44ο ΜΕΡΟΣ

Η άμεση απάντηση της κυβέρνησης Σοφούλη - Τσαλδάρη στο σχηματισμό της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης και στις επιθέσεις του ΔΣΕ, ήταν να θέσει στις 8 του Γενάρη 1948, και τυπικά, εκτός νόμου το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και την Εθνική Αλληλεγγύη, να εντείνει τους ρυθμούς καταδίκης των αγωνιστών από τα στρατοδικεία και να ρίξει χιλιάδες αγωνιστές στις φυλακές και στα στρατόπεδα.

Οι νόμοι 509/47 περί προστασίας του κοινωνικού καθεστώτος, τοΓ Ψήφισμα του 1946 περί προστασίας της ακεραιότητας της χώρας και ο νόμος 511/47 περί στρατοπέδων πειθαρχημένης διαβίωσης ήταν τα νομικά ερείσματα της κυβέρνησης Σοφούλη - Τσαλδάρη, βάσει των οποίων εξαπολύθηκε ο εξοντωτικός διωγμός κατά της Αριστεράς.

Με το νόμο 511/47, θεμελιώθηκαν τα φρικτά κολαστήρια τύπου Μακρονήσου, Γυάρου, Αγίου Ευστρατίου, Τρίκκερι,όπου κλείστηκαν 5.000 χιλιάδες γυναίκες, αγωνίστριες της Αριστεράς.

Το μήνα Γενάρη του 1948 πιάστηκαν 1.400 δημοκράτες στην Αθήνα και τον Πειραιά και 650 στο Νομό Ηλείας. Τους επόμενους δύο μήνες, Φλεβάρη και Μάρτη, πιάστηκαν άλλοι 5.000 αγωνιστές σ' όλη τη χώρα. Στο ίδιο διάστημα, εντάθηκε η δολοφονική δράση των έκτακτων στρατοδικείων. Ενώ το 1946 είχαν καταδικαστεί σε θάνατο 116 πατριώτες και το 1947 688, το πρώτο εξάμηνο του 1948 καταδικάστηκαν 1.547. (Βλέπε "Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ", σελ. 582 - 583). Το πρωί της Πρωτομαγιάς του 1948, που συνέπεσε να είναι Μεγάλο Σάββατο, δολοφονήθηκε στην Αθήνα, την ώρα που έβγαινε από την εκκλησία του Αγίου Καρύτση, ο υπουργός της Δικαιοσύνης, Χρήστος Λαδάς. Πιάστηκε ο ηλικίας 22 χρόνων Ευστράτιος Μουτσογιάννης, ο οποίος, φορώντας στολή σμηνίτη, έριξε χειροβομβίδα και τραυμάτισε θανάσιμα τον υπουργό. Σε αντίποινα, εκτελέστηκαν την τρίτη μέρα του Πάσχα 154 καταδικασμένοι από Κακουργιοδικεία, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Ο ίδιος ο δράστης δεν εκτελέστηκε, γιατί έδειξε "μεταμέλεια" και συνεργάστηκε με τις αρχές. (Βλέπε Τάσου Βουρνά, "Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας. Ο εμφύλιος", σελ. 204).

Η δολοφονία του υπουργού Χρήστου Λαδά προκάλεσε κυβερνητική κρίση στην Αθήνα. Οι ψεύτικες ανακοινώσεις του Σοφούλη σε τίποτα δεν ωφέλησαν. Ο Τσαλδάρης, εκβιάζοντας την κατάσταση, κάλεσε τους δημοσιογράφους, την ίδια μέρα της δολοφονίας του Χρήστου Λαδά, και τους ανακοίνωσε πως υπάρχει πραγματικά κυβερνητική κρίση. Δήλωσε, επίσης, ότι οι όροι της συνεργασίας μεταξύ των δύο κομμάτων (του Λαϊκού και των Φιλελευθέρων) δεν ανταποκρίνονται πια στην κατάσταση που δημιουργήθηκε και ότι χρειάζεται καινούρια συμφωνία για την παραπέρα συνεργασία τους.

Αργότερα, ο Σοφούλης επιβεβαίωσε στους δημοσιογράφους ότι υπάρχει πραγματικά κυβερνητική κρίση και ότι πήρε σχετικό γράμμα από τον Τσαλδάρη. Επίσης, δήλωσε ότι διαφωνεί με τους όρους του Τσαλδάρη, αλλά θα αρχίσει διαπραγματεύσεις μαζί του, για τη λύση της κυβερνητικής κρίσης.

(Βλέπε "Δελτία Ειδήσεων του ΔΣΕ", της 2, 3, 4 και 6 του Μάη 1948).