Μέρος 3ο

Με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από τη νίκη του Βιετνάμ στον πόλεμο εναντίον της ιμπεριαλιστικής πολεμικής μηχανής των ΗΠΑ, δημοσιεύουμε το επόμενο μέρος της προσωπικής μαρτυρίας του Κώστα Σαραντίδη, ή Nguyen Van Lap, ενός ανθρώπου που μπορεί να χαρακτηριστεί «ζωντανή ιστορία». Το 1946, ο 18χρονος νέος που είχε βρεθεί στο Βιετνάμ με τη «Λεγεώνα των Ξένων» περνά στο βιετναμέζικο αντάρτικο, «βαπτίζεται» αντάρτης, πολεμά στο πλάι του λαού της χώρας που υφίσταται τις ιμπεριαλιστικές θηριωδίες των Γάλλων -τότε. Οπως εξομολογείται στο δεύτερο μέρος της αφήγησής του, που δημοσιεύτηκε χτες, κατάφερε να ρίξει ένα γαλλικό αεροπλάνο μ' ένα οπλοπολυβόλο. Και συνεχίζει να μάχεται...

«Μέχρι το 1952 ήμουν στο στρατό. Πολεμούσα, σε διάφορα μέτωπα. Το '52 είχα την τύχη να κάνω δύο ταξίδια από νότο στο βορρά. Το '50 απελευθερώσαμε τα σύνορα με την Κίνα. Οι λιποτάκτες οι ξένοι, Αφρικανοί και Ευρωπαίοι, ήταν πάρα πολλοί. Η κυβέρνηση είχε προγραμματίσει να τους μετακομίσουν στο βορρά, ώστε από εκεί να μπορέσουν να φύγουν στην Κίνα, να πάνε στη Ρωσία και από εκεί να επαναπατριστούν, ειδικά οι Αφρικανοί. Ηταν Λιβεριανοί, Αλγερινοί. Εγώ είχα αναλάβει δύο αποστολές, η κάθε αποστολή ήταν τρεις μήνες ταξίδι, να πάω και να έρθω. Στη ζούγκλα και στα βουνά. Οταν τελείωσαν οι αποστολές, επιστρέφω στη μάχιμη μονάδα, περνάω τη σχολή αξιωματικών, παίρνω το βαθμό του διμοιρίτη».

«Δεν πρόλαβα να πιάσω νέα υπηρεσία, με καλεί το γενικό επιτελείο στρατού και η κεντρική επιτροπή της πέμπτης ζώνης, περιοχής, συγκεκριμένα ο σύντροφος Κιαν (Chanh), είναι αείμνηστος τώρα, και μου ανέθεσαν να ιδρύσω ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων.

»Μέχρι τότε, αιχμάλωτους είχαμε, φυσικά, αλλά τους είχαμε σχετικά ελεύθερους. Δεν είχαμε "επίσημα" στρατόπεδα. Ανά έναν - δύο, τους αφήναμε στα χωριά. Εκεί ζούσαν, δούλευαν, παντρεύονταν. Μας είπαν, όμως, ότι τα πράγματα αλλάζουν, θα έρθει μια μέρα που θα μας πουν πού είναι οι αιχμάλωτοι. Τι θα τους πούμε τότε, "να πάρουμε αυτόν, που είναι ελεύθερος, παντρεμένος με δυο παιδιά, και να σας τον παραδώσουμε;" Δε θα πάει. Και μου λένε λοιπόν, αναλαμβάνεις να ιδρύσεις στρατόπεδο.

Και όντως, ίδρυσα το στρατόπεδο υπ' αριθμόν 3, του νομού Κουανγκάι (Quang-ngay). Στο στρατόπεδο αυτό, ήταν εκατοντάδες αιχμάλωτοι, Ευρωπαίοι, και Αφρικανοί, και Ασιάτες, Κινέζοι και άλλοι. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ήταν από τη Λεγεώνα των Ξένων. Γερμανοί, Ιταλοί, Βούλγαροι, Ρουμάνοι, Ρώσοι, μια ...αφρόκρεμα των φασιστών. Το '54 έγινε η παράδοση των αιχμαλώτων, ανταλλαγή, τους παραδώσαμε όλους στο Κουινιόν (Quy-nhon), και εγώ επιστρέφω στη μονάδα μου».

«Πήγαμε στο νομό Θανγκχουά (Thanh-hoa), όπου υπήρχε ένα φράγμα, το οποίο το είχαν βομβαρδίσει οι Γάλλοι, το είχαν καταστρέψει. Είχαν προκαλέσει, έτσι, μεγάλη ξηρασία και μεγάλη πείνα. Ηταν αγροτική περιοχή. Εκεί, επί τρεις μήνες, προσπαθούσαμε να προφυλάξουμε τα ζώα, να μην ψοφήσουν, και φυσικά να προφυλάξουμε τους ανθρώπους, από την πείνα και τις ασθένειες. Είχαμε χωριστεί, όλος ο λόχος μου, ανά δύο στρατιώτες σ' ένα σπίτι. Είχαμε υποχρέωση να φροντίσουμε τα ζώα και οι κάτοικοι να μείνουν ζωντανοί. Υπήρξαν μέρες που τρέφονταν μόνο με το ρύζι του λόχου, μαζεύαμε χόρτα, κάναμε σούπα. Επί τρεις μήνες...».

«Παράλληλα, τότε δόθηκε η εντολή, όσοι ήξεραν από θάλασσα και ήθελαν να πάνε για πλοίαρχοι στην Κίνα, να παρουσιαστούν. Κάνω κι εγώ μια αίτηση. Θεσσαλονικός είμαι, θάλασσα έχουμε - να πάρει ο διάολος, να μην πάω κι εγώ; Πλοίαρχος, δε βαριέσαι, κάτι θα μάθουμε, λέω. Τη θάλασσα την ξέρω. Αργησα όμως να πάω στο Ανόι. Οταν παρουσιάστηκα στο γενικό επιτελείο στρατού, ο στρατηγός Νγκουιέν Κι Θαν (Nguyen-Chi Thang) μου λέει, "σύντροφε, λυπάμαι, ήρθες αργά, έφυγαν τα παιδιά, αλλά θα σε στείλω στην αεροπορία". Λέω, "όχι και στην αεροπορία! Στη θάλασσα, ξέρω μπάνιο, στον αέρα τι να κάνω;" Μου λέει, "μη στεναχωριέσαι. Εχουμε άλογα". Πήγα λοιπόν στο αεροδρόμιο του Γιαλάμ (Gia-lam), στην πολιτική αεροπορία, και υπηρετούσαμε τη διεθνή επιτροπή για τον πόλεμο του Βιετνάμ, στην οποία συμμετείχαν η Πολωνία, η Ινδία και ο Καναδάς, με αντιπροσωπείες. Εκτελούσα καθήκοντα οδηγού αυτοκινήτων... Πιλότους είχαμε δύο - τρεις Κινέζους».

«Εκεί ήμουν μέχρι το '55-'56, όταν κάποιος τους είπε ότι μιλάω γερμανικά. Εν τω μεταξύ, έγινε γενική αποστράτευση. 10.000 στρατιώτες έπρεπε να αποστρατευτούν, να πάνε στελέχη σε διάφορες επιχειρήσεις. Αποστρατεύτηκα λοιπόν κι εγώ. Με ζητούσαν, τότε, από δύο υπουργεία. Από το υπουργείο Μεταφορών, σαν οδηγό, επειδή ήμουν και αξιωματικός και υπήρχαν πολλοί Ευρωπαίοι που δούλευαν σαν οδηγοί. Και από το υπουργείο Πολιτισμού, όπου κάποιος τους είχε πει ότι μιλούσα γερμανικά, και χρειάζονταν γερμανόφωνους, διότι είχαν έρθει άνθρωποι από την Ανατολική Γερμανία. Δεν είχαν διερμηνείς, και χρειάζονταν, διότι θα δημιουργούσαν ένα εργοστάσιο, μια εκτυπωτική μονάδα. Μα, λέω, δεν ξέρω καλά γερμανικά, μόνο λίγες λέξεις. Μου απάντησαν, κοντά στην ξέρα, καλό και το χαλάζι. Ετσι πήρα απόσπαση από το στρατό και πήγα διερμηνέας, δούλεψα έτσι δύο χρόνια... Και μετά δούλεψα και σαν ηθοποιός...Υστερα παντρεύτηκα, απόκτησα παιδί... Πήγα στα σύνορα της Κίνας πάλι, σε ένα ανθρακωρυχείο. Πάλι ως οδηγός. Σε ορυχεία τα οποία δεν είναι υπόγεια, είναι επιφανειακά. Τρία μέτρα χώμα, κι ύστερα όλο κάρβουνο. Με τα καλάθια φόρτωναν οι άνθρωποι το κάρβουνο και εμείς το μεταφέραμε. Και το '65, ζήτησα να επιστρέψω στην πατρίδα».

ΑΥΡΙΟ: ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ