Πικρό το παράπονο του Γερμανού σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου Γκέρχαρντ Σρέντερ: Την Παρασκευή (28 Νοέμβρη) δήλωσε στο δημόσιο τηλεοπτικό κανάλι 1 (ARD) ότι ο ίδιος και η οικογένειά του παίρνουν απειλητικές επιστολές. «Είμαι», είπε, «υπέρ της σκληρής κριτικής του Τύπου στους πολιτικούς γι' αυτό που κάνουν, αν κάνουν κάτι εσφαλμένο ή κάτι το εσφαλμένο που μπορεί να αποφευχθεί. Αλλά αυτό που υπάρχει τώρα σε μερίδα του μπουλεβάρ - Τύπου, θίγοντας ανοιχτά, όχι μόνο την προσωπική τιμή μου, αυτό βλάπτει τη δημοκρατική κουλτούρα στη Γερμανία». Παραπονέθηκε επίσης για την «αυξανόμενη δημαγωγική επίθεση εναντίον της πολιτικής, πράγμα που τον ανησυχεί».

Σίγουρα. Ο καγκελάριος έχει δίκιο. Γιατί άλλο η αυστηρή κριτική στην ασκούμενη πολιτική και η οργάνωση αντίστασης εναντίον της - όπως κάνουν οι αριστερές, μαρξιστικές δυνάμεις και στη Γερμανία, και άλλο η αποστολή απειλητικών επιστολών και το θίξιμο της προσωπικής τιμής πολιτικών προσώπων από μερίδα του (δεξιού) Τύπου.

Το ζήτημα όμως δεν είναι, όπως φαίνεται από πρώτη όψη, τόσο απλό. Γιατί δεν είναι μόνο οι, απαράδεκτες φυσικά, απειλητικές επιστολές, είναι και οι αυξανόμενες κριτικές στην πολιτική του, που προέρχονται μάλιστα και από το πολιτικό στρατόπεδό του. Θα αναφέρω εδώ σαν πρώτη τη δημόσια κριτική του σοσιαλδημοκράτη Οσκαρ Λαφοντέν, πρώην προέδρου του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας (SPD) και πρώην υπουργού Οικονομικών στην πρώτη κυβέρνηση του καγκελάριου Σρέντερ. Εγραψε ότι με τη συνεχιζόμενη στρατιά των τεσσάρων εκατομμυρίων ανέργων, που ο καγκελάριος είχε από το 1998 υποσχεθεί να τη μειώσει σχεδόν στο μισό και δεν το πέτυχε, η κατάσταση μοιάζει με την εποχή του καγκελαρίου των τελευταίων μηνών της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, Χάινριχ Μπρίνινγκ, που έτσι βοήθησε να αναρριχηθεί στην εξουσία ο σφαγέας των λαών Αδόλφος Χίτλερ. Η σύγκριση αυτή εξόργισε τη σύζυγο του καγκελαρίου, που κατέφυγε στην τηλεόραση και κατηγόρησε τον Λαφοντέν για θίξιμο της προσωπικής τιμής και για φτηνή δημαγωγία. Οσο άστοχη κι αν είναι η σύγκριση των δύο πολιτικών (Σρέντερ - Μπρίνινγκ), παραμένει ωστόσο θλιβερό γεγονός ότι τότε όπως και τώρα υπάρχει η αδικαιολόγητη στρατιά των εκατομμυρίων ανέργων.

Ακούγονται όμως και άλλες φωνές από το στρατόπεδο της σοσιαλδημοκρατίας. Μάλιστα πρόκειται για σοσιαλδημοκράτες πρωθυπουργούς, όπως η Χάιντε Σιμόνις του κρατιδίου του Σλέσβιγκ - Χολστάιν, ο Πέερ Στάινμπριχ της Βόρειας Ρηνανίας - Βεστφαλίας και ο Σίγμαρ Γκάμπριελ της Κάτω Σαξωνίας. Αυτοί παραπονιούνται για απροθυμία του Σρέντερ να «τραβήξει μπροστά» και να εφαρμόσει τις κοινωνικές - εργασιακές μεταρρυθμίσεις, που έχει αποφασίσει - φυσικά σε βάρος των οικονομικά κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων. Η κυρία Σιμόνις διαπιστώνει ότι η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί, όπως έχει σήμερα και πιστεύει ότι «πολλοί άνθρωποι θα συμφωνούσαν και με σκληρές αποφάσεις, αν πείθονταν ότι έτσι θα έβαζαν το κάρο πάλι μπροστά», (αφού το έβγαζαν από τη λάσπη). Οι άλλοι δύο σοσιαλδημοκράτες πρωθυπουργοί καταλογίζουν στον Σρέντερ έλλειψη «ηγετικής δύναμης» και του συνιστούν να αντιμετωπίσει την εντύπωση που έχει δημιουργηθεί ότι η «κοκκινο-πράσινη» κυβέρνηση δεν έχει στόχους. Η ημερήσια του Βερολίνου «Ντερ Τάγκες - Σπίγκελ» ανακαλύπτει και άλλους παραπονούμενους: «Σιμόνις, Μπέκελ, Μάας, Χόντερλιν - όλοι μέμφονται την εικόνα εμφάνισης της κυβέρνησης του Βερολίνου, την έλλειψη αποφασιστικότητας περιεχομένου και ενότητας σχεδίου. Και όλοι είναι σοσιαλδημοκράτες...».

Η «κοκκινο-πράσινη» κυβέρνηση θα πρέπει να είναι δυσαρεστημένη και από την αποτυχία της στο Μπούντεσρατ (την Ανω Βουλή - τη συνέλευση των αντιπροσώπων των δεκαέξι κρατιδίων), όπου (στις 28/11) τα «μεταρρυθμιστικά» νομοσχέδιά της με ψήφους και σοσιαλδημοκρατών αντιπροσώπων δεν εγκρίθηκαν και παραπέμφθηκαν στην Επιτροπή Μεσολάβησης. Μπορεί τελικά να περάσουν, αλλά το χάσμα θα υπάρχει. Η «Μπερλίνερ Τσάιτουνγκ» (29/11) σχολίασε σχετικά: «Το Μπούντεσρατ σταμάτησε προσωρινά τα σχεδιαζόμενα από τους κοκκινο-πράσινους μέτρα οικονομίας στην ασφάλιση ασθένειας και συντάξεων... (Με αυτά) προβλέπεται μεταξύ άλλων η εισφορά για συντάξεις από 19,1% που είναι τώρα, να αυξηθεί σε 19,5%».

...Η Βαυαρή υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Χρίστα Στίβενς, μέμφθηκε την κοκκινο-πράσινη κυβέρνηση ότι με τα μέτρα της οδηγεί σε κατάρρευση τις κοινωνικές ασφαλίσεις και το σύστημα υγείας. Ο υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας της Βάδης - Βυρτεμβέργης αναμένει αύξηση των εισφορών στα Ταμεία Ασθένειας στο ύψος του 15%. Η πλειοψηφία του Μπούντεσταγκ πρόβαλε βέτο και στη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας της Επιτροπής Χαρτς. «Πρόκειται δηλαδή για μέτρα που ψηφίστηκαν από το Μπούντεσταγκ και τα οποία π.χ. στον εργασιακό τομέα προβλέπουν, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο υπουργός Εργασίας του (ανατολικού) κρατιδίου του Μεκλεμβούργου, Χέλμουτ Χόλτερ (του ΚΟΔΗΣΟ), την καταπολέμηση των ανέργων και όχι της ανεργίας και παραβλέπουν την κατάσταση στην αγορά εργασίας της Ανατολικής Γερμανίας.

Ενα ακόμα μέτρο σχεδιάζει η "κοκκινο-πράσινη" κυβέρνηση: Σχημάτισε επιτροπή για τη μεταρρύθμιση του κοινωνικού συστήματος, που, όπως δηλώνουν υπεύθυνα μέλη της, θα έχουν επεξεργαστεί ως το φθινόπωρο του 2003 προτάσεις για βαθιά μεταρρύθμιση των ασφαλίσεων, συντάξεων, ασθενειών και περιποίησης ασθενών. Θα συμβεί από το 2010 οι πολίτες να μπορούν να βγαίνουν σε σύνταξη στο 67ο ή 68ο έτος της ηλικίας».

Στο μεταξύ οι καταναλωτές διαπιστώνουν ότι η νέα «κοκκινο-πράσινη» κυβέρνηση είναι μόλις δύο μήνες και πάλι στο τιμόνι (από την εκλογή της 22/9) και οι τιμές ακολουθούν διαρκώς την ανηφόρα.

Ποια καλύτερη ευκαιρία λοιπόν για τα τρία αντιπολιτευόμενα αστικά κόμματα; Χριστιανοδημοκρατία (CDU), Χριστιανοκοινωνική Ενωση (CSU) και Ελεύθεροι Δημοκράτες (FDP) να δημαγωγήσουν κατά της κυβέρνησης, να την κατηγορήσουν για μη τήρηση των προεκλογικών υποσχέσεων, για «ψεύδη» και «εξαπάτηση των εκλογέων»; Μάλιστα ο αποτυχών υποψήφιος καγκελάριος Εντμοντ Στόιμπερ (CSU) ζήτησε γι' αυτό το λόγο την παραίτηση του Σρέντερ και μαζί με την πρόεδρο της CDK, Αγγέλα Μέρκελ, κάλεσαν τους ψηφοφόρους στις εκλογές της 2ας Φλεβάρη 2003 στα κρατίδια της Κάτω Σαξωνίας και της Εσσης να ψηφίσουν τα δικά τους κόμματα, για να αποδειχτεί έτσι η έλλειψη εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Σρέντερ - Φίσερ.

Βέβαια τα τρία κόμματα κατηγορούν την κυβέρνηση και για το ότι δεν είπε από την αρχή καθαρά και ξάστερα ότι «συμμετέχει ενεργά» στον προετοιμαζόμενο πόλεμο κατά του Ιράκ, ότι μάλιστα η Γερμανία πρέπει να μετέχει σε προληπτικούς πολέμους, όπου χρειαστεί. Ετσι, όπως ισχυρίζονται, έβλαψαν τη φιλία και συμμαχία με το μεγάλο εταίρο, την Αμερική.

Εδώ, όμως, βιάστηκαν. Γιατί, όπως γίνεται καθημερινά περισσότερο σαφές, η κυβέρνηση Σρέντερ - Φίσερ, τουλάχιστον από τη διάσκεψη κορυφής του ΝΑΤΟ στην Πράγα, άλλαξε πορεία πλεύσης και βρίσκεται έτοιμη κι αυτή με το χέρι στη σκανδάλη.

Πάντως, ανεξάρτητα από τις επιθυμίες και επιδιώξεις των τριών αστικών κομμάτων, που προανέφερα, η κατάσταση στη Γερμανία έχει φτάσει σε σημείο που αποστασιάζει - σύμφωνα με δημοσκοπήσεις - ποσοστά ψηφοφόρων από τη δικομματική κυβέρνηση. Οχι μόνο αυτό έχει φέρει σε σημείο να χάνουν την υπομονή τους και γνωστοί αστοί διανοούμενοι, όπως ο ιστορικός πανεπιστημιακός καθηγητής Αρνουλφ Μπάρινγκ, που καλεί τους Γερμανούς σε αγώνα... χαρακωμάτων! Γράφει στη «Φραγκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ» (19 Νοέμβρη): «Σταθεροποιείται στη χώρα η πεποίθηση ότι το κομματικό μας σύστημα, οποιουδήποτε συνδυασμού χρώματος, με κανέναν τρόπο δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές προκλήσεις και γι' αυτό θα το καταπιεί η κρίση, αν δε βρει τη δύναμη για βαθιά ανανέωση. Αν τα κόμματά μας δεν είναι σε θέση να φέρουν τον πληθυσμό σε αντιπαράθεση, τόσο από άποψη προγράμματος όσο και προσώπων, με καθαρές εναλλακτικές λύσεις... η Δημοκρατία αυτή τελείωσε... Η υπομονή των Γερμανών, αν όλα δε μας απατούν, έχει τελειώσει. Ετσι, όπως μέχρι τώρα, δεν πάει σε καμιά περίπτωση παραπέρα. Η κατάσταση είναι ώριμη για εξέγερση ενάντια στο απολιθωμένο κομματικό σύστημα. Μαζικό μποϊκοτάζ φόρων, παθητική και ενεργητική αντίσταση, εξοργισμένες ανταρσίες, είναι διαφανή. Πολίτες, εμπρός στα χαρακώματα! Δεν επιτρέπεται να αφήσουμε να συνεχίσουν όλα να πάνε στον κατήφορο, ανήμπορους πολιτικούς να καταστρέψουν τη χώρα...».

Φυσικά δεν πρέπει να παίρνει κανείς τοις μετρητοίς ότι ο συντηρητικός αυτός καθηγητής έγινε με μιας επανάστασης. Ομως έχει σημασία η διαπίστωσή του για την κατάσταση και η οργή που έχει καταλάβει αυτόν και τους ομόφρονές του για την κρίση που ομολογεί ότι υπάρχει.

Για την πολιτική της και το αγκομαχητό της γερμανικής οικονομίας φέρνει βέβαια ευθύνη η «κοκκινο-πράσινη» κυβέρνηση. Σημαίνει όμως αυτό ότι οι τωρινοί δημαγωγοί των αντιπολιτευόμενων αστικών κομμάτων είναι ανεύθυνοι; Πότε άρχισε η κρίση; Ο πρώην εκδότης της «Μπερλίνερ Τσάιτουνγκ» αναλύει στο «Μαγαζίνο» αυτής της εφημερίδας (30/11-1/12) σε μακροσκελές άρθρο την κατάσταση και διαπιστώνει: «Για την ακρίβεια, η κρίση διαρκεί ήδη πάνω από 30 χρόνια. Είναι μια έρπουσα ασθένεια, της οποίας τα συμπτώματα διαρκώς καλύπτονταν, όταν η τιμή του πετρελαίου έπεφτε ή τσίμπαγε η διεθνής (οικονομική) άνοδος και μια ώθηση ανόδου έφερνε πάλι χρήματα στα διαρκώς υπερφορτωμένα ταμεία του κράτους ή των κοινωνικών ασφαλίσεων. Κανένα από τα δύο μεγάλα λαϊκά κόμματα (σ.σ. εννοεί τη σοσιαλδημοκρατία και την αντιπολιτευόμενη χριστιανοδημοκρατία) δεν μπορεί να καυχηθεί ότι διέταξε ριζική θεραπεία στον ασθενή Γερμανία... Οι αντιπαραθέσεις για τους υψηλούς φόρους, για τις μη δυνάμενες να πληρωθούν κοινωνικές παροχές, τις ανερχόμενες δαπάνες, δίπλα στα ημερομίσθια, την αυξανόμενη ανεργία, δεν είναι καθόλου νέες. Αρχισαν... ήδη πριν 30 χρόνια και πάνω. Προς το τέλος της εποχής Αντενάουερ... Η κυβέρνηση Κολ - Γκένσερ παρέλαβε το 1982 ένα υψηλό βουνό από χρέη και 2,35 εκατομμύρια ανέργους. Είχε όμως τύχη. Η παγκόσμια κονγιουγκτούρα, που άρχισε μετά την πετρελαϊκή κρίση, βελτίωσε τη θέση της και τη βοήθησε ως πέρα από τη δεκαετία του ογδόντα. Μετά άρχισε ο επόμενος κύκλος της μόνιμης κρίσης... Οι διαθέσεις ότι δεν μπορεί (η κατάσταση) να συνεχιστεί έτσι είναι πάλι παρούσες. Ναι μεν ο καγκελάριος κέρδισε μόλις τις εκλογές, αλλά ακόμα δεν έχει ξεπεράσει την τετραετία».

Παίρνοντας αφορμή απ' αυτά τα οικονομικά και κοινωνικοπολιτικά αδιέξοδα στη Γερμανία, τις ΗΠΑ και αλλού, ο πανεπιστημιακός καθηγητής Ιστορίας Χάιντς Νίμαν σε ολοσέλιδο άρθρο του στη «Νόιες Ντόιτσλαντ» (30/11-1/12) υποστηρίζει ότι «το κυριαρχούν σύστημα... είναι ασταθές και οι πιο μικρές ευκαιρίες μπορεί να έχουν μεγάλες επιπτώσεις. Οσο κι αν ακόμα φαίνεται ουτοπική μια τέτοια στιγμή, ωστόσο μια μικρή σοσιαλιστική ομάδα μπορεί να γίνει ηγεμόνας μιας επαναστατικής αλλαγής, εφόσον έχει ένα σωστό πρόγραμμα και κατά το δυνατόν μια χαρισματική κεφαλή στην ηγεσία, οπότε η ηθική αγανάκτηση (σ.σ. των μαζών) μπορεί να μεταβληθεί σε πρακτική δράση».