Κυριακή 16 Νοέμβρη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Πλέγμα αλληλεπιδράσεων

Τα πάμπολλα συστήματα ανατροφοδότησης που επηρεάζουν τον καιρό της Αρκτικής κάνουν τη μακροχρόνια πρόβλεψη του κλίματος πολύ δυσχερή. Το άλβεδο (λευκαύγεια) του πάγου είναι η ρίζα αυτών των συστημάτων. Η στεριά, ο ωκεανός και ο πάγος ανακλούν ένα μέρος της εισερχόμενης ηλιακής ακτινοβολίας που τελικά επιστρέφει στο Διάστημα και δε συνεισφέρει στην αύξηση της θερμοκρασίας. Αυτό το κλάσμα λέγεται άλβεδο. Οι επιφάνειες με άλβεδο 1 ανακλούν όλο το φως, ενώ με άλβεδο 0 το απορροφούν όλο. Ο αρκτικός ωκεανός έχει όλο το φάσμα των άλβεδων. Εκεί που είναι παγωμένος έχει το υψηλότερο όλων των μη τεχνητών σωμάτων στη Γη, φτάνοντας το 0,85, ενώ εκεί που είναι ακάλυπτος έχει το χαμηλότερο: 0,07! Στο τέλος της άνοιξης (στο μέγιστο της παγοκάλυψης), η επιφάνεια της Αρκτικής ανακλά σχεδόν όλο το φως. Το μικρό απορροφώμενο μέρος προκαλεί λιώσιμο των πάγων στις άκρες και αντικατάσταση της λευκής καλυμμένης από χιόνι περιοχής με το μαύρο του νερού του ωκεανού. Αλλά και μακριά από τις παρυφές των πάγων, το χιόνι που λιώνει δημιουργεί λιμνούλες που επίσης έχουν χαμηλό άλβεδο. Και στις δυο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι απορρόφηση περισσότερης ηλιακής ακτινοβολίας και επιπλέον λιώσιμο πάγων.

Ομως υπάρχουν και πολλές άλλες διεργασίες, που περιπλέκουν τα πράγματα. Οταν ελαττώνεται το άλβεδο και αυξάνεται η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, τότε αυτή μπορεί να συγκρατήσει περισσότερους υδρατμούς και έτσι αυξάνεται η νεφοκάλυψη. Τα σύννεφα λειτουργούν σαν ομπρέλα που μειώνει το ποσοστό ακτινοβολίας που φτάνει στη γη (με αποτέλεσμα την ψύξη), αλλά και σαν κουβέρτα, αφού παγιδεύουν την υπέρυθρη ακτινοβολία (με αποτέλεσμα τη θέρμανση). Το χειμώνα η επίπτωση είναι σαφής: Καθόλου ηλιακή ακτινοβολία, καθόλου «ομπρέλα», μόνο «κουβέρτα». Το καλοκαίρι το πράγμα μπερδεύεται, γιατί το αποτέλεσμα εξαρτάται και από το είδος των νεφών. Οταν αποτελούνται από παγοκρυστάλλους (ψηλά νέφη) η επίδραση είναι αρνητική, αλλά όταν αποτελούνται από σταγονίδια νερού (χαμηλά νέφη) είναι θετική (η λειτουργία της «κουβέρτας» υπερισχύει της «ομπρέλας»). Στη φωτογραφία, οι σχεδόν μαύρες περιοχές είναι νερό του ωκεανού, ενώ οι γαλάζιες είναι λιμνούλες από το νερό που λιώνει στο εσωτερικό των κομματιών πάγου.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ