Στη διάρκεια της πρόσφατης παρουσίας της στην Ελλάδα είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τη Μανουέλα Μπερναντίνο, υπεύθυνη του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Πορτογαλικού Κομμουνιστικού Κόμματος για πολλές από τις διεθνείς αλλά και εγχώριες εξελίξεις που αφορούν τον πορτογαλικό λαό.

- Ποιο ήταν το κεντρικό σύνθημα του Πορτογαλικού Κομμουνιστικού Κόμματος σε αυτές τις ευρωεκλογές και ποιες είναι οι προσδοκίες σας;

- Αυτές οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν εν μέσω μιας επιθετικής εκστρατείας από την πλευρά του συντηρητικού κυβερνητικού συνασπισμού του πρωθυπουργού Ντουράο Μπαρόσο. Μια καμπάνια που στην ουσία στρέφεται ενάντια στη δημοκρατία, την κοινωνική συνοχή αλλά και ενάντια στην εθνική μας κυριαρχία. Εμείς ελπίζουμε σε αυτές τις εκλογές ο λαός να καταψηφίσει τη δεξιά πολιτική της κυβέρνησης αλλά και τις πολιτικές που πηγάζουν από την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις οποίες επιβάλλουν οι πολυεθνικές και το μεγάλο κεφάλαιο. Αυτή είναι η ουσία του μηνύματός μας, η ταυτόχρονη καταδίκη της κυβέρνησης αλλά και της ΕΕ και η ψήφος στον Ενωμένο Δημοκρατικό Συνασπισμό (CDU), στον οποίο το κόμμα μας συμμετέχει μαζί με τους Πράσινους και ανεξάρτητους.

- Την Πέμπτη βέβαια είχαμε τον αιφνίδιο θάνατο του επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου του Σοσιαλιστικού Κόμματος, του πρώην υπουργού Οικονομικών Σούσα Φράνκο. Ποιες ήταν οι εξελίξεις;

- Εγώ ήμουν ήδη στην Αθήνα όταν συνέβη αυτό. Ηταν μια πραγματική έκπληξη. Ολα τα κόμματα ακύρωσαν τις προεκλογικές τους δραστηριότητες. Το κόμμα μας ακύρωσε όλες τις δημόσιες πρωτοβουλίες του, αλλά σε κάθε περίπτωση όλες οι επαφές μας μέχρι και σήμερα ήταν για να βελτιώσουμε τη θέση του κόμματός μας.

- Ποια ήταν τα θέματα που κυριάρχησαν στην προεκλογική περίοδο και τι επέλεξαν να προβάλλουν τα αστικά κόμματα;

- Το Σοσιαλιστικό Κόμμα αλλά και τα κόμματα της Δεξιάς, οι Σοσιαλδημοκράτες (χριστιανοδημοκράτες) και οι κυβερνητικοί τους εταίροι, το Λαϊκό Κόμμα, επέλεξαν να μην μιλήσουν για την Ευρωπαϊκή Ενωση γιατί δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των πολιτικών τους αφού όλοι τους στηρίζουν τις επιταγές της ΕΕ. Εμείς από την πλευρά μας υπογραμμίσαμε ότι δεν πρέπει να υπάρξει μεγάλη αποχή που είναι σοβαρό πρόβλημα. Επίσης προβάλλαμε το έργο μας στο Ευρωκοινοβούλιο επειδή οι αντιπρόσωποί μας είναι από αυτούς που έχουν δουλέψει περισσότερο εντός της Ευρωβουλής. Και επίσης αποκηρύξαμε τις προσπάθειες δημιουργίας της ομοσπονδιακής ΕΕ που απειλεί την ανεξαρτησία των κρατών σε ό,τι αφορά στις παραγωγικές δυνατότητές τους, στα εργασιακά θέματα και στην υπεράσπιση των δημόσιων υπηρεσιών. Εμείς υπερασπιζόμαστε μια Ευρώπη κυρίαρχων κρατών, μια Ευρώπη δικαίου στην οποία οι εργαζόμενοι θα έχουν δικαίωμα στην εργασία και στην κατάλληλη αμοιβή. Μια Ευρώπη της κοινωνικής ευθύνης και της ειρήνης.

- Είναι ενήμεροι οι Πορτογάλοι για τις σημαντικές εξελίξεις στο Εερωπαϊκό επίπεδο (Ευρωσύνταγμα, Ευρωστρατός) αλλά και για τα προβλήματα που τους αφορούν άμεσα (Σύμφωνο Σταθερότητας) ή μετατράπηκαν αυτές οι εκλογές σε ένα δημοψήφισμα για τη δημοτικότητα της κυβέρνησης;

- Αυτά είναι θέματα για τα οποία το ευρύ κοινό δεν είναι ενημερωμένο και για τα οποία δε μίλησαν πολύ τα αστικά κόμματα στην προεκλογική περίοδο. Για παράδειγμα το Σοσιαλιστικό Κόμμα τον Απρίλη κατέθεσε στο Κοινοβούλιο πρόταση για την αναθεώρηση του Συντάγματος προκειμένου να γίνει αυτό συμβατό με το Ευρωσύνταγμα, ενώ ακόμα δεν ξέρουμε αν θα εγκριθεί αυτό το σχέδιο Συντάγματος της ΕΕ. Εμείς δε διαπραγματευόμαστε την ανεξαρτησία της χώρας μας και θεωρούμε αυτή την πρόταση ένα πολύ σημαντικό λάθος από την πλευρά των σοσιαλιστών και των σοσιαλδημοκρατών. Αλλά όπως και να το κάνουμε δεν ήταν αυτό το επίκεντρο των εκλογών.

- Ποιο είναι το κλίμα στην Πορτογαλία μετά και τις επιθέσεις στη Μαδρίτη, με δεδομένο ότι η κυβέρνηση συμμετέχει στην κατοχή του Ιράκ;

- Προσπαθούν να σπείρουν το φόβο της τρομοκρατίας στο λαό, έτσι ώστε να περιοριστούν οι ελευθερίες. Μιλάνε πολύ για την πιθανότητα ενός χτυπήματος στη διάρκεια του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου που γίνεται στη χώρα μας. Για πρώτη φορά είδα εγώ στους σιδηροδρομικούς σταθμούς και αλλού ένοπλους αστυνομικούς.

- Σε σχέση με αυτό είδαμε πρόσφατα την κυβέρνηση να κατηγορεί το ΚΚΠ ως υπεύθυνο για «ενδεχόμενα προβλήματα ασφάλειας» στη διάρκεια του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, με αφορμή κινητοποιήσεις που προανήγγειλαν εργαζόμενοι στα σώματα ασφαλείας.

- Ο πρωθυπουργός ειδικά τον τελευταίο καιρό διεξάγει μια απροκάλυπτη αντι-κομμουνιστική εκστρατεία. Αυτός ο αντι-κομμουνισμός ήταν ιδιαίτερα έκδηλος στη διάρκεια των εορτασμών για τα τριάντα χρόνια από την Επανάσταση των Γαριφάλων (25^η Απρίλη 1974), όταν και πραγματοποιήθηκαν μεγάλες διαδηλώσεις υπέρ μιας νέας πολιτικής και μιας νέας κυβέρνησης. Στις επίσημες εκδηλώσεις βέβαια γιορτάστηκε η εξέλιξη (evolution) και όχι η επανάσταση (revolution). Η 25^η Απρίλη είναι ωστόσο και σήμερα στο επίκεντρο των διεκδικήσεων του λαού και οι αξίες της αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας μας. Από την άλλη η πολιτική της κυβέρνησης γεννάει μεγάλη δυσαρέσκεια και για αυτό θέλουν, με τη συμβολή και μερίδας των δυνάμεων ασφαλείας, να αποδίδουν οτιδήποτε συμβαίνει στο ΚΚΠ που δήθεν προκαλεί ταραχές. Είναι μια προκλητική στάση που έχει ως σκοπό να αποπροσανατολίσει τον κόσμο.

- Ποιο πιστεύετε ότι είναι το διεθνές μήνυμα της Επανάστασης των Γαριφάλων σήμερα;

- Οι αξίες της Επανάστασης παραμένουν επίκαιρες. Η κατάκτηση της ελευθερίας και της δημοκρατίας, αλλά κυρίως η αλλαγή της δομής της οικονομίας που έγινε άμεσα από τους εργαζόμενους και που επέτρεψε την άμεση βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του λαού, σήμερα που η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη πανευρωπαϊκά παραμένουν εξαιρετικά σημαντικά.

- Πώς κρίνετε την ομόφωνη απόφαση του ΣΑ του ΟΗΕ για τη νομιμοποίηση της κατοχής του Ιράκ;

- Εμείς καταδικάζουμε απερίφραστα όλα τα ψηφίσματα που νομιμοποιούν την κατοχή του Ιράκ και όσους τα στηρίζουν. Εκτιμούμε και υποστηρίζουμε την ένοπλη αντίσταση του λαού του Ιράκ και το δικαίωμά του στην αυτοδιάθεση. Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο και την κατοχή, το κόμμα μας ήταν από την αρχή ενάντιο. Και πάντα κατακρίναμε την κυβέρνηση που συμμετείχε και παραχώρησε τη βάση στις Αζόρες για να γίνει ο πόλεμος. Καταγγείλαμε επίσης την αποστολή τμήματος της εθνοφρουράς στο Ιράκ και ζητούμε την άμεση απόσυρση τους.

- Ας ξαναγυρίσουμε στην Ευρώπη. Ποιες είναι οι βασικές διεκδικήσεις του εργατικού, συνδικαλιστικού κινήματος στην Πορτογαλία;

- Ηδη έχει εγκριθεί ένας καινούριος κώδικας εργασίας που περιορίζει τις συνδικαλιστικές παρεμβάσεις εντός των εταιριών, όπως και το δικαίωμα απεργίας ενώ παράλληλα επιτίθεται και στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Φυσικά απορρίπτουμε αυτό των κώδικα. Βασική διεκδίκηση είναι το δικαίωμα στη δουλιά, μια δουλιά όμως με αξιοπρέπεια. Και πρωταρχικός στόχος είναι η υπεράσπιση των εργαζομένων στη δημόσια διοίκηση επειδή βρίσκονται στο στόχαστρο τον τελευταίο καιρό αλλά και επειδή οι μισθοί εκεί συνήθως καθορίζουν και τους υπόλοιπους. Επίσης αγωνιζόμαστε ενάντια στις επεμβάσεις που γίνονται στο δημόσιο σύστημα υγείας και στο σύστημα ασφάλισης. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και η εφαρμογή μέρους της Στρατηγικής της Λισαβόνας ευθύνονται για τους χαμηλούς μισθούς και τη γενικότερη υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης, και αυτό πρέπει να αντιστραφεί. Θέλουμε κατάργηση ή αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας.

- Ποια είναι η κατάσταση στον αγροτικό τομέα;

- Είναι πραγματικά πολύ άσχημη. Και γι' αυτό ευθύνεται η πολιτική της ΕΕ. Είμαστε ενάντια στην ΚΑΠ που είναι φοβερά άδικη σε ό,τι αφορά την παραγωγή και την ενίσχυση που δίνεται στους αγρότες. Χαρακτηριστικά πρόσφατα καταγγείλαμε τις άδικες επιδοτήσεις για το γάλα των Αζορών, που στην ουσία καταστρέφουν 5.000 ανθρώπους που ζουν από την παραγωγή γάλατος στα ακριτικά αυτά νησιά. Επίσης πρόβλημα υπάρχει και για το κρασί αλλά και με άλλα πορτογαλικά προϊόντα. Γενικά η αγροτική παραγωγή έχει υποστεί σημαντική πτώση, ενώ η διατροφική μας εξάρτηση από την ΕΕ έχει τριπλασιαστεί από τότε που γίναμε μέλη.

- Τέλος τι πρωτοβουλίες προτίθεται να πάρει το ΚΚΠ για την καλύτερη δράση των κομμάτων της Αριστεράς στην Ευρωβουλή;

- Εμείς είμαστε υπέρ μιας ενωτικής λύσης που όμως θα σέβεται την αυτονομία κάθε κόμματος. Υποστηρίζουμε κάθε τι που μπορεί να μας ενώσει σε μια συγκεκριμένη δράση και αξιολογούμε θετικά την εμπειρία που αποκτήσαμε από την ομάδα GUE/NGL του Ευρωκοινοβουλίου. Ευχόμαστε να μπορέσει το γκρουπ να λειτουργήσει και στο μέλλον και πρέπει να συζητήσουμε μετά τις εκλογές πώς να δραστηριοποιήσουμε αυτή την ομάδα. Ο αγώνας σε κάθε χώρα μπορεί να συνεισφέρει στην κοινή δράση στο ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά ο καλύτερος τρόπος για να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα των εργαζόμενων είναι η δράση σε εθνικό επίπεδο.