Γράμμος: Το «βουνό των ημίθεων», των σταυραετών, των πατριωτών που ζουν και θα ζουν αιώνια, φωτίζοντας το δρόμο της ταξικής πάλης. 1946 - 1949, στις κορφές του, στις άγριες χαράδρες του, στα πλατώματά του, η ιστορία γράφηκε με το αίμα των χιλιάδων μαχητών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας που έπεσαν στον αγώνα για Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή κυριαρχία, Δημοκρατία.

Παίρνεις δύναμη από τη γη που πατάς. Γη σπαρμένη με τα «λείψανα» των ηρώων, που έπεσαν, δίνοντας τιτάνιο αγώνα κόντρα στις πάνοπλες και αριθμητικά πολλαπλάσιες δυνάμεις του τακτικού στρατού. Τα σώματά τους θάφτηκαν κάτω από τόνους μολύβι -το μαρτυρούν τα ευρήματα στη γύρω περιοχή: θραύσματα από οβίδες, κάλυκες-. Κάθε κορφή και μια μάχη, μια ιστορία, ένας άθλος, μια θυσία.

Τοποθεσία Χάρος, πάνω από την παλιά Κοτύλη, στα 1750 μέτρα υψόμετρο. Ηρωικοί μαχητές του ΔΣΕ έκαναν ένα σάλτο στην αιωνιότητα της ιστορίας, όταν προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια των αντιπάλων, αφού τους τέλειωσαν τα πυρομαχικά, πήδηξαν στη χαράδρα βάθους περίπου 300 μέτρων.

Εκεί, πριν λίγα χρόνια, η ΝΕ Καστοριάς του ΚΚΕ έστησε μνημείο στη μνήμη των μαχητών του ΔΣΕ. Στον ίδιο χώρο έγινε την Κυριακή 24 Αυγούστου η φετινή εκδήλωση τιμής που διοργάνωσαν η Περιφερειακή Επιτροπή Δυτικής Μακεδονίας της ΠΕΑΕΑ, η Επιτροπή Περιοχής Δυτικής Μακεδονίας του ΚΚΕ και η Οργάνωση Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ.

Στην εκδήλωση χαιρέτισε εκπρόσωπος της ΠΕΑΕΑ και μίλησε ο Θεοδόσης Κωνσταντινίδης μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Αναφέρθηκε στην περίοδο του 1949 και ειδικότερα στην ανακατάληψη του Γράμμου από τον ΔΣΕ, μια από τις πιο πετυχημένες κινήσεις του ΔΣΕ σε όλη τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Επίσης, στην ανάγκη να μελετηθεί αυτή η περίοδος και τα συμπεράσματά της διότι «αποτελούν όχι μόνο χρήσιμη εμπειρία για τα μελλούμενα, αλλά και φωτεινό φάρο για τους αγωνιστές των γενεών που ακολούθησαν και συνεχίζουν». Και τόνισε πως «έχει μεγάλη σημασία σήμερα, στηριγμένοι στα διδάγματα και τις υποθήκες αυτού του αγώνα με επιμονή και υπομονή να παλέψουμε για να γίνουν πράξη οι θέσεις και η πολιτική του Κόμματός μας. Να παλέψουμε να φτάσει η πολιτική μας παντού, στα πιο πλατιά λαϊκά στρώματα».