ΜΟΣΧΑ (Ανταπόκριση ΒΛ. ΜΑΣΙΝ). -

Οι Πρόεδροι της Ρωσίας Μπορίς Γιέλτσιν και της Λευκορωσίας Αλεξάντρ Λουκασένκο υπέγραψαν χτες στο Κρεμλίνο τα ντοκουμέντα για τη δημιουργία της Ενωσης των δυο κρατών: συμφωνία Ρωσίας - Λευκορωσίας, Καταστατικό Χάρτη της Ενωσης και μνημόνιο για τη συζήτηση και την υιοθέτηση του Καταστατικού Χάρτη. Σχετικά μ' αυτό, ο Καταστατικός Χάρτης θα τεθεί σε δημόσια συζήτηση και έγκριση των πολιτών των δυο χωρών που θα διαρκέσει έως τις 15 Μάη. Επομένως, ανακηρύχθηκε, αλλά δε δημιουργήθηκε η Ενωση Ρωσίας - Λευκορωσίας. Το περιεχόμενο του σύντομου κειμένου, που υπέγραψαν οι δύο ηγέτες, δεν έχει γίνει ακόμα γνωστό. Είναι, ωστόσο, γεγονός ότι διαφέρει από το αρχικό σχέδιο συμφωνίας 17 σελίδων, που προέβλεπε την πορεία προς μια συνομοσπονδιακή ένωση των δύο κρατών, τον συντονισμό των δύο χωρών σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, οικονομίας και άμυνας, χωρίς να προβλέπει τη συγχώνευσή τους σ' ένα ενιαίο κράτος.

Μετά την τελετή υπογραφής των ντοκουμέντων, ο Λουκασένκο δήλωσε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στην προσέγγιση Ρωσίας - Λευκορωσίας, διότι "πρόκειται για συνειδητή επιλογή του λευκορωσικού λαού". Ο δε Γιέλτσιν είπε πως η Ενωση οδηγεί την ολοκλήρωση σε νέο επίπεδο, αλλά σημείωσε ότι δε δημιουργείται ένα ενιαίο κράτος. Σημειώνουμε ότι η εξωτερική εμφάνιση των των δύο Προέδρων κατά την τελετή στο Κρεμλίνο έδειχνε ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από την εξέλιξη της κατάστασης.

Οι "δημοκρατικοί" κύκλοι της Ρωσίας έχουν εξαπολύσει πρωτοφανή εκστρατεία κατά του σχεδίου Συμφωνίας. Εμπνευστές αυτής της εκστρατείας είναι οι Ανατόλι Τσουμπάις και Μπορίς Νεμτσόφ. Τώρα μπορούν να θριαμβολογούν. Οι οπαδοί μιας ολοκληρωμένης Συμφωνίας, μεταξύ τους ο πρωθυπουργός Βίκτορ Τσερνομίρντιν, οι υπουργοί Εξωτερικών Γιεβγκένι Πριμακόφ, Εσωτερικών Ανατόλι Κουλικόφ, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Βαλέρι Σερόφ, δεν κατόρθωσαν να υπερασπιστούν τη θέση τους. Ετσι, λοιπόν, τα βασικά ρωσικά ΜΜΕ με χαρά ανήγγειλαν ότι "ο Γιέλτσιν υποχώρησε στην πίεση των νεαρών δημοκρατών - μεταρρυθμιστών Ανατόλι Τσουμπάις και Μπορίς Νεμτσόφ και η Συμφωνία για τη δημιουργία της Ενωσης μετατράπηκε απλώς σε σ' ένα πρωτόκολλο για τις προθέσεις". Ολα δείχνουν ότι η ομάδα αυτή πέτυχε να πείσει τελικά τον Γιέλτσιν στις 31 Μάρτη. Για να ενημερώσει τον Λουκασένκο για τις αλλαγές στην αρχική Συμφωνία μετέβη στο Μινσκ ο Γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας Ιβάν Ρίμπκιν. Ο Λευκορώσος Πρόεδρος, που, προφανώς, δεν περίμενε ότι ο Γιέλτσιν θα αθετήσει τις υποχρεώσεις του, αναγκάστηκε να μεταβεί επειγόντως την 1 Απρίλη στη Μόσχα και ζήτησε το πρωί χτες, 2 Απρίλη, κατ' ιδίαν συνάντηση με τον Γιέλτσιν. Οπως φαίνεται, η συνάντηση υπήρξε πολύ έντονη και για τους δυο και η τελετή υπογραφής των ντοκουμέντων καθυστέρησε κατά μισή ώρα.

Πρέπει να σημειώσουμε, επίσης, ότι τη στιγμή που στο Κρεμλίνο οι Γιέλτσιν και Λουκασένκο υπέγραφαν τη Συμφωνία, στο κτίριο της Κρατικής Δούμας, ριζοσπάστες - δημοκράτες, οπαδοί των Τσουμπάις - Νεμτσόφ έκαψαν το πορτρέτο του Λουκασένκο και σε μια πικέτα, που κρατούσαν, έγραφαν: "Καλύτερα να γίνει ολοκλήρωση με το ΝΑΤΟ, παρά με τον Λουκασένκο". Είναι ενδεικτικό ότι ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νίκολας Μπερνς, σύμφωνα με τα ρωσικά ΜΜΕ, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ απέχουν από τα άμεσα σχόλια, αλλά χαρακτήρισε το καθεστώς της Λευκορωσίας ως αυταρχικό, δικτατορικό, αντιδημοκρατικό. Συνεπώς, και οι Ρώσοι ψευτοδημοκράτες, και οι υπερπόντιοι προστάτες τους, δεν μπορούν να χωνέψουν το γεγονός ότι ο Λουκασένκο τάσσεται ενεργά κατά των ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων των ΗΠΑ, δε θεωρεί επίτευξη της δημοκρατίας την καταστροφή της ΕΣΣΔ και τάσσεται υπέρ της ενοποίησης των πρώην σοβιετικών Δημοκρατιών, αντιδρά έντονα στην επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς, δε συμφωνεί με την εφαρμογή των καταστροφικών μονεταριστικών μεταρρυθμίσεων στην οικονομία της Λευκορωσίας και έχει την υποστήριξη της συντριπτικής πλειονότητας του λευκορωσικού λαού.

Κατά συνέπεια, η αντιπαράθεση των οπαδών και αντιπάλων της ολοκλήρωσης Ρωσίας - Λευκορωσίας θα συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση. Εξάλλου, η έκβαση αυτής της διαπάλης δεν μπορεί να θεωρηθεί προκαθορισμένη: οι "δημοκράτες" δεν κατόρθωσαν, πάντως, να αποτρέψουν την υπογραφή των ρωσολευκορωσικών ντοκουμέντων.