«Οι υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, των περιφερειών και των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων έχουν σκοπό την πρόληψη των νόσων, την προαγωγή της υγείας, την ενίσχυση της κοινωνικής ισότητας σε θέματα υγείας και το σχεδιασμό, οργάνωση και ανάπτυξη των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας».

Σε κεντρικό επίπεδο προέβλεπε τη συγκρότηση Κεντρικής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας στο υπουργείο Υγείας (με Διευθύνσεις Δημόσιας Υγιεινής, Υγιεινής Περιβάλλοντος, Αγωγής της Υγείας και Πληροφόρησης) και υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας στην περιφέρεια. Επίσης προέβλεπε - δεν έγιναν ποτέ - Υπηρεσίες σχολικής υγιεινής, εργαστήρια δημόσιας υγείας σε κάθε περιφέρεια και το Ινστιτούτο Ερευνας και Ελέγχου Ποιότητας των υπηρεσιών Υγείας.

Με το Ν.3172/2003 η πολιτεία διατήρησε απλώς τη θεμελιώδη ευθύνη στην προστασία και την προαγωγή της δημόσιας Υγείας και στις «υπηρεσίες και φορείς της Δημόσιας Υγείας». Ο νόμος 3172/03 περιλάμβανε:

• Το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (ΕΣΥΔΥ) - που συγκροτήθηκε για πρώτη φορά και η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας, καθώς και όλες οι άλλες συναφείς υπηρεσίες και συλλογικά όργανα του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας.
• Ολοι οι Οργανισμοί, ανεξάρτητα από τη νομική τους φύση, που υπάγονται στο υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας και έχουν ως καταστατική αρμοδιότητα την προσφορά υπηρεσιών, που συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας της Υγείας.
• Ολες οι Υπηρεσίες των λοιπών υπουργείων, καθώς και οι Οργανισμοί που υπάγονται σε αυτές, ανεξάρτητα από τη νομική τους φύση, προσφέρουν υπηρεσίες με το ίδιο αντικείμενο.
• Ολες οι Υπηρεσίες της Περιφέρειας με το ίδιο αντικείμενο και όλες οι υπηρεσίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που υπάγονται σε αυτή, καθώς και τα ΝΠΔΔ που υπάγονται σε αυτή.
• Το Περιφερειακό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας - που συστήθηκε με τον ίδιο νόμο.
• Φορείς της Δημόσιας Υγείας μπορούν να είναι και μη κυβερνητικές οργανώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, οι οποίες έχουν καταστατική αρμοδιότητα να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας της υγείας.

Με τον ίδιο νόμο το ΠΑΣΟΚ καθόρισε την Εθνική Στρατηγική Δημόσιας Υγείας.

Με το προσχέδιο νόμου της κυβέρνησης της ΝΔ η Δημόσια Υγεία αντιμετωπίζεται ως επένδυση. Στο άρθρο 1 αναφέρεται: «Η Δημόσια Υγεία είναι επένδυση για τη διατήρηση και βελτίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας. Ως Δημόσια Υγεία ορίζεται το σύνολο των επιστημονικά τεκμηριωμένων και οργανωμένων δραστηριοτήτων της πολιτείας και της κοινωνίας που αποβλέπουν στην πρόληψη νοσημάτων, στην προστασία και στην προαγωγή της υγείας όλου του πληθυσμού, στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής και συνολικά στην ευημερία του έθνους».

Η Δημόσια Υγεία, σύμφωνα με το προσχέδιο, ασκείται (άρθρο 4) από την κεντρική και περιφερειακή διοίκηση, την αυτοδιοίκηση, από τις μονάδες υγείας και κοινωνικής φροντίδας, στην κοινότητα και στους χώρους ομαδικής διαβίωσης και εργασίας και γενικά σε κάθε χώρο κοινωνικής δραστηριότητας.

Σύμφωνα με το άρθρο 5 οι υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας παρέχονται από ειδικούς επιστήμονες διαπιστευμένους για το σκοπό αυτό, που ανήκουν στο Σώμα Λειτουργών Δημόσιας Υγείας, στο οποίο συμμετέχουν επιστήμονες από τον ευρύτερο χώρο των επιστημών της υγείας, του περιβάλλοντος, της επικοινωνίας, της εκπαίδευσης, των κοινωνικών και οικονομικών επιστημών.

Οι βασικές οργανωτικές δομές της Δημόσιας Υγείας (άρθρο 9) είναι:

• Η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας, η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας, οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και οι Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού.
• Οι Υπηρεσίες, Οργανισμοί και άλλοι φορείς, ανεξάρτητα από τη νομική τους φύση, που προσφέρουν υπηρεσίες στον τομέα της Δημόσιας Υγείας.
• Οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών και ειδικότερα οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, των οποίων οι δραστηριότητες σχετίζονται με τη Δημόσια Υγεία, καθώς επίσης και οι επιστημονικές εταιρίες και οργανώσεις Δημόσιας Υγείας. Οι επιστημονικές εταιρίες είναι οργανώσεις που τις συστήνουν κατά βάση επαγγελματίες διαφόρων τομέων - ας πούμε πνευμονολόγοι ή καρδιολόγοι - και συνήθως επιχορηγούνται από τις φαρμακευτικές εταιρίες ή άλλους χορηγούς. Τώρα καλούνται να αναλάβουν έργο για τη Δημόσια Υγεία μέσω της συμμετοχής τους στα Δίκτυα Δημόσιας Υγείας (ΔΔΥ) που θεσπίζονται με το άρθρο 13. Ως ΔΔΥ ορίζονται τα εργαστήρια, κλινικές και άλλες μονάδες υγειονομικού ενδιαφέροντος που έχουν ως αντικείμενο την επιτήρηση, έλεγχο και αντιμετώπιση ενός νοσήματος ή παράγοντα κινδύνου ή απειλής με υψηλή προτεραιότητα για τη δημόσια Υγεία.
• Στις δομές Δημόσιας Υγείας περιλαμβάνεται και το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας, που μετατρέπεται σε Ανεξάρτητη Αρχή.

Με το άρθρο 21 «ιδρύεται το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) με τη μετατροπή του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (ΚΕΕΛ) και τη συγχώνευση άλλων υπηρεσιών, κατά το πρότυπο των Centers for Disease Control (CDC) της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ΗΠΑ, ώστε η χώρα να αποκτήσει και επιστημονικό - τεχνολογικό ίδρυμα διαχείρισης και ελέγχου των νοσημάτων», όπως αναφέρεται στο συνοδευτικό σημείωμα του υπουργείου Υγείας. Το CDC (Κέντρο για τον έλεγχο των ασθενειών και την πρόληψη) είναι Ομοσπονδιακό Γραφείο για την προστασία της Υγείας στις ΗΠΑ και στις άλλες χώρες, που «παρέχει αξιόπιστες πληροφορίες για την ενίσχυση των πολιτικών αποφάσεων και την προώθηση της Υγείας μέσα από τη συνεργασία με ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς Υγείας», όπως αναφέρεται στο site του CDC.

Το προσχέδιο προσαρμόζεται σε αυτή τη λογική με την εξής πρόβλεψη: «Οι μονάδες που συμμετέχουν στα ΔΔΥ, υπογράφουν προγραμματική σύμβαση διαρκείας με το ΚΕΕΛΠΝΟ όπου καθορίζονται οι υποχρεώσεις, η χρηματοδότηση και κάθε σχετική λεπτομέρεια». Συμπληρωματικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία αναλαμβάνει το Συντονιστικό Οργανο Τομέα Υγείας (ΣΟΤΥ) που -πέραν των άλλων - συντονίζει «τους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας του ιδιωτικού τομέα».

Ετσι λοιπόν οι μονάδες των ΔΔΥ θα πληρώνονται από το ΚΕΕΛΠΝΟ, ενώ το ΚΕΕΛΠΝΟ θα έχει και «έσοδα από τη διαχείριση κονδυλίων ερευνητικών, αναπτυξιακών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων που προέρχονται από χρηματοδότηση αντίστοιχων προγραμμάτων και αποσκοπούν στην προαγωγή της Δημόσιας Υγείας». Η διαχείριση αυτή γίνεται μέσω Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Ερευνας και Ανάπτυξης (ΕΛΚΕΑ).

Το προσχέδιο του υπουργείου διατηρεί την «Εθνική Στρατηγική για τη Δημόσια Υγεία» και στα πλαίσια αυτά καθορίζεται τετραετές Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ) με δικό του προϋπολογισμό. Η χρηματοδότησή του μετατοπίζεται σε διάφορα... πρόστιμα (!) σύμφωνα με το άρθρο 20, που προβλέπει τη «δημιουργία στο υπουργείο Υγείας ειδικού λογαριασμού Χρηματοδότησης Παρεμβάσεων Δημόσιας Υγείας, στον οποίο και κατατίθενται ποσά ως ποσοστό από την υπάρχουσα φορολογία βλαπτικών για την υγεία παραγόντων (καπνός και οινοπνευματώδη ποτά), καθώς και εσόδων από παραβάσεις δραστηριοτήτων και ενεργειών που σχετίζονται με τη Δημόσια Υγεία (π.χ. παραβάσεις του ΚΟΚ). Τα ποσά του εν λόγω λογαριασμού διατίθενται αποκλειστικά για τους σκοπούς της Δημόσιας Υγείας, σύμφωνα με τις προτεραιότητες που έχει θέσει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης».

Πρόκειται δηλαδή για κονδύλια που τα πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα, γιατί τέτοιοι είναι αυτοί οι φόροι.