Τραυματισμένος Σομαλός έφηβος από τα πυρά κυανοκράνων κατά την επέμβαση του '92... |
Από τη δεκαετία του '50 ως περίπου τα μέσα της δεκαετίας του '80 είχαμε, ως επί το πλείστον, τους άοπλους ή ελαφρώς οπλισμένους στρατιώτες των ειρηνευτικών αποστολών του ΟΗΕ που αναπτύσσονταν σε μία χώρα μετά την επίτευξη εκεχειρίας και ειρηνευτικής συμφωνίας και δη με τη συγκατάθεση των άμεσα εμπλεκόμενων πλευρών.
Το τέλος της πρώην ΕΣΣΔ, άνοιξε, τη δεκαετία του '90 (οπότε εγκρίθηκαν τουλάχιστον 40 αποστολές κυανόκρανων...), τον «ασκό του Αιόλου»... Η αλλαγή του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων προκάλεσε μία σειρά αλυσιδωτών εξελίξεων μεταμορφώνοντας τον έως τότε (τηρουμένων των δεδομένων...) πιο «ισορροπημένο» ΟΗΕ σε ένα διεθνές όργανο επεμβάσεων σε διάφορα σημεία του πλανήτη.
Η αρχή έγινε με τον «εμπλουτισμό» της στρατιάς των κυανοκράνων... Πλέον προέρχονταν από χώρες που ως τότε δεν τολμούσαν να έχουν παρουσία σε διεθνείς κρίσεις (π.χ. Ιαπωνία, Γερμανία). Επιπλέον, αναπτύσσονταν χωρίς την αλλοτινή προϋπόθεση μίας συμφωνίας εκεχειρίας ή ειρηνευτικής συνθήκης και δίχως τη συγκατάθεση όλων των εγχώριων αντιτιθέμενων πλευρών (βλέπε πρώην Γιουγκοσλαβία το διάστημα 1992-1995, Σομαλία το 1992-93). Σε αρκετές περιπτώσεις, τα Ηνωμένα Εθνη (π.χ. αμερικανοβρετανικές επιθέσεις στον Περσικό από αρχές ως τέλη δεκαετίας '90) παρείχαν ουσιαστικά άλλοθι ή επίχρισμα «διεθνούς νομοτυπίας» για υπό αμερικανικής ηγεσίας επιχειρήσεις με διάφορα προσχήματα (π.χ. «ανθρωπιστικά» όπως στην Αϊτή το 1993 και σήμερα...).
Associated Press |
Πυρ στο ψαχνό ρίχνουν οι Βραζιλιάνοι κυανόκρανοι στην Αϊτή... |
Το τελευταίο, πιο κομβικό, σημείο για τα Ηνωμένα Εθνη ήρθε την άνοιξη του 2003 οπότε οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις (κύρια μεταξύ μελών της ΕΕ και ΗΠΑ) εμπόδισαν την έκδοση μίας προσχηματικής συγκατάθεσης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στη δραματικότερη, έως τότε, επέμβαση σε βάρος του ιρακινού λαού... Ο πόλεμος, στη συνέχεια, «ευλογήθηκε» με διάφορους τρόπους, είτε έμμεσα, είτε απροκάλυπτα, με τους πρώην τάχα αντιπολεμικούς «αντιρρησίες» (Γαλλία, Γερμανία) να επιζητούν στη συνέχεια έναν άλλο ρόλο με αντάλλαγμα κομμάτι από την πίτα της «ανοικοδόμησης»...
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, γίνεται πιο ξεκάθαρο, πως ο λεγόμενος «γίγαντας με τα πήλινα πόδια» δεν μπορεί πλέον ούτε καν «εικονικά» να υπερασπίσει το παραμικρό ίχνος της χαμένης (από καιρό...) τιμής της «διεθνούς έννομης τάξης». Κυρίως γιατί έχει μετατραπεί σε (πότε πρόθυμα, πότε απρόθυμα...) «ακόλουθο» των επεμβάσεων ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ και άλλων περιφερειακών οργανισμών, ιδιαίτερα όταν οι «επιχειρήσεις» των τελευταίων καρκινοβατούν...
Σήμερα, μέσα της δεκαετίας του 2000, οι κυανόκρανοι (με τρανταχτές περιπτώσεις τις επιχειρήσεις του ΟΗΕ στην Αφρική, που είναι και οι περισσότερες στην υφήλιο) και βαριά οπλισμένοι είναι και εμπλέκονται σε πολύ πιο σύνθετες αποστολές...
Π.χ., ο Ολλανδός στρατηγός Πάτρικ Κάμαερτ, διοικητής της αποστολής 16.500 κυανοκράνων στη βορειοανατολική επαρχία Ιτούρι αλλά και στο Κίβου της ΛΔ Κονγκό (MONUC) υπερηφανευόταν, σε συνέντευξή του στο «Ασοσιέιτεντ Πρες» (19/6), ότι οι κυανόκρανοι εμπλέκονται «πλέον και σε επιχειρήσεις συλλογής ευαίσθητων πληροφοριών» σε σχέση με τις δραστηριότητες ενόπλων δυνάμεων, έχοντας στη διάθεσή τους κάθε τεχνολογική δυνατότητα... Ο Ολλανδός στρατηγός δε, σχολίασε τις αμφιλεγόμενες επιχειρήσεις κυανόκρανων στην επαρχία Ιτούρι κατά ένοπλων κογκολέζικων οργανώσεων, στις αρχές του περασμένου Μάρτη. Η αιματηρή αντεπίθεση των κυανοκράνων ήταν πρακτικά η οργανωμένη απάντησή τους στη φονική ενέδρα που στήθηκε σε βάρος τους στις 25 Φλεβάρη με αποτέλεσμα το θάνατο 9 κυανοκράνων και τον τραυματισμό πολλών άλλων (κυρίως από χώρες της Νότιας Ασίας). Το Μάρτη, λοιπόν, οι κυανόκρανοι της αποστολής στη ΛΔ Κονγκό επιτέθηκαν σε βάσεις ενόπλων των φυλών Χέμα και Χέντου χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα «ρίψη απειλητικών πυρών» με αποτέλεσμα το θάνατο αρκετών ανθρώπων, όχι μόνον ενόπλων, αλλά και αμάχων. Σε αντίθεση με τους κυανόκρανους της δεκαετίας του '50, οι «κυανόκρανοι του 2005 στο Ιτούρι της ΛΔ Κονγκό, όχι μόνον απάντησαν με συντονισμένα πυρά αλλά είχαν και τη διευκόλυνση στρατιωτικών ελικοπτέρων εξοπλισμένων με πυροβόλα που... καθοδηγούσαν τις κινήσεις τους»!
Αρκετά διεθνή ΜΜΕ μίλησαν τότε (μάλλον όχι άδικα...) για επιχειρήσεις αντεκδίκησης των κυανοκράνων στο Ιτούρι της ΛΔ Κονγκό. Ομως, ο «εκσυγχρονισμός» των σημερινών κυανοκράνων στη ΛΔ Κονγκό δεν εμπόδισε νέες, εναντίον τους επιθέσεις (ιδιαίτερα κατά το δίμηνο Μάη - Ιούνη)...
Σήμερα, ο ΟΗΕ διατηρεί περίπου 17 αποστολές κυανοκράνων σε ισάριθμες χώρες του πλανήτη με τη συμμετοχή άνω των 67.000 στρατιωτών. Θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως ο αριθμός και οι αρμοδιότητές τους θα αυξηθεί περισσότερο τα επόμενα χρόνια... Και είναι σίγουρο πως ο ρόλος που θα κληθούν να παίξουν θα είναι ενδεχομένως ακόμη «δυναμικότερος». Οι συζητήσεις στα Ηνωμένα Εθνη, αυτόν τον καιρό, επεκτείνονται πολύ πιο πέρα απ' τη δυνατότητα των κυανοκράνων να απαντούν συντονισμένα σε εχθρικά πυρά. Αρκετά κέντρα εξουσίας (ιδιαίτερα στις ΗΠΑ) ασκούν έντονες πιέσεις προκειμένου οι κυανόκρανοι να «επιλύουν» συρράξεις... εξαπολύοντας ουσιαστικά πόλεμο στα θέατρα των συγκρούσεων... Αλλες δυνάμεις (π.χ. Κίνα) διαφωνούν με τη χορήγηση ακόμη περισσότερων εξουσιών στους κυανόκρανους, θεωρώντας πως οι σημερινές αναφορές της Χάρτας του ΟΗΕ και των αποφάσεων θεσμικών οργάνων του Οργανισμού αρκούν για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις κρίσεις...