Ενας χρόνος συμπληρώνεται σήμερα από την κορύφωση της κρίσης στα Ιμια που έφερε για πρώτη φορά, μετά το 1974, την Ελλάδα και την Τουρκία τόσο κοντά στα πρόθυρα του πολέμου. Πρόκειται για ένα γεγονός που αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τους επόμενους μήνες και που οι επιπτώσεις του ακόμα δεν έχουν διαφανεί σε όλη τους την έκταση.

Στις άμεσες συνέπειες της κρίσης των Ιμια είναι η επιβολή ενός καθεστώτος περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας,καθεστώς ...διεθνών υδάτων, στην περιοχή των συγκεκριμένων βραχονησίδων και η προβολή εκ μέρους της Τουρκίας της θεωρίας περί "γκρίζων ζωνών" ευρύτερα στο Αιγαίο. Ο δε απολογισμός είναι τρεις ανθρώπινες ζωές,που αποτελούσαν το πλήρωμα του ελληνικού ελικόπτερου που κατέπεσε στη θαλάσσια περιοχή.

Η κρίση των βραχονησίδων Ιμια επιβεβαίωσε πανηγυρικά την πραγματικότητα της εξάρτησης και της υποτέλειας. Με δεδομένο αυτό, οι χειρισμοί της κυβέρνησης ήταν τουλάχιστον αδιέξοδοι, αν όχι τυχοδιωκτικοί και επικίνδυνοι. Το αποτέλεσμα της προσωρινής έξαρσης της κρίσης είναι γνωστό. Αντί να αποκρούσουμε, ως χώρα, την προκλητική αμφισβήτηση μιας ελληνικής βραχονησίδας, ενός τμήματος του ελληνικού εδάφους, ανοίξαμε το δρόμο για τη συνολική αμφισβήτηση του καθεστώτος στο Αιγαίο και, μάλιστα, αναγορεύσαμε τις ΗΠΑ σε επιδιαιτητές.

Ιστορικό είναι πια το εξευτελιστικό "ευχαριστώ" της υποτέλειας του Κ. Σημίτη που απηύθυνε προς τους Αμερικανούς από το βήμα της Βουλής στις 31 Γενάρη, για τις ...υπηρεσίες που πρόσφεραν. Τις μέρες εκείνες η Βουλή συζητούσε τις προγραμματικές δηλώσεις της πρώτης κυβέρνησης Σημίτη, η οποία ακόμα δεν είχε λάβει ψήφο εμπιστοσύνης.

Μετά την κρίση αυτή, η κατάσταση στο Αιγαίο δεν είναι η ίδια με πριν.Οι τουρκικές διεκδικήσεις πέρασαν σε νέα φάση, απέκτησαν χαρακτήρα όχι απλά αμφισβήτησης του υπάρχοντος καθεστώτος, αλλά για πρώτη φορά ανοιχτής εδαφικής διεκδίκησης πέραν των δύο συγκεκριμένων βραχονησίδων σε όλη της έκταση του Αιγαίου. Η Τουρκία ξεκάθαρα πλέον προβάλλει εδαφικές διεκδικήσεις με τη νότα που εξέδωσε στις 29 Δεκεμβρίου 1995,όπου ανέφερε ότι οποιαδήποτε νησιά, νησίδες και βραχονησίδες δεν υπάγονται στη δικαιοδοσία της Ελλάδας με βάση γραπτά κείμενα διεθνών συνθηκών, αυτά είναι υπό αμφισβήτηση.

Λίγο μετά τα Ιμια ακολούθησε η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στη νήσο Γαύδο νότια της Κρήτης. Απώτερος στόχος της τουρκικής πλευράς, με την κάλυψη Αμερικανών και Ευρωπαίων εταίρων, είναι να συρθεί η Ελλάδα σε έναν εφ' όλης της ύλης διάλογο αναθεώρησης των συνόρων στο Αιγαίο.

Το χρονικό της κρίσης είχε προϊστορία ενός μήνα πριν από την κορύφωση, όταν στις 26 Δεκέμβρη 1995 τουρκικό φορτηγό πλοίο προσάραξε στη βραχονησίδα Ιμια και ο Τούρκος πλοίαρχος αρνήθηκε την ελληνική βοήθεια, με τον ισχυρισμό ότι το σκάφος βρίσκεται σε τουρκικά ύδατα. Τελικά, το πλοίο αποκολλήθηκε στις 28 Δεκέμβρη 1995 από ελληνικά ρυμουλκά.

Ομως στις 25 Γενάρη 1996 η τουρκική εφημερίδα "Χουριέτ" φέρνει στη δημοσιότητα το γεγονός, δίνοντας το έναυσμα για την κήρυξη του "πολέμου των σημαιών".Την ίδια μέρα ο δήμαρχος Καλύμνου με άλλους συμπολίτες του πηγαίνει στα Ιμια και υψώνει την ελληνική σημαία.

Στις 28 Γενάρη 1996 Τούρκοι, υποδυόμενοι τους δημοσιογράφους, πήγαν με ελικόπτερο στη βραχονησίδα, αφαίρεσαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική.

Η ελληνική σημαία, κατόπιν άνωθεν εντολής, υψώνεται και πάλι από το πλήρωμα ελληνικού πολεμικού πλοίου.

Την επόμενη μέρα, 29 Γενάρη 1996,η Τουρκία επισημοποίησε την απαίτησή της, ζητώντας με διάβημα την έναρξη διμερούς διαλόγου για τη ρύθμιση του καθεστώτος των βραχονησίδων στο Αιγαίο.

Η κατάσταση οδηγείται σε αδιέξοδο. Μετά από αυτά, ο "πόλεμος των σημαιών" δίνει στις 30 Γενάρη 1996 τη θέση του σε μια πρωτοφανή κινητοποίηση της στρατιωτικής μηχανής Ελλάδας και Τουρκίας.

Στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Καλύμνου βρίσκονταν καθ' όλη τη διάρκεια της κορύφωσης της κρίσης ισχυρές ναυτικές δυνάμεις και από τις δύο χώρες, ενώ κατά διαστήματα πετούσαν και από τις δύο πλευρές μαχητικά αεροσκάφη.

Η κορύφωση της κρίσης ξεκίνησε πριν τα ξημερώματα της 30ής Γενάρη,όταν διαπιστώθηκε ότι τουρκικά πολεμικά πλοία είχαν αποπλεύσει από τις βάσεις τους, στο Αξάζ και τη Σμύρνη, στα απέναντι τουρκικά παράλια. Αμέσως σήμανε συναγερμός στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων στα υπόγεια του υπουργείου Αμυνας και ενημερώθηκαν ο τότε υπουργός Αμυνας Γερ. Αρσένης και ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης.

Στις 7.30 το πρωί της ίδιας μέρας μια τουρκική φρεγάτα παραβίασε τα ελληνικά χωρικά ύδατα με κατεύθυνση τις νησίδες Ιμια και ένα ελικόπτερο απογειώθηκε από αυτήν, με προφανή στόχο να αποβιβάσει εκεί Τούρκους στρατιώτες, πράγμα που τελικά αποτράπηκε.

Οπως έγινε γνωστό εκ των υστέρων, στις 2 μετά τα μεσάνυχτα της 30 προς 31 Γενάρη δέκα περίπου Τούρκοι κομάντος επιβιβάστηκαν στη μία από τις δύο βραχονησίδες, τη μικρή Ιμια.Το γεγονός αυτό τα ελληνικά επιτελεία το πληροφορήθηκαν από ...τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης στις 3.30 περίπου το πρωί.

Πέρασαν δύο ώρες, όταν στις 5.30 π.μ. ελληνικό ελικόπτερο, που σηκώθηκε από τη φρεγάτα "Ναυαρίνο",προσέγγισε τη βραχονησίδα και εντόπισε τους Τούρκους κομάντος. Είναι το μοιραίο ελικόπτερο που, μετά την ολοκλήρωση της αποστολής του και κατά την επιστροφή του στην ελληνική φρεγάτα, κατέπεσε και συνετρίβη στη θάλασσα 2 ν. μίλια βόρεια των Ιμια.

Τρεις αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού είναι το ανθρώπινο "τίμημα" της κρίσης. Πρόκειται για τους: Υποπλοίαρχο Χ. Καραθανάση,34 ετών, υποπλοίαρχο Π. Βλαχάκο,31 ετών και αρχικελευστή Ε. Γιάλοψο,29 ετών.