Συνεχίζει ακάθεκτη (;) η κυβέρνηση την καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου του Μακρυγιάννη, αυτής της σημαντικής αρχαιολογικής και περιβαλλοντικής «νησίδας» της Αθήνας, για την ανέγερση του Νέου Μουσείου Ακρόπολης. Οι εκσκαφές, που πραγματοποιούνται στο χώρο και βασίζονται στην «αμαρτωλή» σχετική άδεια της Πολεοδομίας Αθηνών, έχουν φτάσει σε μεγάλο βάθος, «πέφτοντας» συνεχώς πάνω σε αρχαία και - πρόσφατα, σε ορισμένα σημεία - σε μεγάλες ποσότητες νερού.

Ολόκληρα κομμάτια ιστορίας μετατρέπονται σε μπάζα σε μια ολοφάνερη προσπάθεια να δημιουργηθούν τετελεσμένα, μπροστά και στην αναμονή για την επίσημη ανακοίνωση της ομόφωνης απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε παράνομη την προμελέτη του Νέου Μουσείου Ακρόπολης. Πάνω σε αυτή την παράνομη προμελέτη στηρίχτηκε η έκδοση της άδειας «εκσκαφών και αντιστηρίξεων» της Πολεοδομίας, που άνοιξε το δρόμο στον εργολάβο για την καταστροφή. Ούτε καν τα τυπικά προσχήματα δεν μπορεί να κρατήσει πλέον η κυβέρνηση. Γι' αυτό και συνεχίζονται οι αντιφάσεις της, μέσω των απαντήσεων που δίνει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου στις συνεχόμενες Αιτήσεις Κατάθεσης Εγγράφων του ΚΚΕ. Πρόσφατα, μάλιστα, σε μια σχετική απάντηση, το ΥΠΠΟ δηλώνει ότι δεν υπάρχει γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για τη χωροθέτηση του μουσείου στον αρχαιολογικό χώρο του Μακρυγιάννη μετά το 1999, δηλαδή μετά την αποκάλυψη των σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων, ούτε γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Το ΣτΕ θα εξετάσει εντός του χρόνου και την οριστική μελέτη του μουσείου, αυτήν την οποία ζητούν - ματαίως προς το παρόν - εδώ και καιρό οι βουλευτές του ΚΚΕ. Ελπίζουμε, το ΣτΕ να τα καταφέρει καλύτερα και να μη λάβει την απάντηση που έδωσαν στους βουλευτές οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟ: Δηλαδή ότι ο φάκελος είναι... «ιδιαίτερα ογκώδης και βρίσκεται στο αρχείο της Διεύθυνσης Μελετών Μουσείων στη διάθεση των κ.κ. βουλευτών»!

Ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, το ΚΑΣ εξακολουθεί να εγκρίνει μελέτες για το μουσείο, με τα μέλη του να εμφανίζονται «βασιλικότερα του βασιλέως». Στα τέλη του Ιουνίου εγκρίθηκε η μελέτη για την «αφαίρεση» αρχαίων ώστε να τοποθετηθούν υποστυλώματα για το κτίριο. Δηλώθηκε μάλιστα ότι έγινε μείωση των υποστυλωμάτων και μετακίνηση του κτιρίου κατά λίγα μέτρα, στο όνομα της ανασκαφής. Στην ουσία πρόκειται μάλλον για μία κίνηση που «βλέπει» το ΣτΕ και ως εκ τούτου έχει περισσότερο «επικοινωνιακό» παρά ουσιαστικό χαρακτήρα. Πολύ περισσότερο που η έγκριση αυτή συνοδεύτηκε από δηλώσεις μελών του συμβουλίου που επιβεβαιώνουν τη σύμφωνη γνώμη τους για τη χωροθέτηση. Ειπώθηκε μάλιστα πως αν δε γινόταν το μουσείο και τοποθετούνταν προστατευτικό στέγαστρο για την ανασκαφή, θα γινόταν μεγαλύτερη καταστροφή (λόγω των περισσότερων υποστυλωμάτων), ενώ θα ήταν και «προσβολή» για την Ακρόπολη! Προφανώς, ένα μουσείο, δηλαδή ένα ογκώδες κτίριο, είναι λιγότερο καταστροφικό από ένα στέγαστρο(!) και «δεν» προσβάλει την Ακρόπολη! Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα ερμηνεία της «έμμεσης βλάβης» ενός μνημείου, πολύ περισσότερο που το ΚΑΣ, σε άλλες περιπτώσεις, «φρίττει» με την ιδέα της οπτικής επαφής σύγχρονων κτιρίων με μνημεία.

Αυτή η στάση όμως δεν είναι καινούρια. Από τη στιγμή που εγκρίθηκε το σχέδιο για το μουσείο του Γαλλοελβετού αρχιτέκτονα Μπερνάρ Τσουμί, το υπουργείο προσπαθεί να πείσει ότι αυτός ο τεράστιος όγκος θα θεμελιωθεί χωρίς να πειράξει τα ευρήματα. Ετσι, το ΚΑΣ... πήρε το «χάρακα» και προσπαθούσε να βρει χώρο για τα υποστυλώματα μέσα στο «δάσος» των αρχαιοτήτων, αντί να δηλώσει εξαρχής το προφανές: Πως είναι αδύνατον να θεμελιωθεί οποιαδήποτε κατασκευή, πολύ περισσότερο η συγκεκριμένη, μέσα σε έναν αρχαιολογικό χώρο.

Το θέμα, όμως, είναι λιγότερο επιστημονικό και περισσότερο πολιτικό. Η απόφαση της χωροθέτησης του ΝΜΑ στου Μακρυγιάννη συνδέθηκε με την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, σε μια περιοχή που γειτνιάζει με την Ακρόπολη. Προκύπτει, όμως, μια λανθάνουσα προσπάθεια εκ μέρους της κυβέρνησης να ταυτιστεί η επιστροφή των Γλυπτών με το ΝΜΑ. Κάτι που όμως δεν έχει καμία λογική βάση. Δεν καταστρέφεις αρχαία για να προβάλεις άλλα αρχαία, όσο σημαντικά κι αν είναι αυτά, πολύ περισσότερο που αυτά που καταστρέφεις έχεις ήδη αποδεχτεί - και γραπτώς - πως είναι επίσης σημαντικά.

Οι φορείς και οι προσωπικότητες που αντιδρούν στη συγκεκριμένη χωροθέτηση θέτουν το ζήτημα στην πραγματική του βάση. Η πιο πρόσφατη και συνοπτική θεώρηση του θέματος από την πλευρά αυτή ανακοινώθηκε τον περασμένο Μάρτη από τη γενική συνέλευση του Ελληνικού Τμήματος του ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών) και απηχεί την επίσης αρνητική θέση του διεθνούς ICOMOS για τη χωροθέτηση κατά την 13η παγκόσμια γενική συνέλευσή του στη Μαδρίτη, όπου εκπροσωπήθηκαν 122 Εθνικές Επιτροπές στα τέλη του περασμένου χρόνου.

Το Ελληνικό Τμήμα του Οργανισμού διαπίστωσε αυτό για το οποίο είχε προειδοποιήσει. Δηλαδή ότι η υλοποίηση της άδειας «εκσκαφών και αντιστηρίξεων», «με την εμφύτευση εκατοντάδων πασσάλων διαμέτρου 1,20 μ., για τη δημιουργία υπογείου (...) κατέστρεψε ολοσχερώς την περιοχή που κατέλαβε (...)». Προσθέτει ότι ο έλεγχος της οριστικής στατικής μελέτης του κτιρίου «επαλήθευσε τους χειρότερους φόβους για την καταστροφή του συνόλου του αρχαιολογικού χώρου, αφού και στην περιοχή, όπου "τα αρχαία πρέπει οπωσδήποτε να διατηρηθούν", φυτεύονται 67 υποστυλώματα διαμέτρου 1,20μ. και 4 υποστυλώματα διαμέτρου 3,60 μ.». Πιο κάτω επισημαίνει ότι «η πλάκα δαπέδου του μουσείου πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο είναι πάχους 0,80μ. και αφίσταται αυτού έως και 1,00μ., γεγονός που καθιστά αδύνατη τη συντήρηση και τον καθαρισμό των όποιων αρχαίων, έστω και αποσπασματικά, διασωθούν».

Και για να προλάβει, ίσως, το μοναδικό - όπως φαίνεται - επιχείρημα της κυβέρνησης για τη συνεχιζόμενη καταστροφή που δεν είναι άλλο από την επιστροφή των Γλυπτών, το ICOMOS κάλεσε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μέχρι τους επιστημονικούς συλλόγους «να κάνουν ενέργειες ώστε να σταματήσουν την καταστροφική, για την πολιτιστική μας κληρονομιά, ανέγερση, του Νέου Μουσείου Ακρόπολης πάνω στον αρχαιολογικό χώρο Μακρυγιάννη, που έχει εκθέσει παγκοσμίως τη χώρα μας και που θα στραφεί σε βάρος της Ελλάδας στην προσπάθεια για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα».

Τα αρχαιολογικά ευρήματα στου Μακρυγιάννη είναι βέβαια πρώτα στη «λίστα» των επιχειρημάτων για τη μη χωροθέτηση εκεί του ΝΜΑ. Δεν είναι όμως τα μόνα. Η περιοχή είναι ακατάλληλη και για άλλους λόγους, μερικούς από τους οποίους έθεσαν υπόψιν της ελληνικής κυβέρνησης σε κοινή επιστολή τους ξένοι αρχιτέκτονες τον Απρίλη του 1997. Στη λίστα αυτών που υπογράφουν υπάρχει και το όνομα του Μπερνάρ Τσουμί, γεγονός που ο ίδιος αμφισβήτησε κατά την παρουσίαση της μελέτης του στο ΥΠΠΟ. Τα γραπτά, όμως, μένουν.

Μεταξύ άλλων, οι αρχιτέκτονες σημειώνουν ότι οποιοδήποτε κτιριακό πρόγραμμα στου Μακρυγιάννη παραμένει ασύνδετο με την Ακρόπολη, ενώ «θα συνέθλιβε το υπάρχον νεοκλασικό κτίριο του Βάιλερ». Επισημαίνουν την ύπαρξη του μετρό ως αποτρεπτικού δεδομένου για την κατασκευή κτιρίου. Σημειώνουν ακόμη και το πρόγραμμα της «ενοποίησης» των αρχαιολογικών χώρων - που ήταν ακόμη τότε στα «σκαριά» - για να πουν ότι οι πεζοδρομήσεις γύρω από την Ακρόπολη είναι κάτι «σαφώς ασυμβίβαστο προς τη βαριά κυκλοφορία και το μεγάλο αριθμό τουριστικών λεωφορείων, που θα συνεπάγεται η ύπαρξη ενός οικοδομήματος τέτοιων διαστάσεων στη συγκεκριμένη τοποθεσία».