Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης για απελευθέρωση του πεδίου των τηλεπικοινωνιών σταδιακά, από φέτος ως το 2000 (με απώτερο όριο το 2004 και ορόσημο το 1998), προσελκύει αρκετούς μεγαλοκαρχαρίες της διεθνούς αγοράς, που βλέπουν μεγάλες ευκαιρίες να παρουσιάζονται, ως μάννα εξ ουρανού. Το τυπικότερο των παραδειγμάτων είναι η κοινοπραξία με το όνομα "Ερμής", που σχεδιάζει να κυριαρχήσει στις υπερεθνικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες στην Ευρώπη, αρχίζοντας κιόλας από το τρέχον έτος.

Ο θεωρούμενος ως ιδιαίτερα ικανός Ζαν Λέμπερ, πρώην στέλεχος της ΑΤ&Τ, δεν κλήθηκε τυχαία, πριν ένα χρόνο, να αναλάβει τη διεύθυνση μιας νέας τηλεπικοινωνιακής εταιρίας-συμμαχίας, με το όνομα Hermes Europe Railtel.Οι στόχοι που καλείται να εκπληρώσει - με κάθε τρόπο - διόλου αμελητέοι είναι. Η εταιρία την οποία διευθύνει θα πρέπει να εξακοντιστεί, από το μηδέν, σε πωλήσεις ύψους 1 δισ. δολαρίων και 5% του όγκου των υπερεθνικών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στην Ευρώπη το 2004.

Τι, όμως, είναι ο "Ερμής" και σε ποιο πεδίο θα δραστηριοποιηθεί με τόσο υψηλές προσδοκίες; Η εταιρία αποτελεί συμμαχία μεταξύ της αμερικανικής Global Telesystems και ενός κονσόρτσιουμ 11 ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών εταιριών, που θα δημιουργήσουν ένα δίκτυο τηλεπικοινωνιών με οπτικές ίνες κατά μήκος της Ευρώπης. Σκοπεύει, δε, να παράσχει φθηνότατες διεθνείς τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, υψηλής ποιότητας και ταχύτητας, ανταγωνιζόμενη τους - κρατικούς στην πλειοψηφία τους - τηλεπικοινωνιακούς οργανισμούς της Ευρώπης.

Ολα αυτά ήταν περίπου αδιάφορα το 1990, όταν ιδρυόταν ο "Ερμής". Εως ότου στο επιχειρηματικό αυτό στοίχημα πόνταρε ο διαβόητος Τζορτζ Σόρος, η αμερικανική "Morgan Stanley" και άλλα ισχυρά επενδυτικά κεφάλαια. Το παιχνίδι, αυτομάτως, χόντρυνε.

Τα πλεονεκτήματα του "Ερμή", όταν θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία, δείχνουν τρομακτικά. Οι δυνατότητες της τεχνολογίας, σημείωνε ο Λέμπερ στο αμερικανικό περιοδικό "Business Week", θα του επιτρέψουν να "τρέξει" μια επιχείρηση 1 δισ. δολαρίων με προσωπικό 200 ανθρώπων. Το κονσόρτσιουμ των 11 ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων - συμπεριλαμβανομένων του γαλλικού, του γερμανικού, του βρετανικού, του ολλανδικού και του ιταλικού εθνικού σιδηροδρόμου - διαθέτουν από κοινού δίκτυα συγκοινωνιών που τους επιτρέπουν να έχουν πρόσβαση σε σχεδόν όλες τις μεγάλες πόλεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο, πλεονέκτημα που ουδεμία τηλεπικοινωνιακή εταιρία της Ευρώπης μπορεί να ανταγωνιστεί.

Με κόστος 1,2 δισ. δολαρίων, ο "Ερμής" θα δημιουργήσει ένα δίκτυο καλωδίων οπτικών ινών κατά μήκος της Ευρώπης. Τηλεπικοινωνιακό δίκτυο, που θα ελέγχεται από ηλεκτρονικό υπολογιστή, στα κεντρικά της εταιρίας, στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με τα σχέδια των ιθυνόντων της, η εταιρία θα μπορεί μέσω αυτού να παρέχει τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες με πολύ υψηλότερες προδιαγραφές ποιότητας και κατά πολύ φθηνότερες από αυτές των υπαρχόντων ευρωπαϊκών οργανισμών. Θα νοικιάζει τις γραμμές του σε άλλους τηλεπικοινωνιακούς οργανισμούς, που θα βρίσκονται σε ανάγκη φθηνότερων υπεραστικών και υπερεθνικών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, όπως για παράδειγμα στις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας. Θα υπερφαλαγγίζει τα δύσκαμπτα τιμολόγια των σημερινών τηλεπικοινωνιακών οργανισμών. Και, εν κατακλείδι, θα εμπλακεί στην παροχή υπηρεσιών και τομέων, όπως τα πολυμέσα (multimedia), οι υπηρεσίες Internet και τα "κλειστά" εταιρικά δίκτυα.

Ο Λέμπερ διαπραγματεύεται με δύο διεθνείς τηλεπικοινωνιακές εταιρίες, προκειμένου ο "Ερμής" να αποκτήσει συνδέσεις σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα, πάντως, με τα μεσοπρόθεσμα σχέδιά της εταιρίας, "δε θα εμπλακεί στον ανταγωνισμό στις εγχώριες αγορές".

Η θεωρία θα γίνει πράξη την 1η Ιούλη, όταν ο "Ερμής" θα αρχίσει να παρέχει υπηρεσίες σε 12 πόλεις σε 5 χώρες, μεταξύ άλλων σε Φρανκφούρτη,Παρίσι και Αμστερνταμ. Η ημερομηνία έναρξης τίθεται πολύ πιο πριν από ό,τι αναμενόταν, χάρη σε μια απόφαση - έκπληξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης να νομιμοποιηθούν τα εναλλακτικά δίκτυα στις διεθνείς κλήσεις, να επιτραπεί δηλαδή ο ανταγωνισμός πριν την έναρξη της απορύθμισης, το 1998. Το δίκτυο του "Ερμή", πάντως, συνολικού μήκους 22.000 χιλιομέτρων, θα έχει τοποθετηθεί εξ ολοκλήρου το 1999.

Ο "Ερμής" πιθανότατα θα έχει βαθύτατη επίδραση στον ανταγωνισμό του τηλεπικοινωνιακού ευρωπαϊκού οικονομικού πεδίου. Κατ' αρχάς, θα είναι η "κότα που κάνει τα χρυσά αυγά" για τους μετόχους της. Για τους υπόλοιπους, θα είναι κάτι σαν εφιάλτης. Ο, κατά πολλούς ανεξέλεγκτος, τρόπος που εισάγεται στην Ευρώπη ο ανταγωνισμός, τον οποίο χαζοχαρούμενα περιγράφουν με εξιδανικευμένο τρόπο φιλελεύθεροι δημοσιογράφοι και μη, θα σαρώσει σαν τυφώνας τους απροετοίμαστους - ό,τι κι αν λένε οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών - τηλεπικοινωνιακούς οργανισμούς της Ευρώπης. Θα πρέπει να αναμένονται αναδιατάξεις επί αναδιατάξεων, απολύσεις επί απολύσεων, καταστρατηγήσεις επί καταστρατηγήσεων των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Τα σχέδια της Ενωσης για περιορισμό της ανεργίας μάλλον θα προσκρούσουν στην ανάγκη του "downsizing" (περιορισμός κόστους μέσω κύρια της μείωσης του προσωπικού) των ευρωπαϊκών τηλεπικοινωνιακών οργανισμών.

Οι ευρωπαϊκοί τηλεπικοινωνιακοί γίγαντες (με πήλινα πόδια, για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση της... μόδας) υπάρχει η περίπτωση κάποια στιγμή να προλάβουν να αποκτήσουν την τελευταία τεχνολογία για δίκτυα υψηλής ταχύτητας. "Θα ξαναγυρίσουν", προειδοποιεί Βρετανός σύμβουλος επί θεμάτων τηλεπικοινωνιών.

Αλλά και πάλι, οι ιθύνοντες του "Ερμή" δε δείχνουν να νοιάζονται ιδιαίτερα. "Ακόμη κι αν οι τιμές πέσουν, το λειτουργικό μας κόστος παραμένει εξαιρετικά χαμηλό", επιμένει ο Λέμπερ.

Δεν είναι διόλου συμπτωματική, λοιπόν, η εμπλοκή του Τζορτζ Σόρος μέσω τραπεζικών κεφαλαίων στην "Global TeleSystems", την αμερικανική τηλεπικοινωνιακή εταιρία που κατέχει το 50% του "Ερμή", ούτε της - "μπασμένης στο κόλπο" - "Stanley Morgan" και της "Baring Brothers". Παίζουν στα σίγουρα, σε μια δραστηριότητα που θα επιδράσει πολλαπλώς στην ευρωπαϊκή οικονομία...

Μπάμπης ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ