Σε άμεσο κίνδυνο βρίσκονται οι συντάξεις εκατομμυρίων Αμερικανών εργαζομένων, οι οποίοι είχαν εμπιστευτεί τις εισφορές τους στα συνταξιοδοτικά ταμεία των επιχειρήσεων, όπου εργάζονται.

Σε πρόσφατη έκθεση της εταιρίας MillimaUSA - εταιρίας παροχής συμβουλών σχετικά με συντάξεις και επιδόματα - αποκαλύπτεται ότι τα 100 μεγαλύτερα επιχειρηματικά συνταξιοδοτικά ταμεία παρουσιάζουν έλλειμμα, το οποίο ανέρχεται σε 157 δισεκατομμύρια δολάρια. Μεταξύ αυτών βρίσκονται και τα Ταμεία ορισμένων εταιριών - κολοσσών όπως της General Motors, της IBM και της Ford.

Υπενθυμίζουμε ότι τα «επιχειρηματικά συνταξιοδοτικά ταμεία» είναι ένας ισχυρός θεσμός στις ΗΠΑ. Υποκαθιστούν τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης και οι πόροι τους είναι οι εισφορές που πληρώνουν οι εργαζόμενοι. Δημιουργούνται σε επίπεδο επιχείρησης, η διοίκηση της οποίας έχει το δικαίωμα να διαχειρίζεται κατά το δοκούν τα αποθεματικά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα λειτουργίας τέτοιων Ταμείων είχαμε το 2001, όταν η οικονομική κατάρρευση της μεγάλης ενεργειακής εταιρίας «Enron» συμπαρέσυρε τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των 4.000 εργαζομένων σ' αυτήν.

Η ζημιά των «επιχειρηματικών συνταξιοδοτικών Ταμείων» προσλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις, αν λάβει κανείς υπόψη ότι αυτά τα Ταμεία, το 2000, παρουσίαζαν πλεόνασμα 183 δισ. δολαρίων. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη δραματική πτώση των χρηματιστηριακών μετοχών στις οποίες, οι εταιρίες, είχαν επενδύσει τα αποθεματικά των Ταμείων.

Στην έκθεση της MillimaUSA αναφέρεται ότι τα 100 μεγαλύτερα αμερικανικά συνταξιοδοτικά ταμεία, διέθεταν στα τέλη του 2002 περιουσιακά στοιχεία συνολικού ύψους 732 δισ. δολαρίων. Σημειώνεται ακόμη ότι αυτά τα Ταμεία ζημιώθηκαν συνολικά κατά 340 δισ. δολάρια την τελευταία διετία. Επί του συνόλου των 100 εξεταζόμενων εταιριών, οι 87 παρουσίασαν έλλειμμα το 2002, έναντι 60 το 2001 και μόλις 20 το 2000.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η General Motors, η οποία διατηρεί το ισχυρότερο συνταξιοδοτικό ταμείο στις HΠA, έχασε μέσα στη διετία 25 δισ. δολάρια. Αλλά και η General Electric, μία από τις δεκατρείς επιχειρήσεις με πλεόνασμα, είδε το πλεόνασμά της να μειώνεται δραματικά το 2002 στα 4,5 δισ. δολάρια, κατά 75% χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2000.

Οι εξελίξεις αυτές θέτουν σε κίνδυνο τα συνταξιουχικά δικαιώματα εκατομμυρίων εργαζομένων. Ηδη, σε πολλές εταιρίες με παρόμοια προβλήματα οι εργαζόμενοι υποχρεώθηκαν να δεχτούν μεγάλες περικοπές στις συντάξιμες αποδοχές τους. Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό ότι πολλές επιχειρήσεις που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, ζητούν από την αμερικανική κυβέρνηση άμεση, ή έμμεση οικονομική ενίσχυση.

Η υπόθεση των «επιχειρηματικών συνταξιοδοτικών ταμείων» έχει ιδιαίτερη σημασία για τους Ελληνες εργαζόμενους, όπως και για τους εργαζόμενους στα άλλα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αφού το «αμερικανικό μοντέλο» θεωρείται από τους ιθύνοντες της ΕΕ πρότυπο της «μεταρρύθμισης» των συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης. Μάλιστα, το Δεκέμβρη του 2002, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Δημ. Ρέππας, ανακοίνωσε την πριμοδότηση της ιδιωτικής ασφάλισης με τη θέσπιση φορολογικών απαλλαγών προς τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους που θα καταβάλλουν τις εισφορές τους στα «επαγγελματικά Ταμεία».