Σάββατο 24 Δεκέμβρη 2005 - Κυριακή 25 Δεκέμβρη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 3
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Δύο σπουδαίοι δημιουργοί

Εργα των Γ. Μουζιάνη και Γ. Μανουσάκη παρουσιάζει το Μουσείο Μπενάκη

Εργο του Γιώργου Μπουζιάνη
Εργο του Γιώργου Μπουζιάνη
Δύο ενδιαφέρουσες εκθέσεις φιλοξενούνται αυτές τις μέρες στο Μουσείο Μπενάκη. Στο κεντρικό κτίριο της οδού Κουμπάρη, παρουσιάζονται εβδομήντα συνολικά λάδια, υδατογραφίες και σχέδια του Γιώργου Μπουζιάνη (1885-1959). Πρόκειται για τη μεγαλύτερη από το 1977 αναδρομική έκθεση έργων του σημαντικού μας δημιουργού. Το υλικό της προέρχεται από τη συλλογή του Βασίλη Ι. Βαλαμπού. Επί 27 χρόνια, ο Β. Βαλαμπού προσπαθεί να εντοπίσει τις διασπαρμένες δημιουργίες του Γ. Μπουζιάνη και να ανασυστήσει την ενότητα της καλλιτεχνικής του παραγωγής, συγκροτώντας την πλουσιότερη ιδιωτική συλλογή έργων του σπουδαίου ζωγράφου.

Μέσα από τα έργα της έκθεσης, αναδεικνύεται το ιδιαίτερο ζωγραφικό ύφος ενός σημαντικού εκπροσώπου του εξπρεσιονισμού. Ο Μπουζιάνης, μετά από σύντομη θητεία στον ακαδημαϊσμό, στο ρεαλισμό και τον ιμπρεσιονισμό, διαμόρφωσε ένα προσωπικό εξπρεσιονιστικό ιδίωμα, που τον κατέταξε στην ελληνική πρωτοπορία.

Ο Γ. Μπουζιάνης γεννήθηκε στην Αθήνα. Από το Σχολείο Καλών Τεχνών αποφοίτησε το 1906. Την ίδια χρονιά, φεύγει στο Μόναχο για να συνεχίσει τις σπουδές του στην εκεί Ακαδημία. Μέσα από το κέντρο των καλλιτεχνικών ζυμώσεων στο Μόναχο, αν και παρατηρώντας τες από το περιθώριο ως νεοφερμένος, εκδηλώνει με το δικό του τρόπο τη συμμετοχή του στα καλλιτεχνικά δρώμενα. Από το 1910 οι ανησυχίες του αυξάνουν. Ενα έντονο συναίσθημα του ανικανοποίητου θα τον κάνει πιο δυνατό στην προσπάθεια της αναζήτησης της προσωπικής του ζωγραφικής γλώσσας. Στα 1914 προβληματίζεται πάνω στην απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής, με προσωπογραφίες που άλλοτε είναι πιο παραδοσιακές κι άλλοτε έχουν πειραματισμούς και αναζητήσεις νέων δρόμων απεικόνισης.

Στο διάστημα των χρόνων 1920-1929, η παραγωγή έργων εντείνεται και η αποδοχή που θα γνωρίσει ο Μπουζιάνης είναι η μεγαλύτερη της καριέρας του. Οι ανθρώπινες μορφές και τα τοπία «κείτονται» μέσα σε μια χρωματική έκρηξη, ενώ οι μορφές μοιάζουν περισσότερο να ρέουν προς μια καθοριστική για τον καλλιτέχνη μεταμόρφωση, που γίνεται σχεδόν στιγμιαία. Στην περίοδο από το 1929 έως το 1932 τον βρίσκουμε στο Παρίσι. Ο ίδιος χαρακτήρισε τα χρόνια αυτά ως «Υγρή περίοδο». Από αυτή την εποχή έχουμε και το περίφημο «Τετράδιο με τους Αφορισμούς», που είναι κατ' ουσίαν ένας τεράστιος όγκος επιστολών, γραπτών σημειώσεων και ποιημάτων του, όπου εκεί βρίσκει κανείς και μια σπουδαία ιστορική μαρτυρία με αναφορές στο έργο πολλών μεγάλων ζωγράφων.

Εργο του Γιώργου Μανουσάκη
Εργο του Γιώργου Μανουσάκη
Η περίοδος του Παρισιού αποτελεί και τη μεταβατική φάση του καλλιτέχνη από τη Γερμανία στην Ελλάδα, όπου θα επιστρέψει το 1934. Στη Γερμανία έχει ήδη επικρατήσει το ναζιστικό καθεστώς, γεγονός που συνέτεινε στην επιστροφή του καλλιτέχνη στην Ελλάδα, μετά από 27 χρόνια απουσίας. Στην Ελλάδα, ο Γ. Μπουζιάνης θα αντιμετωπίσει τον αποκλεισμό και την άρνηση του ελληνικού καλλιτεχνικού κύκλου και, κυρίως, μιας μεγάλης μερίδας τεχνοκριτικών της εποχής του.

«Παιδί πρέπει να μείνει κανείς σε όλη του τη ζωή, γιατί παιδί είδε για πρώτη φορά το φως», σημείωνε ο Γ. Μπουζιάνης. «Δε με ενδιαφέρουν οι ωραίες γυναίκες. Η άσχημη έχει πολύ περισσότερη έκφραση, ενδιαφέρον και προσωπικότητα. Ενας ζωγράφος που εκτιμώ πολύ λέει ότι, όταν μια γυναίκα είναι ωραία, αυτός την κάνει ακόμα πιο ωραία, την περιβάλλει με όνειρο, δε χορταίνει ομορφιά. Εγώ μπορώ να πω, δε χορταίνω ασχήμια. Ο άνθρωπος, το ζώο, το αντικείμενο, τα πάντα ξέρουν να μιλάνε σε κείνον που ξέρει να τα ακούει».

Την έκθεση (διάρκεια έως τις 5/2), συνοδεύει καλαίσθητος κατάλογος (εκδόσεις «Αδάμ»), ο οποίος περιλαμβάνει φωτογραφίες, βιβλιογραφική τεκμηρίωση των έργων και κείμενα των: Α. Δεληβοριά, Β. Βαλαμπού, Χρ. Μπότσογλου και Σ. Παπά. Στο πλαίσιο της παρουσίασης, πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ καθημερινά (2 μμ.) προβάλλεται στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, η ταινία «Γιώργος Μπουζιάνης» σε σκηνοθεσία Κώστα Μαχαίρα, από την εκπομπή «Παρασκήνιο».

Ο ζωγράφος Γ. Μανουσάκης

Αφιερωμένη στον Γιώργο Μανουσάκη (1914 - 2003), είναι η έκθεση που διοργανώνει το Μουσείο Μπενάκη στο νέο του κτίριο (Πειραιώς 138, Γκάζι), αλλά και η έκδοση της Εμπορικής Τράπεζας, «Ο ζωγράφος Γιώργος Μανουσάκης». Η έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 8/1, περιλαμβάνει 100 περίπου έργα του καλλιτέχνη, αντιπροσωπευτικές δημιουργίες της μακρόχρονης εικαστικής του πορείας, τα οποία κατανέμονται σε τέσσερις θεματικές ενότητες: Εικόνες του ελληνικού χώρου, νεκρές φύσεις, ανθρώπινες μορφές, σχέδια και σκίτσα.

Στο βιβλίο σκιαγραφείται η μακρόχρονη καλλιτεχνική πορεία του Γ. Μανουσάκη και διερευνάται η συμβολή του στην εξέλιξη της ελληνικής ζωγραφικής μετά το 1930. Με περιεκτικά κείμενα της Αγγελικής Κόκκου και της Μυρτώς Κουμβακάλη και πλούσια εικονογράφηση, παρουσιάζεται το σημαντικό και ποικίλο έργο του - ζωγραφική, χαρακτική, διακοσμήσεις εσωτερικών χώρων, αφίσες και τουριστικά έντυπα, βιβλία και καλλιτεχνικά ημερολόγια, καθώς και οι πάρεργες απασχολήσεις του, όπως η φωτογραφία, ο κινηματογράφος, η βοτανολογία κ.ά.

Ο Γ. Μανουσάκης συγκαταλέγεται στους συνοδοιπόρους της γενιάς του '30. Ταπεινός και σεμνός μάστορας, φιλοτέχνησε ένα πλούσιο και πολυποίκιλο έργο, ενώ, παράλληλα, εργάστηκε - για τριάντα περίπου χρόνια - στην Εμπορική Τράπεζα, κάνοντας την επιμέλεια των εκδόσεών της. Σημειώνουμε ότι στο Μουσείο Μπενάκη ανήκουν πέντε έργα του Γ. Μανουσάκη, καθώς και τμήμα του φωτογραφικού του αρχείου, τα οποία δώρισε η οικογένεια του καλλιτέχνη.

Ο Γ. Μανουσάκης γεννήθηκε το 1914 και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών με δασκάλους τον Ο. Αργυρό, τον Κ. Παρθένη και τον Γ. Κεφαλληνό. Οι πρώτες ατομικές εκθέσεις του έγιναν στο Ηράκλειο το 1952 και στην Αθήνα το 1957. Ακολούθησαν παρουσιάσεις έργων του σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, έως το τέλος της ζωής του. Τα θέματα των έργων του ποικίλλουν. Στις ακουαρέλες και τα σχέδια, που διακρίνονται για τη φρεσκάδα του σχεδίου και τη χρωματική ευαισθησία τους, ο καλλιτέχνης κατέγραψε σκηνές και απόψεις από την Ελλάδα του 20ού αιώνα. Τον συγκινούσε επίσης ο κόσμος της φύσης και τα αντικείμενα, τα οποία προσπάθησε να αποδώσει με διαφορετικές τεχνοτροπίες και διαφορετικά υλικά, ακουαρέλες, τέμπερες, λάδια ή αυγοτέμπερες. Παράλληλα, ο Γ. Μανουσάκης ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη χαρακτική και τη λιθογραφία. Το 1995 η Ακαδημία Αθηνών τον τίμησε με αριστείο για την προσφορά του στην ελληνική ζωγραφική.


Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ