ΜΕ τα πρώτα - πρώτα βήματα που κάνει το κόμμα μας είναι, παρ' όλες τις διώξεις και τους κατατρεγμούς, αισθητή η μαχητική παρουσία, στις εκλογές βουλευτικές και δημοτικές και σε ορισμένες περιπτώσεις σημαντική.

ΜΙΑ «μάχη» τέτοια είναι κι αυτή που έδωσε στη Λάρισα τον Αύγουστο του 1926, που κατέβασε για δήμαρχο τον Νίκο Βαλιανάτο, πρωτοπόρο κομμουνιστή και γραμματέα του Εργατικού Κέντρου της Λάρισας. Στην αναμέτρηση αυτή που έζησε τότε η Λάρισα, το όνομά του έγινε σλόγκαν με την ομοιοκαταληξία: «Νάτος, νάτος ο Βαλιανάτος».

ΜΕΣΑ στη μισοσκότεινη εκκλησία του Αγίου Νικολάου, πλάι στο παγκάρι με τις λαμπάδες είναι καθισμένοι καμιά δεκαριά άνθρωποι γύρω σ' ένα μακρόστενο τραπέζι. Τρεμάμενες φλόγες κεριών τους φωτίζουν τα πρόσωπα. Οσο προχωράει η ώρα κι η δουλιά που κάνουνε, τόσο και πιο πολύ σοβαρεύουν και τα πρόσωπα και τα πράγματα.

«Ο ΚΥΡΙΟΣ Πρωτοδίκης της Εφορευτικής Επιτροπής βουτάει κάθε τόσο το χέρι μέσα από την ανοιγμένη κάλπη και βγάζει ψηφοδέλτια. Ο γραμματέας τα ξεδιπλώνει και διαβάζει. Οι αντιπρόσωποι των υποψηφίων - ένας έμπορος ειδών κιγκαλερίας, ένας φαρμακοποιός κι ένας εργάτης υφαντουργός - σημειώνουν πάνω στα χαρτιά τους τ' αποτελέσματα, που φτάνουν από τα βάθη της κάλπης...».

ΚΑΙ φωναχτά ακούγονται κατά σειρά τα ονόματα: Σάπκας, Αστεριάδης, Βαλιανάτος, Αστεριάδης, Βαλιανάτος, Σάπκας, Βαλιανάτος. Τα πρόσωπα όλο και σκοτεινιάζουν. Οι λαμπάδες έχουν λυγίσει από τη ζέστη... και μάχονται με το γύρω σκοτάδι. Η διαλογή συνεχίζεται: Βαλιανάτος - Σαπκάς - Αστεριάδης - Βαλιανάτος. Το όνομα «Βαλιανάτος» βροντάει καμπανιστό κι ακούγεται σα ριπή πολυβόλου. Εχει πάρει καταπόδι τους δυο αστούς υποψήφιους. Είναι φορές που τους προσπερνά κι άλλες πάλι που τον αφήνουν πίσω αλλά να μ' ένα σάλτο τους έφτασε. Βαλιανάτος, Βαλιανάτος...

«ΚΥΡΙΟΙ - λέει μια στιγμή ο Πρωτοδίκης ξεροκαταπίνοντας - αύριο, όπως δείχνουν τα κουκιά η Λάρισα θα έχει δήμαρχο έναν γουρουνά. Ο έμπορος ειδών κιγκαλερίας σκουπίζει το μέτωπό του, που ιδρώνει συνέχεια σαν αιγινήτικο κανάτι, ο φαρμακοποιός αερίζεται με μια διπλωμένη εφημερίδα... Μονάχα το πρόσωπο του υφαντουργού γελάει εδώ μέσα ετούτη την ώρα. Κι όξω από τα εκλογικά τμήματα, σ' όλη τη Λάρισα, που απόψε ξαγρυπνά, οι τσιφλικάδες, οι βιομήχανοι τα «τρανά καλπάκια» μετράνε μαζί με τα αποτελέσματα, που φτάνουν απ' ολούθε τρανταχτά, και τους χτύπους της καρδιάς τους...

«ΕΚΛΟΓΙΚΟ Τμήμα Παναγίας (Ταμπάκικα) Βαλιανάτος πρώτος, Αη-Σαράντης (Σουφλάρια) Βαλιανάτος πρώτος, Αγιος Κωνσταντίνος Βαλιανάτος - Αστεριάδης παλεύουνε για λίγους ψήφους. Το προεκλογικό σύνθημα του λαού της Λάρισας τυλίγει ξανά τους δρόμους της πολιτείας. Νάτος - νάτος - νάτος Βαλιανάτος!! Γελούν απόψε της φτωχολογιάς τα μάτια. Οι υφαντουργοί, οι καπνεργάτες, οι εργάτες γης, οι καλφάδες, η μαστοράντζα, οι μικρομαγαζάτορες έχουν ψηφίσει μονοκούκι τον αγαπημένο τους υποψήφιο το "Μπάρμπα Νίκο" και καρτερούνε τη νίκη...».

ΜΑ τα τζάκια κι οι εκλογικές στρούγκες των παλιών κομμάτων αγρυπνούνε κι αυτά ετούτη την αυγουστιάτικη νύχτα του 1926. Οχι δε θα αφήσουν το «γουρουνά» να βγει δήμαρχος της Λάρισας. Ολα τα κόλπα της αστικής «δημοκρατίας», νοθεία, διπλοψηφία, εξαγορά τα παίζουνε στα δάχτυλα. Και τα έπαιξαν κι εκείνη τη νύχτα. Οι εφημερίδες της Λάρισας την άλλη μέρα έγραψαν ότι «εξελέγη ο ιατρός κ. Αστεριάδης, υπερτερήσας κατά 40 ψήφους του κομμουνιστή υποψήφιου Ν. Βαλιανάτου».

ΠΟΙΟΣ ήταν αυτός, που αναστάτωσε τους «γαλαζοαίματους» της Λάρισας, τους Ζουζούκηδες, τους Χατζηλαζαραίους, τους Παπαγεωργίου; Και τους λαχτάρισε... Ποιος ήταν αυτός ο «γουρουνάς», όπως τον έλεγαν με μίσος οι τσιφλικάδες, οι τοκογλύφοι, όλοι που διαφέντευαν τη γη... Ποιος ήταν ο «Μπάρμπα Νίκος», όπως τον φώναζε τρυφερά η φτωχολογιά της Λάρισας και του κάμπου.

ΗΤΑΝ ο Νίκος Βαλιανάτος, μια ηρωική μορφή του ΚΚΕ, ο «Γέρος της Βοήθειας» που δέθηκε με τη θεσσαλική γη, την αγροτιά και τα βάσανά της... Πλούσια αγωνιστική δράση που θα τη σφραγίσει με το αίμα του όταν τον Αύγουστο του 1938 θα βρει μαρτυρικό θάνατο στα χέρια των δημίων της 4ης Αυγούστου. Και το βασανισμένο κορμί του θα βρεθεί ριγμένο στους δρόμους της Αθήνας. Αλλά για την αγωνιστική διαδρομή του στη Θεσσαλία και έπειτα στην Αθήνα, ένα ακόμη γραφτό για τον κομμουνιστή πρέπει να συμπληρώσει τη μορφή του γερο - Βαλιανάτου, του «Γέρου της Εργατικής Βοήθειας».

Πηγές:

- Λ.Σ. Νέος Κόσμος - Μηνιάτικο πολιτικό Θεωρητικό περιοδικό, Γενάρης 1967

- Λ. Αρσενίου: Το κίνημα των παλαιών πολεμιστών

- «Επεσαν για τη ζωή», τόμος πρώτος