατιωτικές επεμβάσεις "ανθρωπιστικού" χαρακτήρα τύπου "Πέτερσμπεργκ", δηλαδή "ανθρωπιστικές αποστολές", "διαχείριση κρίσεων", "αποκατάσταση, διατήρηση της ειρήνης" κλπ.
Καθιερώνει την αρχή της "ευελιξίας", δίνοντας τη δυνατότητα στα ισχυρότερα κράτη - μέλη να προχωρούν ανεμπόδιστα σε ξεχωριστές πολιτικές αποφάσεις και πρωτοβουλίες.
Ανοίγει το δρόμο για τις δραστικές αλλαγές στον τρόπο λήψης των αποφάσεων στα κοινοτικά όργανα, με την κατάργηση του "βέτο", την καθιέρωση της πλειοψηφίας.

Τέλος, πρέπει να σημειώσουμε ότι ένα μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο της Συνθήκης του Αμστερνταμ είναι η διεύρυνση, με την ένταξη των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Στα ξεχωριστά αυτά θέματα θα επανέλθουμε.