H διήμερη συζήτηση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο,για την Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων βάσει έξι προμελετών, δεν κατέληξε σε απόφαση. Ακούστηκαν πολλά σε αυτή την εξαντλητική παρουσίαση. Μεγαλόπνοα μα ουτοπικά σχέδια, βελτιωτικά μέτρα, παρεμβάσεις εντός αρχαιολογικών χώρων, μα εκτός ενοποίησης και άλλες (συγκοινωνιακές, πολεοδομικές κ. ά.) που άγγιζαν το όρια της αλλοίωσης του αρχαίου τοπίου.

Τα μεγαλόπνοα σχέδια ίσως προσπεράστηκαν, οι μικρές και εντός ορίων αρχαιολογικών χώρων παρεμβάσεις προκάλεσαν σκέψεις, όπως "θα μπορούσαν και οι Υπηρεσίες".Οσο για τις επεμβάσεις που έφερναν τα... πάνω - κάτω, διαπιστώναμε πως όχι μόνο μπορούσαν να βλάψουν το περιβάλλον του αρχαιολογικού χώρου, αλλά πολλές φορές δεν εναρμονίζονταν με άλλες ρυθμίσεις, όπως το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Πόλης. Ωστόσο, σε περίπτωση υλοποίησή τους θα ήταν ένα διόλου αμελητέο οικονομικά κέρδος για τις εργοληπτικές εταιρίες που θα τα αναλάβουν. Κι εδώ σίγουρα θα έχει ρόλο η νεοϊδρυθείσα Ανώνυμη Εταιρεία.

Εκείνο που αναζήτησαν όλοι, μα δεν το εντόπισαν, ήταν τα σημεία σύνδεσης των έξι μελετών, έτσι που να καταλήγουν σε ενοποίηση ακόμα και στις περιπτώσεις των όμορων αρχαιολογικών χώρων.Η αλήθεια είναι πως πίσω από τις ευχές για ένα Αρχαιολογικό Πάρκο, μήκους 4 χλμ (από το Παναθηναϊκό Στάδιο έως την Ακαδημία Πλάτωνος), που θα συνδέει τους ασύνδετους αρχαιολογικούς χώρους, έλειπε ο ορισμός της Ενοποίησης σε μία πόλη που πνίγεται από το μπετόν. Οι προδιαγραφές που δόθηκαν στους μελετητές δεν όρισαν με σαφήνεια το στόχο και τελικά οι μελέτες κρίθηκαν "πρώιμες" ή απλώς "βελτιωτικές" της υπάρχουσας κατάστασης (π. χ. απομάκρυνση του "Ηχος και Φως", ανάδειξη Πνύκας κ. ά.).

Είναι θεμιτό, για παράδειγμα, να περπατήσει κανείς από τον έναν αρχαιολογικό χώρο στον άλλο διαμέσου αερογεφυρών ή υπόγειων τούνελ, δίχως να περάσει μέσα από τη σύγχρονη πόλη; Τέτοιες λύσεις (π. χ. υπόγεια κατασκευή στο σταθμό του Θησείου) προκάλεσαν σκεπτικισμό, αφού, εκτός των άλλων, επιβαρύνουν το αρχαίο τοπίο.Κι ακόμα μπορεί να απαλειφθεί ένα κομμάτι της αρχιτεκτονικής της πόλης,όπως του Κεραμεικού, όπου οι μελετητές προτείνουν κατεδάφιση πέντε νεοκλασικών για να συνδεθεί με την Αρχαία Αγορά;

Να σημειωθεί ότι κοινό σημείο των μελετών ήταν οι κατασκευές πολλών νέων κτιρίων (μουσεία, πωλητήρια, υπηρεσιακά κτίρια) που κρίθηκαν περιττά και επιβαρυντικά. Ανάμεσα σε τέτοιες προτάσεις "διέπρεψαν" εκείνες που καθόλου δεν εναρμονίζονται με το μνημειακό περιβάλλον ή τις ευχές για μείωση της ρύπανσης και της ηχορύπανσης.Χαρακτηριστικό είναι το προτεινόμενο υπόγειο γκαράζ (!) στον αρχαιολογικό χώρο του Ολυμπιείου, με ταυτόχρονη παραμονή του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου, ο οποίος παρότι δε συνάδει με το μνημείο "υπάρχουν ισχυροί που το θέλουν", δήλωσε ένας μελετητής. Ας σημειωθεί ότι έλειπε η Ακαδημία Πλάτωνος.

Μετά από αυτό, το Γραφείο Ενοποίησης θα συντάξει νέα εισήγηση, επαναφέροντας το θέμα σε προσεχή συνεδρίαση του ΚΑΣ.

Δ. ΜYΡΙΛΛΑ