Η εκδρομή μας ή μάλλον η εξερευνητική πορεία μας άρχισε από τη Μόσχα με τελικό προορισμό το Χαμπαρόφσκ.

Σαν ξεκίνησε το τρένο από το σταθμό της Μόσχας κανείς από μας δεν είχε καλοζυγιάσει τι σημαίνει να κάνεις μια διαδρομή γύρω στα 5.500 χιλιόμετρα. Αυτό αρχίσαμε να το συνειδητοποιούμε μόνο σαν ήρθαμε πρόσωπο με πρόσωπο με την ατελείωτη σιβηριανή γη των δέκα εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων.

Είχαμε περάσει τα Ουράλια Ορη, όταν σιγά - σιγά άρχισε να ξεδιπλώνεται μπροστά μας η άμετρη σιβηριανή πεδιάδα με τις λυγερές «μπεριόσκα», τις απέραντες ταϊγκά, τα καταπράσινα λιβάδια και τα γοργοκυλάτα ποτάμια της. Οι Σιβηριανοί, λένε, πως περνώντας ο Αγιοβασίλης από την περιοχή τους άδειασε όλα τα δώρα του και την έκανε πλούσια. Και στ' αλήθεια, η Σιβηρία έχει πετρέλαιο, φυσικό αέριο, χρυσάφι, ασήμι, διαμάντια, ορυχεία, ξυλεία, νερά και ό,τι άλλο βάνει ο νου σου.

...Σήμερα, είναι η δεύτερη μέρα που ταξιδεύουμε και με το γλυκοχάραμα φτάσαμε στο Νοβοσιμπίρσκ, χτισμένο στις όχθες του ποταμού Ομπ. Η πόλη πνιγμένη στο πράσινο, μας υποδέχεται μ' ένα γελαστό ήλιο που είχε ανεβάσει το θερμόμετρο στους 30^ο C. Στη γυροβολιά που κάναμε περάσαμε από την πλατεία Λένιν, στολισμένη με το άγαλμα του πρωτομάστορα της Οχτωβριανής Επανάστασης και το χάλκινο σύμπλεγμα του αγρότη με τον πυρσό και την αγρότισσα με το στάχυ. Υστερα επισκεφτήκαμε το θέατρο «Κόκκινος Πυρσός» και το θέατρο του «Νεαρού Θεατή». Το Νοβοσιμπίρσκ είναι ένα σημαντικό βιομηχανικό κέντρο, ένα μεγάλο εργαστήρι τεχνικής και επιστημονικής προόδου. Τρανή απόδειξη αποτελεί και η Ακαδημιούπολη που βρίσκεται 28 χλμ έξω από την πόλη, δίπλα στην τεχνητή λίμνη του Ομπ, με τη δασωμένη ακτή και την όμορφη πλαζ. Μέσα στον ειδυλλιακό παράδεισο της Ακαδημιούπολης ζουν και δουλεύουν χιλιάδες επιστήμονες, ερευνητές και τεχνικοί από όλο τον κόσμο.

Πριν εγκαταλείψουμε το Νοβοσιμπίρσκ κάναμε μια αποχαιρετιστήρια βόλτα μ' ένα καραβάκι και απολαύσαμε το γύρω τοπίο, χαζέψαμε εκείνους που κολυμπούσαν κι όσους βολτάρανε με τα κρις - κραφτ.

Τέλος, χωθήκαμε πάλι στο τρένο μας με προορισμό το Ιρκούτσκ, που φτάσαμε το χάραμα. το Ιρκούτσκ που επί τσάρων ήταν τόπος εξορίας, ύστερα από την Οχτωβριανή Επανάσταση αναδείχτηκε σε σπουδαίο βιομηχανικό και πολιτιστικό κέντρο. Επίσης είχε γίνει έδρα της Ακαδημίας της ΕΣΣΔ Ανατολικής Σιβηρίας, είχε Πανεπιστήμιο, Πολυτεχνείο, 4 θέατρα, μουσεία εθνογραφίας, ιστορίας και οικονομίας. Αφού επισκεφθήκαμε τα αξιοθέατα της πόλης και τα μνημεία της πήραμε το δρόμο για τη Βαϊκάλη, κάνοντας μια διαδρομή 60 χλμ. ανάμεσα από ένα ατελείωτο διάδρομο από κέδρους, μπεριόσκες και πεύκα.

Τούτη η λίμνη, μοναδική στον κόσμο, έχει μάκρος 636 χιλ. πλάτος 25 χιλ. έως και 80 χιλ. και βάθος 1.637 μέτρα. Μέσα σε τούτη την πελώρια λίμνη χύνονται 336 ποτάμια και πηγάζει ένα, ο Κάτω Αγγαρά. Πέρα από το μέγεθός της έχει κι ένα αξιοπερίεργο, που της δίνει μια ιδιαιτερότητα. Είναι η μόνη λίμνη που έχει ένα ψάρι, το Καλαμιένκα, διάφανο σαν γυαλί το οποίο γεννάει ζωντανά ψαράκια.

Σαν γυροφέραμε στην «παραλία» της Βαϊκάλης και μάθαμε το ιστορικό της ανηφορίσαμε σε μια «παραλίμνια κορφή» για να απολαύσουμε τη θέα από ψηλά και με την ευκαιρία να κρεμάσουμε κι εμείς ένα κουρελάκι σ' ένα δέντρο - όπως κάνανε κι άλλοι - ψιθυρίζοντας μια ευχή. Στερνά, κατηφορίσαμε στον οικισμό Λιστογιάνκα για να επισκεφτούμε το Λιμνολογικό Μουσείο με τα εκθέματα της πανίδας και της χλωρίδας της λίμνης. Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το ξύλινο εκκλησάκι του Αϊ-Νικόλα και μετά μπήκαμε στο «Δελφίνι» για να κάνουμε μια βόλτα στη λίμνη. Στην επιστροφή μας στο Ιρκούτσκ χωθήκαμε στο δάσος για να δούμε την έκθεση ξύλινων σπιτιών πουλιών. Οι σημερινοί κάτοικοι του χωριού για να μας ευχαριστήσουν φέρανε ερασιτεχνικές καλλιτεχνικές ομάδες που τραγούδησαν παραδοσιακά τραγούδια και χόρεψαν λαϊκούς χορούς της περιοχής. Και με τούτη την επίσκεψη ολοκληρώσαμε την περιήγησή μας στο Ιρκούτσκ για να μπούμε ξανά στο τρένο με κατεύθυνση προς το Χαμπαρόφσκ. Το τρένο έτρωγε αχόρταγα τα χιλιόμετρα, ωσότου κάποια στιγμή αντικρούσαμε το Χαμπαρόφσκ.

Είχαμε διατρέξει συνολικά 8.531 χλμ από τη Μόσχα ίσαμε τούτη την πόλη. Βρισκόμαστε τώρα στον Ειρηνικό Ωκεανό, στην Απω Ανατολή. Ενα άλμα και θα πατούσαμε τη γη της Ιαπωνίας.

Σ' όλη τούτη τη διαδρομή το αχόρταγο μάτι ρουφούσε ασταμάτητα το «πολύ πράσινο», τις απανωτές ρόδινες χαραυγές και τα ματωμένα λιογέρματα κι ο νους όλο κι αναθυμιόταν τους στίχους του Βάρναλη: «... Ω! της αυγής κροκάτη γάζα, γαρούφαλα του δειλινού».

Οταν φτάσαμε στο Χαμπαρόφσκ, ο ήλιος είχε ψηλώσει. Κι είχαμε πολύ χρόνο να στριφογυρίσουμε στην πόλη και να τη γνωρίσουμε. Η πόλη του Χαμπαρόφσκ ήταν απλά ένας στρατιωτικός καταυλισμός, ένα φυλάκιο των τσάρων, κοντά στον ποταμό Αμούρ. Τη μετέπειτα εξέλιξή του τη χρωστάει στη σοβιετική κυβέρνηση, που φρόντισε να δημιουργηθούν πανεπιστήμια, θέατρα, μουσεία, πολιτιστικά κέντρα και βιομηχανίες. Στο Χαμπαρόφσκ λειτουργούν πάνω από 100 εργοστάσια που παράγουν στροβίλους, μηχανές ντίζελ, ποταμόπλοια, φάρμακα, έπιπλα και πολλά άλλα.

Η πόλη είναι καλοχτισμένη, απλόχωρη, με πάρκα, κήπους, όμορφες πλατείες, φαρδιούς δρόμους και στολισμένη με μνημεία και αγάλματα. Από την κεντρική πλατεία Λένιν ξεκινάει η μεγάλη λεωφόρος Καρλ Μαρξ που καταλήγει στην πλατεία «Κομσομόλ» που είναι στολισμένη με λουλούδια και το Μνημείο των Κόκκινων Φαντάρων που έπεσαν στον αγώνα για την εγκαθίδρυση της σοβιετικής εξουσίας. Στο κέντρο της πόλης βρίσκεται το Πάρκο Πολιτισμού και Ανάπαυσης. Και στο «Βράχο Αμούρ» η εξέδρα από όπου ο επισκέπτης έχει μια πανοραμική θέα του ποταμού της περιοχής.

Και με τούτη την επίσκεψη στο Χαμπαρόφσκ πήρε τέλος η «εξερεύνησή μου στη Σιβηρία» το «1983».