Aξιωματική... συμπολίτευση
Στις πρώτες κιόλας εκτιμήσεις της για το εκλογικό αποτέλεσμα, με την ανακοίνωσή της που εκδόθηκε την περασμένη Δευτέρα, μια μέρα μετά το κλείσιμο της κάλπης, η ΚΕ του ΚΚΕ σημειώνει:
«Το ΠΑΣΟΚ ως αξιωματική αντιπολίτευση δε θέλει και δεν μπορεί να παίξει το ρόλο αντιπολιτευτικού πόλου υπέρ των λαϊκών συμφερόντων. Αντίθετα, πέρα και ανεξάρτητα από τον ανταγωνισμό του με τη ΝΔ, είναι δεσμευμένο και διατεθειμένο να συναινέσει σε όλες τις στρατηγικές επιλογές της νέας κυβέρνησης στην οικονομία, στην κοινωνική πολιτική, στις διεθνείς σχέσεις».
Υπήρξαν ορισμένοι που, με αρκετή δόση προσποιητής αφέλειας, εμφανίστηκαν την επομένη της ανακοίνωσης της ΚΕ να σχολιάζουν: «Μα καλά, μήπως το ΚΚΕ πάσχει από κάποια κεκτημένη πλην ετεροχρονισμένη αντικυβερνητική ταχύτητα, με αποτέλεσμα να συνεχίζει να κρίνει το ΠΑΣΟΚ σαν κυβέρνηση και όχι ως αντιπολίτευση;»...
***
Ακόμα κι αν δεν υπήρχε η ουσία της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, ακόμα κι αν δεν είχε καταστεί σαφές το στίγμα του κ. Παπανδρέου, τόσο με την ιδιότητά του επί χρόνια ως υπουργού Εξωτερικών όσο και ως επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ κατά την προεκλογική περίοδο, ήρθε η ημέρα αυτών των... μελιστάλαχτων τελετών παράδοσης - παραλαβής των υπουργείων, που ακόμα και σε σημειολογικό επίπεδο η επικύρωση της εκτίμησης του ΚΚΕ υπήρξε πανηγυρική.
Η επιδειχθείσα συναίνεση μεταξύ των «πράσινων» απερχόμενων και των «γαλάζιων» ερχόμενων εκδηλώθηκε με τόσο ακραίο τρόπο, που όσες προσπάθειες έγιναν ώστε αυτό το κλίμα αγάπης, εναγκαλισμών, αλληλοασπασμών κλπ. να αποδοθεί στον περίφημο «πολιτικό πολιτισμό» της εποχής, έπεσαν στο κενό. Αυτή η εικόνα της «βελούδινης εναλλαγής» δεν πρόκειται για εικόνα που απορρέει από τον δήθεν εκπολιτισμό των δικομματικών ηθών. Πρόκειται για μια χαρακτηριστική επίδειξη του πολιτικού συγχρωτισμού του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που μετά το κλείσιμο της κάλπης δεν υπάρχει κανένας λόγος να μένει κρυφός, πολύ περισσότερο που «ο κόσμος το 'χει τούμπανο»...
***
Το ΠΑΣΟΚ της επόμενης μέρας θα είναι ακριβώς ίδιο με εκείνο της προηγούμενης. Για παράδειγμα:
- Ο Χριστοδουλάκης δεν έχει κανένα λόγο να υποκρίνεται ότι «τσακώνεται» με τον Αλογοσκούφη. Αν υποδυόταν τον αντιπολιτευόμενο έναντι στο διάδοχό του, αυτόματα θα βρισκόταν αντιμέτωπος με το εξής παράδοξο: Να αντιπολιτεύεται τον... εαυτό του! Αλλωστε, όταν οι εργάτες θα ζητήσουν αυξήσεις, ο Αλογοσκούφης έχει έτοιμη την απάντηση: «Δε δύναμαι να σας ικανοποιήσω, γιατί πρέπει να εφαρμόσω τον προϋπολογισμό του... Χριστοδουλάκη».
Αντίστοιχη είναι η κατάσταση σε όλους τους τομείς της κυβερνητικής πολιτικής, που ο προδιαγεγραμμένος χαρακτήρας τους καθορίζει και το είδος της «αντιπολίτευσης» του ΠΑΣΟΚ:
- Ο κ. Παπανδρέου ήταν αυτός που διετείνετο ότι «η Ελλάδα και οι ΗΠΑ συμμερίζονται κοινές αρχές, όπως δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα, περιφερειακή σταθερότητα»!!! (Γ. Παπανδρέου, «Ουάσιγκτον Ποστ», 10/12/2000). Σε τι διαφέρει αυτή η θέση από την άποψη του κ. Π. Μολυβιάτη (όπως διατυπώθηκε σε σχετική του αρθρογραφία τον Απρίλη του 2003) ότι «μετά το τρομοκρατικό πλήγμα κατά των Δίδυμων Πύργων στη Ν. Υόρκη και του Πενταγώνου στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, "είμαστε όλοι Αμερικανοί"»; Επομένως σε τι θα «αντιπολιτευτεί» την εξωτερική πολιτική της ΝΔ το ΠΑΣΟΚ; Μήπως θα αρνηθεί την έλευση του ΝΑΤΟ σαν στρατού κατοχής στη χώρα (που πρώτος άλλωστε αποδέχτηκε τις τελευταίες μέρες της πρωθυπουργίας του ο κ. Σημίτης), με πρόσχημα την Ολυμπιάδα; Αστεία πράγματα. Αρκεί, επιπλέον, να σκεφτεί κανείς το ρόλο του ΠΑΣΟΚ και του κ. Παπανδρέου στο ΝΑΤΟικό έγκλημα κατά της Γιουγκοσλαβίας.
Η πολιτική που θα ακολουθηθεί στο Κυπριακό, στο ασφαλιστικό, στις ιδιωτικοποιήσεις, δεν είναι η πολιτική της ΝΔ. Είναι η κοινή πολιτική, και του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Αυτό είναι που καθορίζει, τελικά, την «αντιπολίτευση» που θα ασκήσει η Χαριλάου Τρικούπη.
***
Για τη «σχέση» που θα αναπτύξει η «αντιπολίτευση» του ΠΑΣΟΚ με τα λαϊκά στρώματα, τα συμφέροντα και τις ανάγκες τους, υπάρχουν επιπλέον δυο βασικές «εγγυήσεις»: Αφ' ενός ο δεξιός νεοφιλελευθερισμός των Μάνου - Ανδριανόπουλου και ο «αριστερός» νεοφιλελευθερισμός των Δαμανάκη - Ανδρουλάκη που αποτελεί την επίμονη (και μετεκλογικά) πυξίδα του κ. Παπανδρέου. Αφ' ετέρου το εκπεφρασμένο προεκλογικά «πιστεύω» του προέδρου του ΠΑΣΟΚ ότι στην Ελλάδα δεν μπορούμε να μιλάμε πια για πάλη των τάξεων με την «κλασική της - τουλάχιστον - μορφή»...
***
Θα πει κανείς: Αν έτσι είναι τα πράγματα, τότε πώς θα ξαναδιεκδικήσει το ΠΑΣΟΚ την κυβέρνηση; Εστω για τα μάτια του κόσμου δε θα πρέπει να ασκήσει μια κάποια «αντιπολίτευση»; Υπαρκτό το ερώτημα (αν και υπάρχει η πεπατημένη του «ώριμου φρούτου» που ακολούθησε η ΝΔ), αλλά καθόλου δεν αφορά τα λαϊκά στρώματα. Αφορά ίσως τους «πράσινους βαρόνους» σχετικά με τα τερτίπια που θα ακολουθήσουν για να ξαναπάρουν το «πάνω χέρι» από τη ΝΔ. Αλλά όχι, κατηγορηματικά όχι, τους ανθρώπους της δουλιάς, τους ανέργους, τους πολλούς που θα συνεχίσουν να γίνονται φτωχότεροι έναντι των λίγων που συνεχίζουν να γίνονται πλουσιότεροι.
Επομένως, αν κάτι έχει να περιμένει κανείς από το ΠΑΣΟΚ είναι οτιδήποτε έχει να κάνει με καταστάσεις και εξελίξεις που οδηγούν... έξω από το ΠΑΣΟΚ. Μιλάμε, πρώτα και κύρια, για τον απεγκλωβισμό, για την απόδραση από τα αριστερά λαϊκών δυνάμεων που παραμένουν παγιδευμένες σε αυτό το χώρο, για ένταξή τους στους αγώνες κατά της κυρίαρχης πολιτικής. Γεγονός που, εφόσον εκδηλωθεί σε κοινωνικό επίπεδο, θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις και θα συμβάλει σε θετικές διεργασίες στο συνολικό πολιτικό σκηνικό.
Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ