Μιλώντας για το χαρακτήρα των ΕΔ, το ζήτημα αυτό βρίσκεται σε ευθεία σχέση με τον προσανατολισμό τους, σύμφωνα με τις επιδιώξεις των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων του Ευρωατλαντικού Συμφώνου. Μάλιστα, αυτός ο προσανατολισμός προεκτείνεται και πέρα από το συλλογικό ΝΑΤΟικό στρατόπεδο, στις διμερείς λεόντειες συμφωνίες Ελλάδας - ΗΠΑ. Αυτές οι επιλογές δομήθηκαν στις μετεμφυλιοπολεμικές συνθήκες υποταγής της Ελλάδας στην αγγλο-αμερικάνικη κυριαρχία.

Οσον αφορά τον προσανατολισμό των ΕΔ, η πρώτη πράξη του καθορίστηκε από το γενεσιουργό τους χαρακτήρα ως εμφυλιοπολεμική δύναμη υποταγμένη και καθοδηγούμενη από την παλατιανή καμαρίλα, τους αντιδραστικούς πολιτικούς σχηματισμούς και τα κάθε λογής αντιλαϊκά κρατικά και παρακρατικά μορφώματα. Το απόγειό τους ήταν η δικτατορία του 1967. Η δεύτερη πράξη του προσανατολισμού τους είναι η δημιουργία μισθοφορικών μονάδων προσανατολισμένων στη συμμετοχή τους στις ιμπεριαλιστικές δραστηριότητες των ισχυρών καπιταλιστικών κρατών. Οπως στην πρώτη πράξη, ο προσανατολισμός τους καθορίζεται από τον κοινωνικά ανεξέλεγκτο χαρακτήρα τους κι από την ανατροπή βασικών πατριωτικών αξιών. Ετσι, στο γενικότερο πλαίσιο συμμετοχής στις δραστηριότητες του ΝΑΤΟ, οι ελληνικές ΕΔ αυξάνουν τον επιθετικό τους χαρακτήρα έστω και περιορισμένο στους μισθοφόρους και στους σχετικά δεύτερους ΝΑΤΟικούς ρόλους, από τους οποίους κατ' ουσία εξαρτάται κι ο χαρακτήρας των εξοπλισμών τους.