Κυριακή 11 Μάη 1997
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 23
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΣΚΟΠΕΥΤΗΡΙΟ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ
"Πανάγιος τάφος" παιδιών του λαού

Ηταν Πρωτομαγιά, "χαρά θεού" να τη βλέπεις. Μέρα απ' αυτές που ο άνθρωπος με την ατομική και συλλογική ηρωική θυσία του μένει αθάνατος, "γράφοντας" με το αίμα του, άσβηστο, ένα "Μύθο",κειμήλιο για τους κατοπινούς. Τέτοιο κειμήλιο είναι η Πρωτομαγιά του '44, στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής,όπου θυσιάστηκαν 200 παλικάρια για χάρη του φασιστικού "Μινώταυρου".

Οι παλιοί κι ομόψυχοί τους, τούς θυμούνται. Οι γεννημένοι μεταπολεμικά, έμαθαν και πολλοί έβαλαν για πάντα στην καρδιά τους, τα 200 παλικάρια. Ιδιαίτερα τα μεταπολεμικά παιδιά της Καισαριανής και των γύρω από το Θυσιαστήριο της Λευτεριάς,το Σκοπευτήριο, περιοχών. Τούς αγάπησαν πολύ τα παιδιά στις σκαρφαλωμένες στους πρόποδες του Αράπη προσφυγογειτονιές (Βύρωνα, Υμηττού, Νέας Ελβετίας), τα παιδιά που τα παιχνίδια και οι περιπλανήσεις τους στη δασώδη και βραχώδη περιοχή του Σκοπευτηρίου ήτανε κίνδυνος - θάνατος, με τους όλμους, τις διάσπαρτες χειροβομβίδες και κυρίως τις ανεξέλεγκτες σκοπευτικές "ασκήσεις" των παρακρατικών της Πανελλήνιας Σκοπευτικής Εταιρείας. (Το 1960 έπεσε ο τελευταίος νεκρός από τις "ασκήσεις" της ΠΣΕ). Παιχνίδια και περιπλανήσεις, που κατέληγαν σε μάλωμα από την τρομαγμένη μάνα και δάκρυα με το "Μύθο", που τους έλεγε για τα διακόσια παιδιά του λαού.

Οι περισσότεροι σημερινοί νέοι και τα παιδιά, όμως, κινδυνεύουν να απωλέσουν αυτό το "Μύθο", αφού γι' αυτό ακριβώς "μεριμνούν" ακόμα και σήμερα, η πολιτεία, η παιδεία, τα σχολικά βιβλία.Τα σχολικά βιβλία, που ούτε αράδα δε διαθέτουν για τη Θυσία στην Καισαριανή,ούτε ένα στίχο από τόσους ποιητές μας που την ύμνησαν.

Ο "Ρ", κάθε χρόνο τιμά τους διακόσιους Ακροναυπλιώτες κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης - κρατούμενους στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, που εκτελέστηκαν στην Καισαριανή. Ιστορεί πώς επιλέχθηκαν - μεταξύ τους ήταν και ο "θρυλικός" Ναπολέων Σουκατζίδης - από τον διοικητή του στρατοπέδου Φίσερ. Πώς με καμιόνια, χάραμα, οδηγήθηκαν μέχρι το Θυσιαστήριο,σκορπώντας στους δρόμους σημειώματα αποχαιρετισμού των αγαπημένων τους, γραμμένα σε χαρτί, σε ένα κομμάτι από το ρούχο τους. Εχει ιστορήσει την εκτέλεσή τους, σε αντίποινα για το θάνατο του ενός Γερμανού στρατηγού και των τριών συνοδών του σε μάχη με τους αντάρτες στους Μολάους, στις 27/7, (η αρχική διαταγή του κατακτητή ήταν: για έναν Γερμανό νεκρό, 50 Ελληνες, για έναν τσολιά 15 πατριώτες Ελληνες). Τα περήφανα λόγια τους, κόντρα στις ριπές των πολυβόλων. Το ποτάμι αίματος που κύλησε στην οδό Σκοπευτηρίου, την οποία οι Καισαριανιώτες την ίδια μέρα, θρηνώντας και αψηφώντας τον κίνδυνο, μετονόμασαν σε "Οδό Ηρώων". Ο "Ρ" θα τιμά πάντα το Θυσιαστήριο της Λευτεριάς,όπου από το 1942 μέχρι τις 10/9/ 1944, έγιναν 56 εκτελέσεις 718 κομμουνιστών και αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Σύμβολο όλων αυτών των θυσιών, οι 200 της Πρωτομαγιάς,που υμνήθηκαν - με πολλά, αλλά άγνωστα στους σημερινούς νέους ποιήματα. Με χαρακτηριστικά αποσπάσματα μερικών ποιημάτων, αντί ενός εκτενέστερου "ρεπορτάζ", θα ιστορήσουμε φέτος τη θυσία των 200,με την ευκαιρία και της σημερινής εκδήλωσης του Δήμου Καισαριανής, αρχίζοντας και τελειώνοντας με δύο κορυφαίους ποιητές κι ανάμεσά τους τρεις σπουδαίες ομότεχνές τους.

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ: "Πρωτομαγιά 1944"

"Πέσε στα γόνατα, προσκύνα το πανάγιο χώμα/ με την ψυχή κατάκορφα στον ουρανό υψωμένη, / όποιος και νά 'σαι, όθε και νά 'σαι κι ό,τι άνθρωπος να 'σαι! /

"Πιότερο, αν είσαι του λαού ξωμάχος, χειρομάχος, / φτωχόπαιδο, που αθέλητα σε βάλαν να καρφώσεις/ τον αδελφό σου αντίκρα σου - με μάνα εσύ κι εκείνος! / Ετούτη η μάντρ' αγνάντια σου το σύνορο του κόσμου. / Σ' αυτήν απάνου βρόντηξαν ο Διγενής κι ο Χάρος. / Είτανε πρώτη του Μαγιού, φως όλα μέσα κ' έξω/ (έξω τα χρυσολούλουδα και μέσα η καλωσύνη) / που αράδιασε πα στο σοβά, πιστάγκωνα δεμένους/ και θέρισε με μπαταριές, οχτρός ελληνομάχος, / όχι έναν, όχι δυο και τρεις, διακόσια παλικάρια. / Δεν ήρθαν μελλοθάνατοι με κλάμα και λαχτάρα, / μον ήρθανε μελλόγαμπροι με χορό και τραγούδι. / Και πρώτος άρχος του χορού, δυο μπόγια πάνου απ' όλους/ κι από το Χάρο τρεις φορές πιο πάνου ο Ναπολέος. / (... ) ".

ΡΙΤΑΣ ΜΠΟΥΜΗ - ΠΑΠΑ: "Οι Διακόσιοι" (γραμμένο την 1/5/44, στην Ανάληψη Υμηττού)

"Τι ήλιος που ξημέρωσε για να σας χαιρετίσει! / Πώς δε μαλάκωσε τη χτεσινή απόφαση/ αχ ένας τέτοιος ήλιος; / Της πρωσικής καρδιάς δε λειώνει ο πάγος εύκολα, / αξίνα η πέννα που άνοιξε διακόσιους τάφους στο χαρτί/ γι' αγόρια που δε φτάσανε στα χρόνια του Χριστού, / που δεν τραφήκανε με γάλα, μέλι και ψωμί, / παρά το Μέγα Ονειρο - / θρέψαν με τ' ασημί τους το μεδούλι, / (... )

"Κανένας μας δεν τόλμησε μ' ένα χωνί να σας φωνάξει/ "γεια σας παιδιά! Το αίμα σας θα το πληρώσουν! "/ Αρματωμένοι Γερμανοί μας φύλαγαν/ κι η γειτονιά μας όλη κυκλωμένη. / (... )

"Για ποιο βαρύ σας κρίμα σας θερίζουνε/ Πρωτομαγιά σαν χλωρά στάχυα/ πίσω από 'να μαντρότοιχο γεμάτο χαμομήλια; / Για την πατρίδα εσείς στενάζατε/ κι ονειρευόσαστε τη λευτεριά της. /

"Τέσσερις ώρες γάζωναν οι σφαίρες την καρδιά σας/ (... ) και πέφτοντας αμίλητοι κατά οκτάδες/ αγκάθινο στεφάνι μας φορέσατε/ χαλκά ζεματιστό στην εποχή μας/ να ντρέπεται αιώνια για τη φρίκη της/ και τα εγκλήματά της. /

"Η οδός Φορμίωνος, οδός του Γολγοθά σας/ σπάρθηκε όλη με κόκκινα λουλούδια/ από το πλούσιο αίμα σας τ' αψύ/ που τα μαζεύομε μεσ' σε λευκά μαντήλια/ τη Λευτεριά να ράνομε που αργεί./ (... ) ".

  • Η Ρίτα Μπούμη - Παπά έγραψε, με τον ίδιο τίτλο, και ένα άλλο πολύστιχο σχεδίασμα του ποιήματος "Οι Διακόσιοι". Παραθέτουμε στίχους και από το δεύτερο σχεδίασμα:

"Η πρώτη αυγή του φετεινού Μαγιού/ κρέμασε μεγάλες νεκρικές κουρτίνες, / που μαύρισαν τον ήλιο, / και σώπασαν τα φλώρια στη ροδιά, / καθώς ήρθαν του Χάρου τα καμιόνια, / (... ) / γεμάτα αγαπημένα κι άγνωστα παιδιά, / που ζητωκραύγαζαν ορθά και τραγουδούσαν. / (... ) /.

"Βάψατε τους δρόμους με τις καρδιές σας. / Ηρθε το περιστέρι απ' το χωριό, / βάφτισε τα ξανθά του πόδια/ στο χαντάκι που στράγγισαν τα νιάτα σας, / κόκκινο θα γυρίσει πριν από τον ταχυδρόμο. / Χάθηκε κ' η γριούλα που κίνησε νύχτα/ να ψηλαφήσει τα σύνορα της Αθήνας/ να βρει ένα κομμάτι ρούχο σας στη λεωφόρο, / σκισμένο με τα δόντια σας και πεταμένο για σημάδι. / (... ) /.

"Σεις έχετε κιόλας σμίξει με τ' αδέρφια σας, / (... ) / τ' άλογα καβαλικέψατε του ρήγα ήλιου/ πάνω απ' τη θάλασσα των παραμυθιών/ (... ) / παιδιά με τ' ανοιχτόστηθα πουκάμισα/ αυριανά μας αγάλματα. / (... ) ".

ΣΟΦΙΑ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗ - ΠΑΠΑΔΑΚΗ: "Θυσιαστήριο της Λευτεριάς"

"Εν' άλσος, που των δέντρων τα φύλλα/ φωλιές γι' αηδόνια μόνο είχαν φουντώσει, / θανάτου κάθε τόσο ανατριχίλα/ το συνταράζει, πριν να ξημερώσει. /

"Ορθρος βαθύς. Βουβή μια συνοδεία, / λεβέντικα κορμιά αλυσοδεμένα, / από τον ύπνο ξάφνου σηκωμένα, / βαδίζουν τη στερνή τους την πορεία. /

"Λεβέντες που δεν είχαν άλλο κρίμα/ παρά της λευτεριάς τη φλόγα εντός τους, / κι ήτανε φως το κάθε αγνό τους βήμα/ και δικαιοσύνη ο πόθος ο κρυφός τους. / (... )

"Μακάβρια τη γαλήνη ομοβροντία/ από ντουφέκια βάρβαρα ταράζει. / Τινάζεται απ' τον ύπνο η συνοικία. / Κι ω! ξέρει τι σημαίνει και στενάζει. /

"Σε λίγο σ' ένα κάρο βιαστικά, / απάνω στόνα τ' άλλο σωριασμένα, / διαβαίνουν τα κορμιά τα ηρωικά, / απ' της αυγής το φως νεκρολουσμένα. /

"Κι όταν προβάλλει η μέρα, ξεχωρίζει/ κάθε διαβάτης με θολό το βλέμμα, / μια πορφυρή γραμμή που αχνοστολίζει/ το μονοπάτι με ρανίδες αίμα. / (... ) ".

ΚΛΕΑΡΕΤΗ ΔΙΠΛΑ - ΜΑΛΑΜΟΥ: "Καισαριανή"

"Της Κατοχής η φυλακή γκρεμίστηκε! / Στ' ανάθεμα οι λαχτάρες της σειρήνας! / Φλόγες ζωής στους δρόμους ξεχυθήκανε/ οι νέοι κι οι κοπέλες της Αθήνας. (... )

"Κι όπως διαβαίνουν μπρος στο Σκοπευτήριο/ το θρυλικό - η ώρα ανατριχιάζει - / ξάφνου λεβέντης απ' το χώμα ορθώνεται, / βαθιά η καρδιά των νέων τρεμουλιάζει. /

"Καθώς θωρούν το παληκάρι της Αντίστασης/ μ' ένα τριαντάφυλλο άλικο, βαλμένο/ στο στήθος του, που ο γερμανός του κάρφωσε, / στο στήθος το ντουφεκισμένο... /

"Μπρος στο τρανό της Λεβεντιάς Θυσιαστήριο/ το ματωμένο παληκάρι προβοδάει/ με κοίταμα γαλήνιο και περήφανο/ τη Λευτεριά που με τους νιους περνάει".

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ: "Σκοπευτήριο Καισαριανής"

"Εδώ πέσαμε. Παιδιά του λαού. Γνωρίζετε γιατί. / Γυμνοί: κατάσαρκα φορώντας τις σημαίες - / η Ελλάδα τις έραψε με ουρανό και άσπρο κάμποτο. / Ακούσατε τις ομοβροντίες στα μυστικόφωτα αττικά χαράματα. /

"Είδατε τα πουλιά που πέταξαν αντίθετα στις σφαίρες/ αγγίζοντας με τα φτερά τους τον ανατέλλοντα πυρφόρον. / Είδατε τα παράθυρα της γειτονιάς ν' ανοίγουν στο μέλλον. Εμείς/ μερτικό δε ζητήσαμε. Τίποτα. Μόνον/ θυμηθείτε το: αν η ελευθερία/ δε βαδίσει στα χνάρια του αίματός μας, / εδώ θα μας σκοτώνουν κάθε μέρα. Γειά σας".

Αρ. Ελ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ