Η Χρυσούλα Κουτίβα από την Καλαμάτα είναι η τελευταία αντάρτισσα της Πελοποννήσου, ένα από τα 688 γυναικεία στελέχη του ΔΣΕ - αξιωματικοί και υπαξιωματικοί - μία από τις 244 γυναίκες του ΔΣΕ που πήραν προαγωγή για ανδραγαθία. Η ίδια πήρε το βαθμό του ανθυπολοχαγού στα 24 χρόνια της, ενταγμένη στον 1ο Λόχο του 2ου Τάγματος του Αρίστου.

"Ο ΔΣΕ στην Πελοπόννησο έκανε ό,τι μπορούσε, παραπάνω από τις δυνάμεις του, παρ' όλες τις κακουχίες και τα κυνηγητά", μας λέει. "Στο βουνό βγήκα τον Σεπτέμβρη του '47. Στον λόχο μας ήμασταν συνολικά τρεις κοπέλες. Κατάγομαι από οικογένεια μεσαίων τσιφλικάδων, οι δικοί μου όλοι δεξιοί. Εγώ "ξεφύτρωσα" από μια φορά που άκουσα τον γαμπρό μου που ήταν από το '24 κομμουνιστής. Τον ρώτησε η αδερφή μου γιατί τους κυνηγάνε και της απάντησε "επειδή θέλουμε όλοι να δουλεύουν και όλοι να τρώνε". Το '41 με την πείνα πήγα σε ένα σπίτι και τρώγαν χόρτα και μου πρόσφεραν και μένα. Δεν είχαν ούτε λάδι ούτε αλάτι. Τότε σκέφτηκα "κι αυτοί δουλεύουν κι εμείς δουλεύουμε, εμείς τρώμε, αυτοί γιατί να πεινάνε" και αποφάσισα να μπω στην Αντίσταση".

Την προαγωγή την πήρε στα Καλάβρυτα. "Ημασταν στον Αγιο Κωνσταντίνο στα Καλάβρυτα και πήγαμε μια ομάδα να φτιάξουμε θέση για το πολυβόλο, αλλά ο ομαδάρχης σκοτώθηκε και η ομάδα με εξέλεξε στη θέση του. Υπήρχε ένα φυλάκιο του στρατού. Ζήτησα από τον λοχαγό μου, τον αείμνηστο Καλωρίτη Ηλία,ωραίος αγωνιστής και άνθρωπος, ένα οπλοπολυβόλο για να ρίξουμε το φυλάκιο. Στήνουμε την ομάδα, ανεβαίνω στο φυλάκιο, ρίχνω μια κλοτσιά στην πόρτα και τους συλλαμβάνω".

Η μαρτυρία της γίνεται πιο συγκλονιστική, όταν μας διηγείται για το μετά. "Πιάστηκα τον Απρίλη του '49, την προπαραμονή του Πάσχα. Στην Καλαμάτα δικάστηκα. Ο ένας αδερφός μου ήρθε μάρτυρας κατηγορίας και ο άλλος μάρτυρας υπεράσπισης. Ο πρώτος είπε στους δικαστές "αν δε θέλετε να τη σκοτώσετε εσείς, δώστε τη σε μένα να τη σκοτώσω εγώ". Ο άλλος τούς είπε "εκεί που κάθεται η αδερφή μου, θα έπρεπε να καθόμασταν εμείς". Αυτό φαίνεται ότι με έσωσε και μου έδωσαν ισόβια".