Τρίτη 14 Ιούλη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ταξικές εμπειρίες

Πριν από σαράντα χρόνια περίπου, το 1961, οι ηθοποιοί πέτυχαν μια σύμβαση που καθιέρωνε τις πεντάωρες δοκιμές και την αργία της Δευτέρας. Πέντε ώρες ήταν υπεραρκετές για πραχτική και δημιουργική δουλιά ώστε να ετοιμαστεί ένα έργο μέσα σε πέντε έξι βδομάδες που συνήθως κρατάνε οι δοκιμές. Για κάποιο καιρό αυτό τηρήθηκε ευλαβικά. Αυτό, όμως, δεν πολυάρεσε στους εργοδότες κι άρχισαν να το πολεμάνε, στην αρχή ελαφρά με ατέλειωτες συζητήσεις. Το μεγάλο τους επιχείρημα εναντίον του πεντάωρου ήταν το καλλιτεχνικό! "Πώς είναι δυνατόν", λέγανε, "ένας καλλιτέχνης να καταντά εργάτης. Τι είσαστε αχθοφόροι"; "Ενας πνευματικός άνθρωπος δεν μπορεί να πατάει ένα κουμπί και ν' ανοίγει τη δημιουργία και στο τέλος της πέμπτης ώρας να το ξαναπατάει και να την κλείνει". Υστερα από λίγο άρχισε δυνατότερο ζόρισμα. Εκκλήσεις στους ηθοποιούς. "Σας παρακαλώ, είναι δυνατόν να σταματάμε την πρόβα ακριβώς στις πέντε ώρες. Τι θα γίνει, δηλαδή, αν μείνετε μερικά λεπτά ή έστω και μισή ώρα παραπάνω;".

Μετά άρχισε η επίθεση κατά της αργίας της Δευτέρας. "Ελάτε να κάνουμε πρόβα αύριο Δευτέρα, να μην κάνουμε την Τετάρτη που έχω κάποια δουλιά". "Ελάτε να παίξουμε τη Δευτέρα και να μην παίξουμε την Πέμπτη που είναι το πρωτάθλημα Ολυμπιακού - Παναθηναϊκού και θα 'ναι όλοι οι Αθηναίοι στις τηλεοράσεις τους.

Το Δώρο των Εορτών - εκτός από λίγες εξαιρέσεις - δεν το πλήρωναν αν δεν το διεκδικούσαν οι ηθοποιοί με το Σωματείο τους, κάθε χρόνο. Ο πρόεδρος του σωματείου των εργοδοτών, ΠΕΕΘ, ως άνθρωπος ήταν πολύ ανοιχτοχέρης γενικά και φυσικά και με τους ηθοποιούς. Κάθε χρόνο στόλιζε ένα Χριστουγεννιάτικο δέντρο και κρέμαγε δώρα που τραβούσαν οι ηθοποιοί στην τύχη. Μέσα στα παιχνιδάκια υπήρχαν πολλές φορές και χρυσές λίρες. Δώρα δηλαδή που κοστίζουν πολύ περισσότερο απ' ό,τι το νόμιμο δώρο. Ομως αρνιότανε να καταβάλει το νόμιμο κι όταν ξεσπούσε απεργία οι μόνοι που δεν το παίρνανε ήταν οι ηθοποιοί του θιάσου του. Οσοι επιμείνανε και το πήραν δεν ξαναδούλεψαν ποτέ στο θέατρό του. Η πόρτα έκλεινε για πάντα.

Σκόπιμα δε λέω όνομα. Δεν το χρειάζομαι. Παράδειγμα αναφέρω. Υπάρχουν χιλιάδες σαν κι αυτόν. Δεν είναι δύσκολο να το βρει κανείς. Μα γιατί; Δεν είναι το άτομο. Είναι το σύστημα και η νοοτροπία που μας επιβάλλουν από αιώνες. Το Αφεντικό και ο Δούλος. Και τώρα πάνε να μας γυρίσουν στο Μεσαίωνα. Πάνε να ξεριζώσουν κεκτημένα που κερδήθηκαν με αίμα. Δεν τον αναφέρω σαν κακό άνθρωπο. Τον αναφέρω ως άνθρωπο που απέχτησε ταξική κεφαλαιοκρατική συνείδηση και νοοτροπία.

Το πεντάωρο και οι Δευτέρες τηρήθηκαν για κάποιο διάστημα. Ομως σιγά σιγά καταπατήθηκαν. Καταπατήθηκαν γιατί οι εργοδότες είχανε περισσότερη ταξική συνείδηση από μας. Την ταξική κεφαλαιοκρατική συνείδηση. Και φυσικά όλη τη βοήθεια του κράτους.

Υπομονετικά, συστηματικά, επιστημονικά, με δωράκια, με χαμόγελα, με παρακάλια, με φοβέρες, με αποκλεισμό από τη δουλιά το ροκανίσανε το θεσμό. Το θέατρο έγινε "μπάτε σκύλοι αλέστε".

Στην τηλεόραση οι ηθοποιοί παίζουν με γελοίους μισθούς και πληρώνονται μήνες μετά την προβολή. Αν δε γίνει ποτέ η προβολή δε θα πληρωθούν ποτέ.

Πολλοί νέοι ηθοποιοί και δυστυχώς και παλιοί αγνοούν το σωματείο. Προτιμούν να λύσουν τα ζητήματα μόνοι τους. Οι νέοι, γιατί δεν ξέρουν και οι παλιοί, γιατί τάχα απογοητευτήκανε από τα λάθη, τις αδυναμίες ή και τα πρόσωπα. Βολεύονται στην κριτική και στην απραξία. Δεν καταλαβαίνουν ότι μουντζώνουν τον εαυτό τους. Το σωματείο είμαστε εμείς. Οταν περιφρονούμε το σωματείο περιφρονούμε τον εαυτό μας. Η δύναμη και η αδυναμία του σωματείου είμαστε μεις. Εσύ κι εγώ. Ας το αγκαλιάσουν οι ηθοποιοί κι ας προχωρήσουν μαζί. Ενωμένοι. Το σωματείο είναι πάντα εκεί. Μ' ανοιχτές τις πόρτες. Ενας ένας θα πέφτουμε σαν τα σπουργίτια.

Γιατί κάνει τώρα επίθεση το κράτος στο οκτάωρο. Γιατί βέβαια, μ' αυτό τον τρόπο, τ' αφεντικά του, οι εργοδότες κερδίζουν περισσότερα αλλά ενδιαφέρεται επίσης, για τη διάσπασή μας, για τον εξευτελισμό και την αποδυνάμωσή μας. Θέλουν να δημιουργήσουν στρατιές εξαθλιωμένων που θα δέχονται το κάθε τι. Δε θέλουν τους εργαζόμενους περήφανους κι ενωμένους να διεκδικούν το δίκιο τους. Θέλουν τη διάσπασή μας για να μην υπάρχει αντίσταση. Οι ίδιοι μάς δείχνουν το δρόμο καλύτερα από κάθε επιχείρημα. Μας τον δείχνουν φανερά. Ξεδιάντροπα. Μας λένε: Ενωθείτε γιατί θα εξαφανιστείτε. Ας τους ακούσουμε. Ας ενωθούμε. Ολοι. Σε μια γροθιά. Σ' ένα Κοινό Μέτωπο.


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ